InterviewVuurwerkletsel
Oogarts Tjeerd de Faber wacht een dag vol operaties. ‘Er zitten ogen bij die nooit meer gaan zien’
Het was een drukke nacht in het Rotterdamse oogziekenhuis, waar tijdens de jaarwisseling 23 vuurwerkslachtoffers binnenkwamen. In de loop van nieuwsjaardag zijn er twintig slachtoffers aanwezig. ‘Het is zo voorspelbaar.’
Gezichten vol kruitsporen en opengebarsten ogen – het was een drukke nacht voor de Rotterdamse oogarts Tjeerd de Faber. Na twee rustige coronajaren is zijn oogziekenhuis ‘terug bij af’. Er zijn tot nu toe zeventien mensen geholpen. “Doodzonde”, zegt De Faber tussen twee operaties door. “Helaas is het ook nog voorspelbaar.”
U heeft kort bijgeslapen. Wat staat u op nieuwsjaarsdag te wachten?
“In ieder geval zeven operaties. De patiënten wier ogen we mogelijk nog kunnen redden zijn eerst aan de beurt. Het voelt als een triage in oorlogsgebied, we moeten keuzes maken. Sommige mensen die met oudejaarsnacht binnenkwamen kunnen we nu pas onder narcose brengen, ze moeten een aantal uur nuchter zijn. Later vandaag komen er waarschijnlijk nog patiënten bij uit andere ziekenhuizen. Dit is pas het begin.”
Wie zijn de patiënten?
“Er is één kindje van zeven binnen. Op twee tieners met oogletsel na, is de rest van de patiënten volwassen. En man. Meestal komen ze met familie binnen en hebben ze maar één vraag: ben ik blind geworden? Dat is lastig te voorspellen, maar ik weet nu al dat er ogen bij zijn die nooit meer gaan zien.”
Hoe zien ze eruit?
“Tja, als siervuurwerk in je gezicht knalt, ontstaan er dikke ronde afdrukken in het gelaat. Verder zie ik verbrande of platgedrukte ogen. Een enkele is opengebarsten. Voor meer dan de helft van de patiënten zal het uiteindelijk goedkomen. Maar dat kan zomaar een jarenlang traject zijn met intense begeleiding van artsen. Ook voor de patiënten begint het nu pas.”
U bent wat gewend als oogarts, maar klinkt toch aangeslagen. Hoe is zo’n jaarwisseling?
“Veilig vuurwerk bestaat niet. Dat weten we na vannacht zeker. Een gedeeltelijk vuurwerkverbod werkt ook niet, want Nederlanders hebben miljoenen euro’s meer uitgegeven dan voor corona. Het enige positieve daaraan is dat groot vuurwerk inmiddels te duur is voor jongeren, dus dat zij minder snel gewond raken. Verder blijft oud en nieuw zoals het was.”
Wat vindt u daarvan?
“De politiek weet hoeveel leed zo’n avond teweegbrengt. En hoeveel geld het kost. Toch is er geen algeheel vuurwerkverbod. Ter vergelijking: stel je voor dat een medicus een medicijn op de markt brengt waarvan je weet dat het slachtoffers maakt. Dat bestaat niet.”
Landelijk honderden patiënten behandeld
In veel Nederlandse ziekenhuizen was het druk tijdens de jaarwisseling. Op de meeste plekken bleef de situatie beheersbaar, maar artsen en personeel waren wel continu bezig. De hoeveelheid patiënten is – ondanks vuurwerkverboden – ongeveer vergelijkbaar met 2019, de laatste jaarwisseling voor corona. Op de spoedeisende hulp in het Amsterdamse OLVG-ziekenhuis kwamen zo’n honderd patiënten binnen, zestig meer dan op een doorsnee zaterdagavond. Landelijk zijn er honderden patiënten behandeld.
Dat waren naast vuurwerkslachtoffers ook patiënten met alcoholletsel. In het Diakonessenhuis in Utrecht, waar Trouw onlangs een avond meeliep, viel het mee. Artsen zagen meer problemen met vuurwerk dan drank. “Er waren vijftien alcoholgevallen”, zegt een woordvoerder. “Dat waren er voorgaande jaren meer.” De patiënten waren agressief, gevallen of hadden een alcoholvergiftiging.
Lees ook:
Volop geknal door heel het land, situatie in ziekenhuizen terug bij af
Ondanks dat de gemeentebesturen van twaalf gemeenten waaronder Amsterdam, Rotterdam, Nijmegen en Haarlem een verbod op het afsteken van vuurwerk hadden uitgevaardigd, was ook in die plaatsen het geknal van vuurwerk op grote schaal te horen. De politie greep in Amsterdam en Den Haag in.
