‘Voorspelmodel’ moet Haagse zorgkosten beter in kaart brengen

De gemeente Den Haag kan voortaan per wijk voorspellen hoeveel langdurige zorg de komende jaren nodig is. Die glazen bol moet de gemeente behoeden voor tegenvallers op de begroting, en helpen grip te krijgen op de kosten die ze maakt voor de wmo, de wet maatschappelijke ondersteuning. Het gaat bijvoorbeeld om thuiszorg, hulpmiddelen en aanpassingen aan het huis.

Andere gemeenten kijken met belangstelling toe. Sinds de zorg voor langdurig zieken en ouderen door het Rijk aan de gemeenten is uitbesteed, regent het op lokaal niveau tegenvallers. Den Haag maakte er vorige maand nog een bekend: tot 2023 is er ieder jaar ruim 20 miljoen meer nodig dan gedacht.

Den Haag wil zich in de toekomst niet meer laten verrassen. De gemeente werkte de afgelopen jaren aan een model waarmee het op wijkniveau kan voorspellen hoeveel zorg de komende jaren nodig is. Vanaf eind dit jaar gaat Den Haag het model ook echt gebruiken. Je stopt er gegevens van de gemeente en het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) in, en de verwachte zorgbehoefte per wijk rolt eruit.

“Als iemand beginnende artrose heeft en hulp in de huishouding krijgt, houdt dit model er rekening mee dat er later ook aanpassingen aan de badkamer nodig kunnen zijn en medische hulpmiddelen. Daarvoor kunnen we dan 6000 euro extra reserveren”, zegt Kavita Parbhudayal, wethouder zorg (VVD). Dat gebeurt zonder persoonsgegevens op te slaan. Volgens Den Haag is de privacy van inwoners gewaarborgd.

Had de gemeente dat niet eerder kunnen doen? Parbhudayal denkt van niet. Pas nu heeft de gemeente voldoende data verzameld. De gemeente gebruikt daarnaast demografische gegevens van het CBS. “In sommige wijken, zoals Loosduin en Scheveningen, neemt het aantal 70-plussers de komende tijd fors toe”, aldus Parbhudayal. “Als we dat zien in dit model, kunnen we daar extra investeren in bankjes en wandelpaden die rollator-toegankelijk zijn.”

In die wijken zijn misschien ook extra ontmoetingsplekken voor ouderen nodig. Daardoor hebben ze hopelijk minder gespecialiseerde dagbesteding nodig, en dat bespaart geld. Toch verwacht de wethouder niet dat het model veel geld zal besparen. Inspelen op de behoefte per wijk kost ook geld. “Wel kunnen we gericht het leven van mensen verbeteren”, denkt Parbhudayal.

Andere gemeenten staan te trappelen om er ook mee te werken. Samen met Amersfoort, Zaanstad, Leiden, Zoetermeer, Lelystad en de gemeenten in Twente gaat Den Haag werken aan een model dat overal bruikbaar is. Tachtig gemeenten kwamen vorige maand naar een bijeenkomst waar Parbhudayal uitleg gaf over het model.

Het rekenmodel lost het geldtekort bij de gemeenten niet op. Den Haag wil haar berekeningen daarom ook gebruiken om tijdig en goed onderbouwd bij het Rijk te lobbyen voor extra geld. Ook wil de stad geld besparen door fraude te bestrijden en onnodige kosten te voorkomen. Parbhudayal: “Als iemand een scootmobiel krijgt, en zo ver achteruit gaat dat hij er geen gebruik meer van maakt, dan kan die naar iemand anders.”

Lees ook:

Of je hulp ontvangt van de gemeente, hangt af van waar je woont

Gemeenten moeten kwetsbare burgers ondersteuning bieden tegen een beperkt budget. Daarbij nemen ze flinke vrijheid, een vrijheid die ze volgens de rechter vaak helemaal niet blijken te hebben.

Burgers winnen vaak van gemeente in rechtszaken over recht op Wmo-hulp

De rechter corrigeert gemeenten in 41 procent van de gevallen bij besluiten over hulp aan zieken en ouderen. Gemeenten leggen de wet soms verkeerd uit.