De Gezondheidsraad adviseert inenting tegen gordelroos, maar het vaccin is op

Wie is gevoelig voor gordelroos?

Iedereen die ooit waterpokken heeft gehad, heeft het herpes zoster-virus onder de leden. Eén op de vier mensen loopt gordelroos op. Bij minder weerstand kan het virus de kop opsteken waarna een uitbraak van blaasjes en jeuk volgt. Die wordt in vijf procent van de gevallen gevolgd door maanden- of jarenlange pijn.

Leeftijd is de belangrijkste indicator. Vanaf 50 jaar stijgt de kans op gordelroos aanzienlijk. Vanaf 60 jaar gaat de curve in de grafiek steil omhoog en maakt de ziekte nog meer slachtoffers. Iemand die de 85 haalt, heeft volgens het recente rapport van de Gezondheidsraad 50 procent kans dat zij of hij gordelroos heeft gehad. Van de 88.000 patiënten die jaarlijks de huisarts opzoekt, is de meerderheid vrouw.

Is het nieuwe vaccin tegen gordelroos nu wél effectief?

In 2016 oordeelde de Gezondheidsraad vernietigend over een ander vaccin tegen gordelroos, waardoor een nationale inentingscampagne niet in zicht kwam. Die mogelijkheid is er nu wel. Vorig jaar werd namelijk het vaccin Shingrix voor Europa geregistreerd en toegelaten, bevestigt het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen.

Staatssecretaris Paul Blokhuis van gezondheidszorg vroeg in het najaar de Gezondheidsraad dit vaccin wetenschappelijk tegen het licht te houden. Na onderzoek concludeert de Gezondheidsraad nu dat het middel ‘uiterst succesvol’ is met negentig procent kans op preventie. De werking geldt ook nog vele jaren na inenting.

Wat adviseert de Gezondheidsraad precies?

De raad zegt dat het uiterst zinvol is alle 230.000 zestigjarigen in Nederland te vaccineren. Maar omdat weerstand met de jaren afneemt, adviseert de raad eigenlijk om vervolgens álle ouderen te vaccineren. Zelfs voor vijftigers is het zinvol. Omdat dat miljoenen inwoners betreft, is gekozen voor een haalbaar aantal: de leeftijdsgroep van zestigjarigen bij wie het vaccin het meeste effect zal sorteren.

Over de kosten adviseert de raad echter dat die met 220 euro voor de benodigde twee inentingen veel te hoog zijn. Pas als de prijs zakt naar 109 euro zal die binnen de Nederlandse normen vallen.

Komt er een rijksvaccinatieprogramma voor zestigjarigen?

De staatssecretaris bestudeert de komende maanden het advies van de Gezondheidsraad. “Het is te vroeg om te speculeren”, stelt een woordvoerder van Blokhuis. Als er onderhandelingen komen over prijsverlaging, zal het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu die voeren met de producent, het Britse GlaxoSmithKline (GSK). Schaarste drijft de prijzen juist op. Nederland biedt een fabrikant een solide markt, maar tegen de miljoenen ouderen in de vier landen waar Shingrix wél te koop is, valt dat in het niet.

Waarom is het vaccin in Nederland niet te koop?

Woordvoerder Mariël Croon van GSK zegt dat het bedrijf ‘het enorme succes niet had voorzien’. In een aantal grote landen was vaccineren tegen gordelroos al gebruikelijk. In 2017 kwam Shingrix eerst in Canada en daarna in de VS in fasen op de markt. Vorig jaar volgde Duitsland, en Japan zit al in de pijplijn. “In de drie westerse landen luidt het advies vanaf vijftig jaar te vaccineren. Dat heeft de vraag enorm vergroot. Er zijn zelfs in de VS tekorten. Het is een nare, invaliderende aandoening. Iedereen wil dat voorkomen.”

De tekorten gaan volgens Croon nog jaren duren: “We zijn bezig andere productielocaties op te zetten. Maar dat en de doorlooptijd van het vaccin duren jaren.”

Kan iemand met haast in Duitsland terecht?

Croon: “Ik weet van mensen die daar via een huisarts inentingen hebben gehaald.”

Lees ook:

Wetenschappers: Trek ten strijde tegen onjuiste informatie over vaccinatie

Afkeer van vaccineren staat inmiddels in de top-10 van de wereldranglijst van gevaren voor de volksgezondheid. Om dit gevaar te keren moeten overheden, sociale media en zoekmachines maatregelen nemen tegen de misinformatie die rondgaat over vaccin, zegt een groep vooraanstaande wetenschappers

‘Maak vaccinatie verplicht voor toegang tot kinderopvang’

De overheid moet duidelijker zijn over het belang van het vaccineren van kinderen tegen onder meer de mazelen. Ga ouders vertellen dat vaccineren de norm is, adviseert een commissie aan het kabinet