E-sigaret vergroot de kans op longziekten

Wie van tabak overstapt op de e-sigaret verlaagt zijn of haar kans op long­aandoeningen aanzienlijk. Maar onschadelijk is de e-sigaret niet; wie nooit heeft gerookt en met e-sigaretten begint, verhoogt zijn kans op COPD of bronchitis met 30 procent.

Dat blijkt uit een studie waarin 32.000 volwassen Amerikanen gedurende drie jaar zijn gevolgd, en die vandaag verschijnt in het American Journal of Preventive Medicine.

Dat het gebruik van e-sigaretten gepaard kan gaan met longklachten, was uit eerder onderzoek al duidelijk geworden. Maar dat waren veelal momentopnamen, waardoor onduidelijk bleef of de e-sigaret longziekten veroorzaakt of dat mensen met zwakke longen meer dan gemiddeld e-paffen.

Twee verschillende risico's

In deze langdurige studie is het oorzakelijk verband onmiskenbaar, zeggen de onderzoekers. In de statistieken van bevolkingsonderzoek naar roken en gezondheid hebben ze gekeken naar chronische aandoeningen aan de luchtwegen (COPD, astma, bronchitis, emfyseem). Het roken van tabak vergoot de kans op die aandoeningen met 160 procent. Het effect van de e-sigaret is aanzienlijk kleiner: 30 procent.

Opvallend in deze statistieken is dat het twee verschillende risico’s lijken te zijn. Voor mensen die zowel tabak als e-sigaretten gebruiken – en dat blijken er in de VS veel te zijn – moet je de risico’s bij elkaar optellen. Zij vergroten hun kans op chronische longaandoeningen met 200 procent, en zijn daarmee slechter af dan mensen die alleen tabak gebruiken.

Die uitkomst is relevant voor de discussie die in veel landen woedt. De e-sigaret wordt gezien als een minder schadelijk alternatief voor tabak, en soms ook aanbevolen als methode om met roken te stoppen. Als mensen inderdaad helemaal overstappen is dat nog vol te houden, omdat ze dan inderdaad hun risico op gezondheidsschade verminderen. Maar in veel gevallen gaan mensen de e-sigaret gebruiken naast tabak, en kunnen ze hun gezondheid daarmee juist meer gaan schaden.

Acute longproblemen

In dit langlopende onderzoek bij mensen is alleen gekeken naar chronische aandoeningen aan de luchtwegen, niet naar longkanker. Dat zal ongetwijfeld nog volgen. Uit chemische analyses is al gebleken dat bij de verdamping van de vloeistof in een e-sigaret stoffen gevormd worden die als kankerverwekkend te boek staan. De concentraties zijn wel veel lager dan in de rook van een sigaret. Uit proefdieronderzoek komen aanwijzingen dat de damp van e-sigaretten carcinogenen bevat. Maar ook daaruit kan niet worden afgeleid of die een meetbaar effect hebben op de mens.

De onderzoekers benadrukken dat hun studie losstaat van de recente golf van acute longaandoeningen door het gebruik van de e-sigaret. Die aandoeningen hebben inmiddels een naam: Evali, wat staat voor e-cigarette or vaping product use associated lung injury. De acute longproblemen hebben in de Verenigde Staten al tientallen levens geëist en enkele duizenden mensen in het ziekenhuis doen belanden.

Er wordt nog onderzoek gedaan naar de oorzaken, maar sommigen van die patiënten hebben verklaard dat ze de e-sigaret gebruikten om thc te roken, de hallucinerende component van cannabis. In Nederland is het RIVM bezig met onderzoek naar de risico’s van de e-sigaret, op verzoek van ministerie van volksgezondheid.

Lees ook:

Wordt de e-sigaret eerder verboden dan de gewone sigaret?

Het is nog te vroeg voor een verbod op de e-sigaret. Dat vindt Reinskje Talhout, topexpert tabak van het RIVM.