Nederlandse patiënt: R. injecteerde mij met bloed van lam
Nadat de gebruikelijke methode niet aansloeg, stelde de Duitse natuurgenezer Klaus R. voor om nog driemaal een injectie met bloed uit de navelstreng van een lam uit te proberen. Klaas Tulp (66) uit Drachten, tot medio vorige maand een patiënt van R., had toen al ruim achtduizend euro uitgegeven aan een behandeling met de in Nederland verboden glucoseblokker 3-bromopyruvat (3-BP).
Tulp is een van de pakweg honderd patiënten die de inmiddels omstreden R.sinds zijn aanstelling in Bracht in augustus 2014 behandelden met in Nederland verboden middelen.
Tulp werd onder meer geïnjecteerd met 3-BP, en was vermoedelijk de enige patiënt die ook is behandeld met stamcellen uit de navelstreng van een lam. De middelen deden hem weinig. Hooguit voelde hij zich wat vermoeid, zegt hij.
Tulp was in juni bij R. terecht gekomen nadat hij een chemokuur had geweigerd. Begin dit jaar werd tijdens een vakantie in Zuid-Afrika de diagnose alvleesklierkanker gesteld, de meest dodelijke kanker die er bestaat. Nadat een ingrijpende operatie in het ziekenhuis in Heerenveen niet hielp, besloot Tulp vanwege zijn slechte prognose in combinatie met de heftige bijwerkingen af te zien van chemotherapie. Via internet had hij gelezen over de kliniek in Bracht. Tulp stond altijd al wel positief tegenover de alternatieve geneeswijze, zegt hij. "Maar nu moest ik kleur bekennen."
Wat hielp was een mailtje uit het Erasmus MC van Casper van Eijck, chirurg en behandelaar van alvleesklierkanker. Hij bevestigde dat Tulp kurkuma en zwarte peperextract kon gebruiken, middelen die door alternatieve behandelaars veel gebruikt worden, blijkt uit een mailwisseling die Trouw heeft ingezien. "Het was niet zo dat Van Eijck mij doorverwees. Ze zeiden de kliniek in Bracht niet te kennen. Maar het sterkte me in het idee dat alternatieve artsen niet gek zijn."
Vertrouwen
Op 1 mei vult hij een uitgebreid intakeformulier in. Klaas Tulp, Drachten, man, 1.78, alvleesklierkanker met sporen in de lymfeklieren, 65 kilo, verminderde eetlust, alcohol: niet meer, dankbaar voor: "Dat ik leef en een kring van warmte om mij heen heb".
R. leerde hij kennen als een 'geduldige, oprechte man.' "Toen ik vroeg of hij eerder mensen met alvleesklierkanker had behandeld, zei hij: 'Ja, maar die patiënt is niet meer in leven. Dat vond ik eerlijk."
Naast hoofdbestandsdeel 3-BP zou de behandeling ook bestaan uit dichloorazijn, vitamine C en kurkuma, het extract van de geelwortel. In de buurt van Bracht huurde Tulp met zijn vrouw Ingeborg een zomerhuisje. Het maakte de behandeling voor hem wat eenvoudiger; voor de kuur moest hij tien weken in de kliniek zijn, de eerste weken elke dag, daarna nam de frequentie wat af.
Hij treft een geoliede machine met een hardwerkende R, waarin permanent zo'n tien Nederlanders onder behandeling staan. R. heeft geen hulp van anderen en wordt om de haverklap gebeld.
Patiënten die, net als hij, chemotherapie hadden geweigerd, kwam Tulp niet tegen. Hij trof alleen uitbehandelde kankerpatiënten. "Er kwamen echt zwaar zieke mensen binnen. Sommige liepen moeilijk, anderen zaten in een rolstoel. Het waren kritische mensen die zich behoorlijk in de materie hadden verdiept. Ze waren ook een beetje hun eigen dokter geworden. De sfeer was gek genoeg aangenaam. Voor de behandeling met die glucoseblokker zat je twee tot vier uur aan een infuus. En dan sprak je met elkaar. Iedereen voelde zich er wel thuis. We hoopten beter te worden. Er was een lach en een traan. Je kon ervaringen delen, van hoe je omgaat met je ziekte. Zo hielpen we elkaar."
