Nederland is toevluchtsoord voor Poolse vrouwen die om medische redenen abortus willen

Nederlandse is een toevluchtsoord geworden voor Poolse vrouwen die vanwege medische redenen een gewenste zwangerschap willen afbreken. Het gaat om vrouwen die een foetus dragen met een lichamelijke afwijking.

De opkomst van deze nieuwe patiëntengroep is het gevolg van een recente wetswijziging in Polen. Sinds 2020 is abortus in het land verboden bij foetale afwijkingen. Voorheen maakte de strenge Poolse wetgeving over abortus daarvoor een uitzondering. Daarom werden er voor de wetswijziging zo’n duizend zwangerschappen jaarlijks legaal afgebroken vanwege afwijkingen.

Meestal worden de afwijkingen zichtbaar rond de zestiende week van de zwangerschap. In Nederland zijn er slechts twee klinieken die abortus tegen de laatst mogelijke termijn van 22 weken uitvoeren: de Bloemenhovekliniek in Heemstede en het Vrelinghuis in Utrecht.

Femke van Straaten, directeur van Bloemenhove, schat dat vorig jaar bijna 70 procent van de abortussen bij Poolse vrouwen de afbreking van een gewenste zwangerschap betrof. In de kliniek werden vorig jaar zo’n vijftienhonderd vrouwen uit het buitenland behandeld, waarvan vierhonderd afkomstig uit Polen. Van Straaten noemt het ‘te gek voor woorden’ dat zij niet in hun eigen land terecht kunnen.

Meer aandacht voor rouwverwerking

Ook het Vrelinghuis in Utrecht zegt ‘een toename in het aantal aanvragen voor zwangerschapsbeëindiging bij Poolse vrouwen op medische indicatie’ te zien. De kliniek heeft geen exacte cijfers, maar behandelend arts Frans Bocken zegt dat naar zijn ‘grove inschatting’ ongeveer 40 procent van de Poolse vrouwen naar de kliniek komt nadat een gynaecoloog foetale afwijkingen heeft geconstateerd.

In Nederland komen ouders die een zwangerschap willen beëindigen om dergelijke redenen vrijwel altijd in het ziekenhuis terecht na verwijzing van de gynaecoloog. In het ziekenhuis krijgen ze vaak ook psychische hulp aangeboden om te kunnen omgaan met het verlies van hun kind.

Vanwege de relatief hoge ziekenhuiskosten gaan Poolse ouders in Nederland meestal naar de abortusklinieken, zeggen vrouwenrechtenorganisaties. Voor de behandeling kunnen ze daar goed terecht, schrijft het Vrelinghuis: ‘De beëindiging van aanvankelijk gewenste zwangerschappen behoort ook tot ons werkveld’. Maar, zegt de Bloemehovekliniek, deze nieuwe patiëntengroep vraagt wel om een andere benadering met meer aandacht voor rouwverwerking.

Abortus in een kliniek is voor vrouwen uit het buitenland overigens ook kostbaar: behandeling kost al snel honderden euro’s – oplopend tot zo’n 1100 euro. D66 pleitte vrijdag voor gratis behandeling van deze groep.

Geen keuzevrijheid voor Poolse ouders

De meeste Europese landen hebben speciale regels voor het afbreken van zwangerschap om medische redenen. Zo mag je in Spanje om iedere reden kiezen voor abortus tot veertien weken, maar in het geval van ernstige gezondheidsrisico’s voor moeder en baby mag abortus tot 22 weken. en dergelijke ‘getrapte’ abortuswetgeving geldt in veel landen.

Een foetale afwijking kan een medisch risico zijn voor zwangere vrouwen. Een foetus met een afwijking vraagt meer van de moeder, wat kan leiden tot een hogere bloeddruk. Artsen moeten dat in de gaten houden. Soms is een ingreep nodig, maar dat gebeurt in Polen niet in alle gevallen.

Het dragen van een overleden in kind in de baarmoeder zorgt voor een kleine kans op infecties. In de meeste gevallen wekt het lichaam dan zelf een bevalling op, maar soms is abortus een noodzaak. Ook daarom hekelt Van Straaten het gebrek aan keuzevrijheid dat Poolse ouders hebben door het verbod.

Volgens vrouwenrechtenorganisaties zijn er inmiddels zeker drie vrouwen in Polen overleden omdat artsen weigerden in te grijpen zolang het hart van de foetus nog klopte.

Lees ook:
Nederland biedt uitweg voor Poolse vrouwen die zwangerschap om medische redenen niet kunnen voortzetten

Nederland is een laatste toevluchtsoord voor Poolse vrouwen die een zwangerschap om medische redenen willen afbreken. ‘Het is wreed dat dokters hen in hun eigen land niet willen helpen.’