Helpen buikoefeningen bij een navelbreuk?

Helpen buikoefeningen om te voorkomen dat een navelbreuk, oftewel een gaatje in de buikwand, groter wordt?

De oorzaak is onbekend, schrijft een Trouw-lezer (72), maar op latere leeftijd was die er ineens: een navelbreuk. Dat is een gaatje in de buikwand, waar het buikvlies dooreen puilt en een uitstulping vormt. De man doet elke dag buikoefeningen, waarbij hij liggend op zijn rug zijn knieën naar zich toe trekt. Kunnen deze oefeningen verhinderen dat de breuk groter wordt? Of kan die daardoor misschien zelfs kleiner worden?

Een navelbreuk is een zwakke plek in de buikwand, zegt Charles van Rossem, chirurg in het Rotterdamse Maasstad Ziekenhuis. “Het komt veel voor. Als je iedereen van straat zou plukken, dan zou je het bij een kwart tot de helft kunnen constateren, blijkt uit wetenschappelijk onderzoek. Maar soms is het zo klein, dat mensen het zelf niet eens in de gaten hebben. Vaak is het aangeboren. Tot het vijfde levensjaar kan zo’n gaatje vanzelf dichtgaan. Daarna niet meer.”

Het merendeel van de mensen heeft er geen last van, maar door druk op de buikwand kan het gaatje op latere leeftijd groter worden. Denk aan overgewicht, zegt de Rotterdamse chirurg. “Maar ook hoesten, niezen, zwaar tillen geeft druk op de buikwand en kan na verloop van tijd leiden tot een zwakke plek. Het is niet voor niets een uitdrukking: je een breuk tillen.”

Patiënten met obesitas

Naarmate het buikvlies meer uitpuilt, vaak met vetweefsel, kan dat pijn doen. “Helemaal als er een stukje darm naar buiten schiet en afgekneld wordt. Dat kan zelfs levensbedreigend zijn. Het zorgt voor een verstopping maar de darm kan ook afsterven.”

“Bij klachten volgt een operatie, waarbij we het gat dichtmaken met hechtingen. Is de uitstulping groter dan 1 centimeter, dan maken we een snee, duwen de buikinhoud terug en plaatsen aan de binnenkant een kunststof matje om de buikwand te verstevigen.”

Patiënten met obesitas adviseert Van Rossem om eerst om af te vallen. “Als de druk op de buik te hoog is, haalt een operatie weinig uit. Afvallen lukt niet iedereen en dan moet je mensen daarbij helpen. Een andere optie is het gaatje van binnenuit dichten via een kijkoperatie. Dan hoef je niet eerst door een laag vetweefsel om het matje te plaatsen en is de kans op ontstekingen kleiner.”

‘Er komt wel een litteken voor in de plaats’

De matjes zijn in de afgelopen jaren negatief in het nieuws geweest. Ze zouden zenuwschade en pijnklachten opleveren. “Dat komt een heel enkele keer voor, maar meestal voorkomt een matje erger.”

Naast de medisch noodzakelijke ingrepen voert Van Rossem ook cosmetische operaties uit. “Vooral jongeren vinden een bobbel soms ontsierend. Als iemand daar hinder van ondervindt in het dagelijks leven, dan is dat een goede reden voor een operatie. Er komt wel een litteken voor in de plaats. Dat moet je van tevoren goed bespreken.”

Dan de hamvraag: helpen buikoefeningen om de navelbreuk te verkleinen? “Dat zou mooi zijn, maar nee, oefeningen hebben geen zin. Het gaatje zal blijven bestaan. Sterker, als je veel oefeningen doet verhoog je de druk en kan de breuk juist groter worden.”