In het ziekenhuis in het nabijgelegen Nettetal werd een picc-lijn aangebracht, een sterk infuus dat de hele behandelperiode van tien weken in zijn ader zou blijven zitten. "Eén keer in de week tapte R. bloed af. Dat werd in een laboratorium in de buurt onderzocht. Elke week kwamen de uitslagen. Hij werkte alleen, maar hij had overal in de buurt zijn ingangen. Dat wekte vertrouwen."
9.900 euro
Hij trof patiënten die veel langer leefden dan de reguliere artsen hadden voorspeld. Als voorbeeld noemt hij een vrouw die al jaren eerder door R. was behandeld, en die drie keer per jaar voor nabehandeling kwam. Er waren ook patiënten die gedurende zijn verblijf overleden, zoals een 30-jarige leukemiepatiënte. "Maar dat was niet het gevolg van de behandeling", zegt Tulp. Die vrouw was al doodziek toen ze binnenkwam."
Dat R. 9.900 euro vroeg, in tranches van drie betalingen per bank vooruit te betalen, vindt Tulp niet vreemd. Een deel ervan hoefde hij uiteindelijk niet te betalen. Tulp wijst erop dat dezelfde behandeling in de Verenigde Staten zeker het dubbele kost. "Wij konden het gelukkig betalen. Maar er was ook een patiënt die zijn huis had verkocht. Een ander was een crowdfunding gestart."
In juni, na acht weken, krijgt hij last van zijn darmen. Na bezoek aan het ziekenhuis in Drachten blijkt dat hij een bacterie onder de leden heeft. De CT-scan wijst uit dat de ziekte, ondanks een eerdere operatie met uitzaaiingen in zijn alvleesklier was teruggekeerd, waarop de artsen hem afraadden om zich nog verder in Duitsland te laten behandelen. "Ze zeiden: 'Beter ga je naar huis en probeer je nog wat te genieten van de dagen die je nog hebt. "Toen heb ik R. gebeld. Hij reageerde heel begripvol en zei: 'Dan moet je voor je rust gaan'."
R. had nog wel een idee voor een experimentele behandeling, blijkt uit een e-mail die hij Tulp 30 juni stuurt. Hij schrijft begrip te hebben voor zijn beslissing om te stoppen, maar ook 'hoop te hebben dat alles zich nog ten goede kan keren.' "Zo lang het hart slaat, is er hoop", schrijft hij. "Luther zei eens: 'Wanneer de wereld morgen ten ondergaat, plant ik vandaag nog een appelboom".
Lam
Geïnspireerd door de uitspraak plant Tulp een sering in de tuin. Het idee van R.: injecties met immuuncellen, blijkt een e-mail. "Toen ik hem om uitleg vroeg, vertelde hij dat het om bloed uit de navelstreng van een lam ging. Het klonk mij bijzonder ik de oren. Maar hij zei dat hij in zijn vereniging van Heilpraktiker, zoals de Duitse alternatieve artsen heten, had vernomen dat ze er goede resultaten mee hadden geboekt. Hij gaf toe dat hij het nog niet eerder had gedaan en dat ik de eerste patiënt zou zijn. Een ander zou er ook voor in aanmerking komen. Ik dacht: 'Ik heb niets te verliezen'."
Tijdens zijn bezoek op 22 juli, voor de eerste injectie, trof hij twee van de drie patiënten die inmiddels zijn overleden, volgens de Duitse justitie onder verdachte omstandigheden. Eén van hen had hij al eerder ontmoet, de ander was volgens Tulp net aan de behandeling begonnen.
