Als het coronavirus zich in kleine waterdruppeltjes door de lucht verspreidt, verliest het in korte tijd zijn besmettelijkheid. Volgens een Britse studie kunnen de meeste druppeltjes al na een paar minuten niemand meer besmetten.
Het is een discussie die al vanaf het begin van de pandemie speelt. Hoe verspreidt het coronavirus zich? Via druppels die een besmet persoon uitproest en die binnen anderhalve meter op de grond vallen? Of via veel kleinere druppeltjes die blijven zweven en zo veel grotere afstanden kunnen afleggen? Of zelfs een tijdje als een mistwolk in een ruimte kunnen blijven hangen.
Een van de twistpunten is de vraag hoe besmettelijk die kleine druppeltjes, aerosolen, zijn. Hoeveel virus bevatten ze en hoelang overleeft het virus in die waterruimte van minder dan een tiende millimeter doorsnee?
Wisselende omstandigheden
Onderzoekers van de universiteit van Bristol ontwierpen een apparaat waarmee ze virusbevattende aerosolen konden maken die ze vervolgens in een elektrisch veld konden laten zweven. Zo konden ze de individuele aerosolen minutenlang volgen en aan allerlei wisselende omstandigheden blootstellen: temperatuur, luchtvochtigheid of uv-straling. Na een paar minuten lieten ze de aerosolen los op celkweekjes om te zien of deze nog geïnfecteerd werden.
In gewone binnenlucht - met een relatieve luchtvochtigheid van 50 procent - krompen de aerosolen snel ineen en was het coronavirus al na een paar tellen de helft van zijn besmettelijkheid kwijt. Maar zelfs in vochtige omstandigheden - 90 procent - waarin de aerosolen zelf lange tijd konden voortbestaan, was na vijf minuten nog maar de helft van de virusdeeltjes infectieus, en na twintig minuten nog maar 10 procent. In dat laatste geval speelt de CO2 uit de adem van de hoester een grote rol, schrijven de onderzoekers in een nog niet gepubliceerde studie. De CO2 verdwijnt uit de aerosolen waardoor de zuurgraad daalt. Dat breekt het virus op.
Afstand houden is belangrijker dan ventileren
“De aandacht gaat nu veelal uit naar slecht geventileerde ruimtes”, zegt eerste onderzoeker Jonathan Reid in de Britse krant The Guardian. “Dat is niet onbelangrijk, maar afstand houden is belangrijker.”
Dit onderzoek is een stukje in een complexe puzzel, reageert viroloog Marion Koopmans van het Erasmus MC. “In veel studies is deze vraag niet meegenomen: zit er infectieus virus in de aerosolen? Maar er spelen meer factoren. Sommige mensen hebben bijvoorbeeld heel veel virus in hun neus- en keelslijm. Als zij in een slecht geventileerde ruimte hoesten of luid zingen, kunnen ze soms toch vele anderen besmetten, ook op grotere afstanden. Deze studie suggereert dat die overdracht een ondergeschikte rol speelt in de transmissie van het virus.”
Lees ook:
Hoe Nederland ventileren druppelsgewijs serieus begon te nemen
Wassen, afstand, testen, ventileren. De opname van ventileren als nieuwe, vierde basisregel is het sluitstuk van anderhalf jaar discussie over de verspreiding van het virus door de lucht.
