Capaciteitsprobleem? Deze labs willen wel coronatesten doen, maar mogen niet

Niet-medische laboratoria willen dolgraag bijspringen bij de analyse van coronatesten. Daarmee zou het tekort aan testcapaciteit in een klap opgelost zijn, stelt Bernd Kroon, voorzitter van brancheorganisatie Fenelab, waarbij ruim negentig niet-medische labs zijn aangesloten.

Kroon weet van zeker zes labs dat ze willen en kunnen helpen met coronatests, maar niet worden ingezet. Samen zijn zij, volgens hem, goed voor 140.000 testen per week. Dat is evenveel als het totaal aantal testen dat de GGD’s op dit moment per week afnemen.

Het ministerie van volksgezondheid meldde woensdag dat er een tekort is aan capaciteit in de laboratoria. De GGD’s mogen daarom voorlopig hun teststraten niet uitbreiden, terwijl de vraag naar coronatests stijgt. Volgens Kroon is dat capaciteitstekort een ‘gecreëerde bottle neck’. “Het was niet nodig geweest. Wij kloppen al sinds maart tevergeefs aan bij het ministerie van volksgezondheid, het RIVM en bij andere betrokken instanties.” Op dit moment wordt volgens Kroon naast tientallen medische labs slechts één niet-medisch lab ingezet.

Drinkwater

Veel niet-medische labs doen nu al tests die vergelijkbaar zijn, zegt Kroon. Zo sporen ze virussen op in voedsel en drinkwater. Laboranten hebben geen speciale medische vaardigheden nodig, en sommige labs hebben ook het apparaat al staan dat nodig is voor de Covid-19-test. Wel moet er een protocol komen voor het uitwisselen van gegevens met onder andere de GGD. Ook moeten de labs geaccrediteerd worden voor de Covid-19-test.

Anton Buiting, voorzitter van Vereniging voor Medisch Microbiologische Laboratoria (VMML), met ruim dertig leden, erkent dat ook niet-medische laboratoria in staat zijn om de tests uit te voeren. “Maar wij zijn als medische microbiologen ook in goed contact met de GGD en de instellingen in onze regio. Wij kunnen met hen meedenken. We hebben een systeem dat goed werkt. Waarom zou je dat veranderen?”

Volgens Buiting is er namelijk slechts een ‘relatief capaciteitsprobleem’, veroorzaakt doordat te veel gezonde mensen zich laten testen. Elke test kost volgens hem enkele tientjes. “Dat kunnen we niet eindeloos volhouden.”

Tekort aan materiaal

Volgens de andere branchevereniging voor medische labs, SAN Centra voor Medische Diagnostiek (twintig leden) kunnen de labs de teststroom wel aan, maar kampen ze met een tekort aan materialen. Zo zijn er te weinig reagentia, stofjes die nodig zijn bij de test. Van dat probleem zouden niet-medische labs evenveel last hebben, stelt directeur Leo Kliphuis.

Bernd Kroon denkt van niet. “Die reagentia kunnen we zelf maken. Vroeger deden tweedejaars studenten moleculaire biologie dat op een achternamiddag. We hebben nu een systeem waarin die stoffen worden geleverd door een beperkt aantal bedrijven, maar daar kunnen we vanaf. We moeten creatiever zijn, denken in oplossingen.”

Kroon krijgt bijval van Wim Schellekens, oud-hoofdinspecteur bij de Inspectie voor de Gezondheidszorg en lid van het ‘Red Team’, een groep kritische experts die het kabinet van (ongevraagd) advies voorzien. Schellekens pleit voor het op grotere schaal testen, ook van mensen zonder symptomen. Hij noemt de medische laboratoria een vrij gesloten markt. “Buiten deze markt is er veel capaciteit. De vraag is of aanboren van deze capaciteit de marktverhoudingen verstoort en of dat de reden is dat deze laboratoria niet worden gevraagd”, stelt hij.

Het ministerie van volksgezondheid meldde donderdagavond dat er waarschijnlijk volgende week meer testcapaciteit zal zijn. Bovendien zegt het ministerie te werken aan afspraken met nieuwe laboratoria.

Lees ook:

Laboratoria kunnen meer testen niet aan, GGD mag niet opschalen

De GGD’s blijven worstelen met de grote vraag naar coronatests. Door tekort aan capaciteit bij laboratoria loopt het testsysteem nu helemaal vast. Aan hulp van Defensie is daardoor geen behoefte.