Die dag kreeg hij twee injecties. In de ene bilspier een middel tegen infecties en andere mogelijke nadelige gevolgen, in de andere bilspier de dierlijke stamcellen. De vereiste tweede en derde serie met injecties heeft hij nooit ontvangen. Woensdag 27 juli, twee dagen na zijn bezoek, was de dag waarop R. de noodlottige injecties met 3-BP toediende, waarna er 'een gekkenhuis' uitbrak, zoals Tulp het noemt.
Een week later, op 3 augustus, waarschuwt de Duitse politie voor de kliniek in Bracht. Aanvankelijk gaat het over één dode, al snel blijken er drie verdachte sterfgevallen, en blijken er twee patiënten met klachten in het ziekenhuis te liggen. Op vijf augustus ontvangt hij een brief van de Inspectie voor de Gezondheidszorg, met de vraag of hij zich bij zijn huisarts wil melden als patiënt van R.. In de brief staat het algemene nummer van het Nederlands Forensisch Instituut, dat zijn arts kan bellen om te informeren wat de verschijnselen kunnen zijn van 3-BP.
Heksenjacht
In de besloten Facebookgroep, waarin zo'n vijf Nederlandse patiënten van R. met elkaar spreken, bestaat het vermoeden dat het is misgegaan omdat R. van leverancier zou zijn gewisseld.
Tulp wil geen inzage in de besloten groep bieden, maar het commentaar wel delen: "Wat ik heb begrepen is dat hij de glucoseblokkers nu uit de Verenigde Staten krijgt, waar hij dit voorheen uit Duitsland kreeg. Of daar iets mis mee was, kon Klaus natuurlijk niet weten."
Achteraf voelt Tulp zich niet slecht behandeld of bekocht. "Toen in februari tijdens mijn vakantie in Zuid-Afrika kanker werd geconstateerd, zeiden de artsen: 'U heeft nog zes maanden te leven'. Ik ben er nog steeds. Ik sluit niet uit dat de behandeling ergens goed voor is geweest. Ik voel me in elk geval niet slechter. Ik vond het proberen meer dan waard. Je staat toch met je rug tegen de muur."
Vanuit de reguliere gezondheidszorg zijn velen volgens hem uit op de val van Klaus R.. Hij spreekt over een 'heksenjacht, onbarmhartig en ongenuanceerd.' Tulp staat nog steeds achter R. en heeft de patiënten in de Facebookgroep daarom opgeroepen om met positieve ervaringen naar buiten te treden en deze naar R. te e-mailen. "Dat werkt ontlastend. Die morele steun kan hij wel gebruiken."
De laatste behandelingsfase en de injectie met het lamsbloed scheldt R. hem kwijt, mailt hij enige tijd terug. "Een sympathiek gebaar, vindt Tulp, "dat past bij de persoon van Klaus R.".
Op 8 augustus heeft hij voor het laatst contact met R.. Als reactie op een mailtje waarin Tulp hem veel kracht toewenst, bedankt R. hem voor zijn ondersteuning. Opnieuw spreekt hij de hoop uit dat alles zich nog ten goede kan keren. Maar dit keer gaat het over hemzelf.
Stamcellen
Door de behandelingen met stamcellen - een soort basiscellen die de grondstof voor nieuwe cellen vormen - worden over de hele wereld patiënten geholpen met beschadigde weefsels of organen. Omdat deze cellen in de navelstreng veel voorkomen, heeft Bloedbank Sanquin in Nederland bijvoorbeeld een navelstrengbloedbank. Maar stamcellen van dieren injecteren, is omstreden.
Zo nu en dan duiken er berichten op van artsen die er mee experimenteren. Zo werd in Groot-Brittannië een paar jaar geleden de Nederlandse arts Robbert Trossèl uit het register geschrapt. Volgens de General Medical Council had hij zich ernstig misdragen door patiënten te injecteren met hersencellen en ruggenmergcellen van koeien. De Nederlandse Vereniging tegen Kwakzalverij waarschuwt voor dierlijke stamcellen, omdat het lichaam een sterke afweerreactie kan vertonen.