Nieuwe prik niet nodig: ook bij kwetsbare gezondheid verloopt corona mild

Zelfs bij ouderen en mensen met een kwetsbare gezondheid richt corona nog maar weinig schade aan. Daarom is een nieuwe vaccinatieronde voor alle Nederlanders of voor specifieke groepen niet nodig, zo luidt het advies van vaccinatie-experts aan het kabinet.

Corona verloopt ook bij ouderen in verpleeghuizen ‘veelal mild’, milder dan andere luchtweginfecties, zoals griep, zo staat in het advies. Dat geldt ook voor de meeste patiënten in medische hoogrisicogroepen en bij Nederlanders die jaarlijks een oproep krijgen voor de griepprik. Veel van de patiënten in de meest kwetsbare groepen hebben inmiddels zes prikken gehad, inclusief een of twee extra ‘boosters’.

De vaccinatie-experts in het zogenoemde OMT-V denken dat die boosters effect hebben gehad. Ook de opkomst van de omikronvariant speelt een rol: deze maakt minder ziek, en dat geldt ook voor wie al een kwetsbare gezondheid had.

Alleen nog extra prik bij ernstig aangetast immuunsysteem

Voor ‘een deel van de patiënten met een medisch hoog risico’ is een extra prik mogelijk wel nuttig, zo vindt het OMT dat over vaccinatie adviseert. Het gaat dan om mensen bij wie het immuunsysteem ernstig beschadigd is. Ook kan een extra vaccinatie nuttig zijn om te voorkomen dat bijvoorbeeld een orgaantransplantatie door Covid-19 moet worden uitgesteld.

Maatwerk dus, en daarom heeft een algemene inentingscampagne geen zin, vinden de experts. Medisch specialisten moeten zelf beoordelen of hun patiënten een extra prik kunnen gebruiken, en wanneer.

Cijfers over het verloop bij risicogroepen zijn er niet

De conclusie dat corona ook in risicogroepen nu meestal mild verloopt, baseert het OMT-V op ‘navraag’ bij meerdere artsenorganisaties. Cijfers over het verloop van de ziekte bij risicogroepen zijn er niet, volgens het OMT-V omdat gegevens over ziekenhuisopname en overlijden tot dusver ‘juridisch’ niet gekoppeld mochten worden aan informatie over de vaccinatiestatus en onderliggende aandoeningen van een patiënt.

Volgens het RIVM wordt aan een oplossing gewerkt, door de data te verbinden via het Centraal Bureau voor de Statistiek, dat wat meer mag.

Vrijwel iedereen heeft antistoffen in het bloed

Voor de rest van de bevolking is nog duidelijker dat nog een extra coronaprik nu weinig nut heeft. Vrijwel iedereen heeft inmiddels antistoffen tegen corona in het bloed, deels door vaccinatie, deels door doorgemaakte infectie. Voor steeds meer mensen geldt dat ze gevaccineerd zijn én geïnfecteerd zijn geweest. Die combinatie biedt de beste bescherming.

Iedereen van 12 tot 60 is na de basisserie van één of twee prikken (die door ruim 80 procent is gehaald) nog twee keer uitgenodigd voor aanvullende vaccinatie. Voor 60-plussers zat daar nog een extra prik tussen.

Het effect van de laatste herhaalprik, afgelopen najaar, lijkt kleiner dan dat van de eerdere prikken. Van bepaalde antistoffen lijkt een ‘plateau’ te zijn bereikt bij de de vierde prik: na een vijfde prik kwam het aantal antistoffen op hetzelfde niveau uit, en niet langer hoger. Dat gehalte antistoffen daalt bovendien maar zeer langzaam, veel langzamer dan na de prikken in de basisserie.

Nieuwe prik leidt maar tot weinig extra bescherming

Nóg een extra prik zal waarschijnlijk slechts zorgen voor een ‘geringe tijdelijke toename’ van antistoffen, zo schatten de experts in. En dat is niet nodig, want onze bescherming is al op orde. De experts raden wel aan de vaccins beschikbaar te houden voor wie nog in aanmerking komt voor een prik uit één van de eerdere rondes. In de derde week van februari werden nog ruim 7000 van die inhaal-prikken gezet.

Vorige week kwam een andere belangrijke adviesgroep, het ‘gewone’ OMT, al tot de conclusie dat testen op corona en isolatie bij een besmetting niet meer nodig zijn. Het OMT raadt wel aan om bij luchtwegklachten het contact met mensen met een kwetsbare gezondheid te mijden.

De Gezondheidsraad, die buiten crisistijd over vaccins gaat, komt voor de zomer met een advies over covidvaccinaties op de lange termijn.

Lees ook
De lessen van corona: kunnen we de volgende pandemie nu beter aanpakken?
Drie jaar na het uitbreken van de pandemie kunnen ook de laatste corona-adviezen achterwege blijven, luidt het advies van experts. Hebben we ook iets geleerd van de pandemie? En zijn we voorbereid op de volgende?