Kan de piep van tinnitus ook spontaan verdwijnen?

Je komt thuis van een popconcert, tandartsbezoek of covidvaccinatie en dan hoor je ’m voor het eerst, de piep in je hoofd. Kan oorsuizen na verloop van tijd ook weer vanzelf verdwijnen?

Het begon een jaar of tien geleden tijdens een depressie. Ze kreeg antidepressiva voorgeschreven, maar ook ritalin voor ADHD. En sindsdien zijn ze er, de morse-signalen in haar hoofd, lange en korte piepjes die elkaar afwisselen. Niet constant, alleen als het stil is – als ze mediteert bijvoorbeeld.

Aanvankelijk raakte ze in paniek, ook omdat ze een verhaal las over mensen die er hoorndol van werden en geen uitweg meer zagen. Inmiddels heeft deze 59-jarige lezer ermee leren leven, al heeft ze weleens gehoord dat oorsuizen, of tinnitus, spontaan kan verdwijnen.

Navraag in de universitaire medische centra van Maastricht en Groningen, waar veel onderzoek naar tinnitus wordt gedaan, leert dat audiologen niet altijd op hetzelfde spoor zitten.

‘Ik zou er niet op rekenen dat het oorsuizen stopt’

Het zal weleens voorkomen dat oorsuizen van de ene op de andere dag stopt, aldus de Groningse audioloog Emile de Kleine, “maar ik zou er niet te zeer op rekenen. Als je een half jaar lang een toon of ander geluid in je hoofd hoort, dan sta je te boek als een chronische patiënt.”

Zijn Maastrichtse collega Erwin George denkt daar anders over en meent dat tinnitus wel kan verdwijnen. “Ik vergelijk het weleens met mensen die jarenlang kwaad zijn en op een dag ontdekken dat hun boosheid is verdwenen. Zo kan het ook met oorsuizen gaan. Al met al denk ik dat de meeste mensen het na verloop van tijd ofwel kwijtraken, ofwel er geen last meer van hebben.”

Maar één op de tien met tinnitus heeft moeite met de piep

Desondanks zijn er anderhalf miljoen Nederlanders die permanent een piep, brom, zaag of erger in hun hoofd horen, zegt George, al heeft maar één op de tien er moeite mee. “Zoek vooral hulp, maar verwacht geen eenvoudige oplossingen”, is zijn boodschap. “Ik spreek mensen die de halve wereld afreizen voor behandelingen als transcraniële magnetische stimulatie of zuurstoftherapie. Stop daarmee, het heeft geen enkele zin bij tinnitus. En het werkt averechts, want door de zoektocht wordt de impact op je leven nog groter.”

Wat nodig is, is een behandeling op maat. Bij de een draait die om het gehoorverlies, bij de ander om angst. Ondertussen blijken veel mensen baat te hebben bij cognitieve therapie, zegt George. “We hebben de neiging om datgene waar we last van hebben, te ontlopen. Bij cognitieve therapie zoek je de piep juist op, om te merken dat het geluid niet bedreigend of gevaarlijk is. Daarna ervaar je het als minder indringend en nemen de frustratie en machteloosheid vaak af.”

Tinnitus zit niet in het oor, maar in de hersenen

Het probleem zit overigens niet in de oren, maar ertussen, en wel in het brein dat “onhandig reageert op gehoorschade”, zegt De Kleine. “Daarin zoeken audiologen dan ook meestal de oorzaak, maar mensen hebben daar zelf ook allerlei ideeën over. Dat het begon na medicatie, na een tandartsbezoek of na een prik voor covid. Op die momenten is, denk ik, op een of andere manier een beslissend zetje gegeven, bovenop de al bestaande gehoorbeschadiging. Het is een opeenstapeling, waarbij stress trouwens ook vaak een partij mee blaast.”

Het meest berucht zijn de popconcerten, waar veel bezoekers een piep aan overhouden. En dan is het kwaad al geschied, zegt George. “Een piep betekent namelijk gehoorschade, ook als die na een paar uur alweer is verdwenen. Daarom pleit de Wereldgezondheidsorganisatie ervoor, en ik dus ook, om de decibelgrens op popconcerten te verlagen van 103 naar 100. Het verschil is in de zaal nauwelijks hoorbaar, maar het risico op gehoorschade is nog maar half zo groot.”