Volksgezondheid
Sinds de pandemie grijpen we vaak naar desinfectiedoekjes, maar daar worden we niet schoner van
Het toegenomen gebruik gebruik van desinfectiemiddelen de laatste jaren is een gezondheidsrisico, concluderen wetenschappers.
“Haal er nog even een doekje overheen.” Tijdens de pandemie is er zo lang extra aandacht geweest voor schoonmaken, dat het voor heel wat mensen een tweede natuur is geworden. Het gebruik van desinfectiemiddelen is dan ook sterk verhoogd. Maar dat is niet alleen goed nieuws, concluderen wetenschappers die de data hebben bekeken. Steekproeven tonen een toename aan van schadelijke stoffen in het milieu en in het menselijk lichaam, schrijven ze in het blad Environmental Science & Technology.
Het gaat dan om zogenoemde quartenaire ammoniumverbindingen, in Nederland bekend als quats. Ze zitten vaak in desinfectiedoekjes of in schoonmaakspray. Het is een gangbaar bestanddeel van desinfectiemiddelen, zegt het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden, dat dergelijke middelen in Nederland beoordeelt.
Quats worden, bij blootstelling aan grote hoeveelheden, geassocieerd met ademhalingsproblemen en huidontstekingen, schrijven de wetenschappers. Dat wil zeggen dat blootstelling en aandoeningen hand-in-hand gaan, maar dat een oorzakelijk verband niet is aangetoond. Overmatig gebruik van quats leidt tot resistente bacteriën, wat op termijn schoonmaken lastiger maakt, maar ook de werking van antibiotica vermindert. Die problemen zijn al langer bekend, maar zijn acuter nu het gebruik zo hard is toegenomen.
Water en zeep werken beter
Desinfectiedoekjes worden bijvoorbeeld gebruikt op scholen om de bureaus van kinderen schoon te maken, concluderen de auteurs. Ook in huis wordt te snel naar zulke doekjes gegrepen, zegt Courtney Carignan van Michigan State University, een van de auteurs. In veel gevallen helpen de quats niet en kunnen ze zelfs schadelijk zijn, stelt ze. Water en zeep werken vaak beter. Dat is ook de lijn van het RIVM in Nederland: consumenten kunnen desinfectiemiddelen het beste zo min mogelijk gebruiken. Het instituut concludeerde vorig jaar ook dat desinfectiemiddelen tijdens de pandemie veel vaker werden gebruikt.
Precieze gegevens over de hoeveelheden quats die in de omgeving terechtkomen zijn er vaak niet. De auteurs van het artikel raden dan ook aan om dat beter te monitoren, bijvoorbeeld door het rioolwater te analyseren op aanwezigheid van deze stoffen. “Het is ironisch dat de chemicaliën die we tevergeefs gebruiken tegen de ene gezondheidscrisis, de andere crisis aanwakkeren”, vat collega Erica Hartmann van Northwestern University, de situatie samen.
Lees ook:
Gezondheidsraad: desinfectiezeep doodt ook de goede bacteriën
De Gezondheidsraad roept consumenten op te waken voor overmatig gebruik van desinfecterende middelen zoals antibacteriële zeep en mondwater. De desinfectieve stoffen in zulke producten doden ook de goede bacteriën, en kunnen ziekteverwekkers resistent maken.
