Broeikasgas
Olivijn is een echte CO2-binder, in ieder geval in het lab
Een Delftse laboratoriumproef bewijst: gemalen olivijn haalt écht CO2 uit de lucht. Maar klimaatstrijders moeten zich nog niet rijk rekenen, waarschuwt de marien geoloog.
Het hangt al jaren als een soort wondermiddel boven de markt: het groenige zand van gemalen olivijn. Een proef bij het Delftse kennisinstituut Deltares bewijst nu dat het ook wérkt. Door gemalen olivijn aan zeewater toe te voegen, kun je versneld CO2 uit de lucht halen. Is dit dan toch de oplossing voor het klimaatprobleem; de spons die het overschot aan CO2 uit de atmosfeer gaat zuigen?
De in december overleden Utrechtse geoloog Olaf Schuiling opperde in 2007 voor het eerst dat olivijn weleens een handig hulpje kon zijn in ons klimaatprobleem. Moeder Natuur had dat immers al miljarden jaren lang voorgedaan. In de geschiedenis van de planeet hebben vulkanen geregeld enorme hoeveelheden CO2 de lucht in gestoten. En steeds werd dat er weer uitgehaald door verwerend gesteente. In combinatie met regenwater neemt gesteente zoals olivijn CO2 op.
De belofte van Schuiling
Zou dat niet versneld kunnen worden, opperde Schuiling in een prijsvraag van zakenman Sir Richard Branson en politicus Al Gore. Schuiling won er nét niet de hoofdprijs van 25 miljoen dollar mee. Sterker nog: niemand won de hoofdprijs. De belofte van Schuiling bleef.
Inmiddels zijn er hoopvolle Nederlandse bedrijven opgericht met namen als Green Minerals en Green Sands, naar de kleur van dit meest voorkomende mineraal op aarde. Maar wat doen hun zakjes met gemalen olivijn nou écht? De ngo Climate Cleanup wilde niet langer wachten op bewijs en zette zelf onderzoekers aan het werk. Met geld van enkele van hun sponsors lieten ze de Delftse onderzoeker Jos Vink van Deltares een proef doen. Deze week presenteerden zij de resultaten op een olivijnsymposium.
Vink stopte 45 liter zeewater in een afgesloten tank van 70 liter en voegde daar het groene zand bij. De tank werd gecontroleerd geschud bij wijze van ‘kunstmatige branding’ en zowaar: al binnen enkele uren verdween een groot deel van de CO2 uit de 25 liter lucht die boven het water stond. Waar het gehalte in een vergelijkbare tank zónder groen zand gelijk bleef, halveerde de CO2-concentratie in de proefopstelling binnen zes uur.
Tijd voor grotere proeven
Toch wil Vink waken voor al te grote claims, laat staan dat hij wil spreken van planeetreddende oplossingen. “Deze proef bewijst dat je met dit zand inderdaad versneld CO2 uit de lucht kan halen. Niets meer en niets minder. Nu is het tijd voor grotere proeven op praktijkschaal”, aldus Vink.
Wie ook uitkijkt naar die praktijkproeven is hoogleraar Gert-Jan Reichart, marien geoloog aan het Instituut voor Zeeonderzoek NIOZ en de Universiteit Utrecht. “De chemie van koolstof in de oceanen is razend ingewikkeld”, waarschuwt hij. “In water zit wel 200 keer meer CO2 dan in lucht. Het is geweldig dat je onder invloed van gemalen olivijn extra CO2 in water kan laten oplossen, maar wat gebeurt er vervolgens mee? In de oceanen leven verschillende organismen die CO2 gebruiken om kalkskeletjes te maken, zoals foraminiferen. Als die gaan schuiven aan de chemische evenwichten tussen de verschillende moleculen met koolstof erin, zoals carbonaat of bicarbonaat, dan ben je het voordeel van olivijn misschien grotendeels weer kwijt”, aldus Reichart.
Tijd voor extra proeven dus. Climate Cleanup en onderzoeker Vink hebben hun nek al uitgestoken. Misschien dat Branson en Gore het vervolg willen financieren, als postuum eerbetoon aan professor Schuiling.
Lees ook:
Is wandelen wel zo duurzaam?
Dat ligt maar net aan het pad onder je voeten.
