Oud ic-verpleegkundige Liesbeth wilde helpen, maar kon in geen ziekenhuis aan de slag

Het was haar plichtsbesef dat Liesbeth Kerkhoff (63) aan het begin van de coronacrisis zei: ik kan helpen, dan moet ik ook helpen. “Alsof je iemand bloedend aan de rand van de weg ziet staan: die help je. Dat is zo vanzelfsprekend, ik heb er niet eens over getwijfeld.”

Via het vraag- en aanbodplatform Extra handen voor de zorg meldde de oud ic-verpleegkundige zich aan, maar dat liep uit in een machteloze strijd tegen ‘het systeem’. Ze werd tot drie keer toe gebeld om fysiek zwaar werk te doen, terwijl ze op haar inschrijfformulier juist had aangegeven dat niet meer te kunnen.

Een andere keer had ze in eerste instantie hoopvol contact met een hr-medewerker die ze via-via direct had weten te benaderen. Ze zou terug worden gemaild over een aanstelling in het ziekenhuis, maar dat gebeurde niet. En een jaar na haar aanmelding zou ze kunnen starten op een ic in weer een ander ziekenhuis. Ze had haar hele agenda omgegooid, maar werd kort van tevoren toch weer afgebeld.

Naming and shaming

De afgelopen maanden heeft Kerkhoff voor haar gevoel alles gedaan wat in haar macht lag. Naar de krant schrijven met haar verhaal was nog het enige wat haar restte. “En daarna is het ook klaar. Dan ga ik weer fijn verder met mijn eigen bedrijf, waar ik nu veel patiënten met langdurige covidklachten kan helpen.” Ze runt sinds 2019 een acupunctuurpraktijk met kookstudio voor gezonde voeding.

Kerkhoff wil graag haar verhaal delen, maar alleen onder de uitdrukkelijke voorwaarde dat zonder plaats- en ziekenhuizennamen te doen. “Met naming and shaming is niemand geholpen.” Ze zegt dat dit gaat om een breder probleem in de zorgsector, waarbij de reservecapaciteit niet op orde is. Een wezenlijk probleem nu er wederom een nieuwe golf van herstelzorg aankomt.

Kaders te beperkend

Het probleem zit ’m volgens Kerkhoff in de te specifieke kaders waarbinnen zorginstellingen zoeken naar mankracht. Zo kreeg Kerkhoff te horen dat ‘Extra handen’ vooral zocht naar mensen die drie dagen of meer beschikbaar waren. Zij kon echter maar twee dagen werken, omdat ze haar eigen praktijk niet volledig wilde opzeggen. Daarnaast mocht de BIG-registratie, een kwaliteitskeurmerk voor uitvoerende beroepen in de zorg, niet eerder dan 2016 zijn verlopen. Kerkhoff had een BIG-registratie uit 2014, omdat ze toen al jaren actief was in staf- en managementfuncties.

Ze snapt heus heel goed dat zij daarom wat minder hoog op het lijstje stond van geschikte invalkrachten. Maar toen ze op het journaal zag dat het betreffende ziekenhuis een covidopnamestop inlaste wegens gebrek aan personeel, ging er bij haar toch wel ‘een knopje om’. “Enerzijds wordt er geschreeuwd om elke hand aan het bed, maar anderzijds lijkt niemand in staat dat goed te regelen.”

Gevraagd naar een reactie, zegt het genoemde platform de frustratie van Kerkhoff te snappen. Woordvoerder Lydia Tiemens benadrukt wel dat het een vraaggestuurd platform is: zij ontvangen een vraag van een zorginstelling en proberen die zo goed mogelijk te matchen aan hun bestand met aanmeldingen. Tiemens stelt dat er maar weinig aanvragen vanaf de ic zijn geweest, en áls die er waren, waren het aanvragen waren voor twintig uur of meer en met de juiste kwalificaties, zoals de BIG-registratie. Of die norm niet versoepeld moet worden als er blijkbaar zulke tekorten zijn, is niet een vraag die Extra handen kan beantwoorden. “Daarvoor moet je bij de ziekenhuizen zelf zijn. Wij zijn slechts een uitvoeringsinstantie.”

Weinig effectief

Het is ondertussen bekend dat er via Extra handen voor de zorg een laag percentage matches is. Volgens het ministerie van volksgezondheid zijn er in de tweede en derde golf 2825 mensen geplaatst – van de 10.500 aanmeldingen. Extra handen spreekt liever over het aantal aangeboden hulpkrachten aan zorginstellingen: dat waren er in de tweede en derde golf 6909. Volgens Tiemens vergeten zorginstellingen nog wel eens ‘een vinkje’ te zetten, waardoor er in werkelijkheid waarschijnlijk meer geplaatste krachten zijn dan 2825.

In het rapport Werken in de Zorg van afgelopen december, concludeerde bestuurder Doekle Terpstra desondanks dat Extra handen een mooi initiatief is, maar de uitwerking weinig effectief.

‘Je moet kijken naar wat er wél kan’

Kerkhoff blijft met vragen zitten. Waarom gaan afdelingen bijvoorbeeld niet akkoord met twee dagen beschikbaarheid? “Nogmaals: ik snap volkomen dat meer dagen handiger is, maar die mensen zijn er nu eenmaal niet genoeg. Dan moet je kijken naar wat er wél kan.” Al met al voelt ze zich machteloos bij het zien van alle problematiek waar ze in haar eentje niks aan kan veranderen.

Ondertussen heeft ze zich erbij neergelegd dat ze niet meer in een ziekenhuis aan de slag gaat. Hoewel? “Ik zal niet zomaar mijn hele agenda omgooien om drie uurtjes op een ic te komen helpen. Maar mocht er iemand nou een persoonlijk beroep doen op mijn kwaliteiten, tja, dan staat de deur op een kiertje.”

Lees ook:

Grootste knelpunt voor ziekenhuis in coronatijd blijft het tekort aan personeel

Nederland stuurt in de coronacrisis op zorgcapaciteit. Dus hangt de vrijheid van Nederlanders af van het aantal patiënten dat ziekenhuizen aankunnen, en dus van het aantal zorgmedewerkers, waar een tekort aan is.

Het zorgpersoneel is moe, fysiek en emotioneel. ‘Je bijt je kiezen op elkaar’

Door grote personeelstekorten en roosterproblemen hebben veel zorgmedewerkers geen tijd gehad om met Kerst uit te rusten.