De Lijst Pim Fortuyn bestaat nog, dankzij één man

Er hangt weinig Pim Fortuyn in de fractiekamer van de LPF Eindhoven. Niets doet denken aan de charismatische politicus, die deze week twintig jaar geleden is vermoord. Maar schijn bedriegt. “Loop maar even mee”, zegt fractievoorzitter Rudy Reker, tevens de oprichter van de lokale afdeling. In de belendende ‘rommelkamer’ staan de ingelijste posters van weleer: een originele verkiezingsposter voor de Tweede Kamerverkiezingen in 2002, maar ook plakkaten tegen de invoering van de euro en toetreding van Turkije tot de Europese Unie.

Verder alle boeken die Fortuyn schreef, kopieën van proefschriften en heel veel prullaria. Reker moet ze nog een plek geven, nadat hij onlangs noodgedwongen van fractiekamer wisselde. De teruggang bij de laatste verkiezingen van twee zetels naar één betekent ook een verlies van vierkante meters. De oude, ruimere LPF-kamer in het stadhuis is nu voor de fractie van Volt.

Kwam het verlies hard aan?

“Iedereen dacht dat we naar drie of vier zetels zouden stijgen. De opkomst was echter heel laag, 41 procent. Mijn dochter zei: ‘Pap, het gaat overal alleen maar over duurzaamheid.’ Daar staan wij ook voor, maar wel op een realistische manier. De jonge mensen die voor het eerst mochten stemmen, hebben dat allemaal gedaan. Die holden naar de stembus toe, anderen bleven thuis. Zo is GroenLinks hier de grootste partij geworden. De opkomst zegt dat er iets fundamenteel fout is in de politiek. Partijen zien de burgers niet staan.”

Die ontwikkeling hebben jullie in zestien jaar niet kunnen keren.

“We doen ons best, maar alleen kun je de wereld niet veranderen. We zijn al wel zestien jaar de ombudsman van Eindhoven. Voor mensen met problemen staan wij dagelijks klaar. Ik ben heel eerlijk, altijd recht door zee. Mijn vrouw noemt me lomp in mijn uitlatingen. Ze vindt dat ik weinig tact heb.”

Heeft ze daar gelijk in?

“Ik kan niet huichelen. Eigenlijk ben ik ook geen politicus. Tijdens de energiecrisis van 1974 had ik net een paar jaar een garage met een benzinestation. Ik verdiende meer aan kranten dan aan brandstof, dat ging niet goed met vier man personeel. Toen heb ik hier het Eindhovens Dagblad gebeld met een idee. De volgende dag stond er groot vermeld: ‘Eindhovense pomphouder verkoopt benzine zonder bon’. De rij wachtenden zwol aan tot een kilometer, de politie stond het verkeer te regelen. Eigenlijk verkocht ik niet zonder bon, maar alle ingeleverde bonnen gaf ik door aan de volgende. Ik liet ze rouleren. De actie kwam landelijk in het nieuws, daar had ik als jong ventje wel schik in. Korte tijd later was die flauwekul met de benzinebonnen afgelopen. Het idee was ontstaan onder het leiderschap van Joop den Uyl. Mijn hekel aan de PvdA is in die tijd ontstaan.”

In 2020 werd in de gemeenteraad een motie van respect en fatsoen ingediend, nadat u burgemeester Jorritsma op een poster afbeeldde met de voorman van Kick Out Zwarte Piet en hen ‘de slopers van de democratie’ noemde. Ook niet erg tactvol, toch?

“De burgemeester maakte zich onmogelijk in het Zwarte Pietendebat. De relatie heeft zich inmiddels genormaliseerd, al vergeet ik het niet. Ik denk trouwens dat veel partijen spijt hebben dat ze die motie hebben gesteund.”

Keert de naam LPF zich soms tegen u?

“Nee, al hebben we nog steeds te maken met stiekeme stemmers. Mensen komen er niet graag voor uit dat ze op de LPF stemmen. Verder valt het mee. We hebben hier in Eindhoven een hele goede fractievoorzitter van het CDA. Een jonge man nog, die acht jaar geleden twijfelde of hij zich bij ons zou aansluiten. Maar hij wil op een dag minister-president worden. Dan kun je beter bij het CDA zitten dan bij de LPF, adviseerde zijn vader. Ik denk dat hij daar wel gelijk in had. Via ons is het lastiger hogerop komen.”

De landelijke LPF bestaat niet meer. Lokaal heb je alleen Eindhoven en sinds kort Breda. Hoe kan dat?

“Er zijn meer mensen geweest die een lokale afdeling wilden starten. Om de naam te dragen, is toestemming van ons nodig. Maar als ik dan op sociale media ging zoeken, bleken initiatiefnemers zo racistisch als de pest. Wij zijn ook tegen immigratie, maar dat leggen we uit met argumenten. Op die extreme flauwekul zit ik niet te wachten, ik wil een nette partij. Dat zou Pim ook hebben gewild. Overigens bestaat de afkorting LPF in meer gemeenten, maar ze hebben dan de naam veranderd in Lokale Politieke Federatie. Waarom, denk ik dan. Ik vind Lijst Pim Fortuyn een geuzennaam.”

Maar werkt die twintig jaar na dato nog?

“Natuurlijk, die naam is goud waard! Toen ik in 2006 in de raad kwam, vroeg de griffier ook al zoiets. Pim was al zo lang dood, de Lijst Rudy Reker kon toch ook? Maar iedereen kent over honderd jaar Pim Fortuyn nog. Daar ben ik trots op. Ik heb nooit overwogen om de naam te veranderen. Ooit bestond het idee om met Geert Wilders samen te werken, maar ook dan zouden we twee namen houden: PVV/LPF. Onze naam gaat nooit verloren. Tenminste niet zolang ik het voor het zeggen heb.”

Doet het pijn dat andere bekende LPF’ers nu onder een andere naam actief zijn? Fortuyns chauffeur Hans Smolders is met zijn eigen lijst bijvoorbeeld groot in Tilburg en zat eerst namens Forum voor Democratie en nu voor Groep Van Haga in de Tweede Kamer.

“Simon Fortuyn (de broer van Pim, red.) is gevraagd als wethouder in Lansingerland, dat snap ik wel. We hebben goed contact. Hilbrand Nawijn is gemeenteraadslid in Zoetermeer. Smolders kwam ik ooit tegen toen hij plannen had om met een eigen lijst te beginnen. ‘Toch wel onder de naam LPF, hoop ik’, zei ik. Hij was de uitgesproken persoon om de naam op te pakken. Ik weet niet waarom ze allemaal een andere keuze hebben gemaakt. Misschien door de ruzies die destijds hebben plaatsgevonden. Ik word er niet sentimenteel van, maar het is wel jammer. Pim heeft zijn leven gegeven voor de LPF. Juist de mensen die dichtbij hem stonden, gebruiken zijn naam nu niet. Ik heb ze nooit naar de reden gevraagd. Wat heb ik daaraan?

“Overigens ben ik zelf ook lid van Forum geweest. Ik ken Thierry Baudet al langer. Met mijn vrouw ging ik eens naar een lezing van Arnold Karskens die hij organiseerde. In de zaal zag ik veel oud-LPF’ers. Tussen Baudet en Pim zag ik gelijkenissen. Baudet ziet er goed uit, heeft passie en is een goede spreker. Kort na die avond startte hij Forum. Ik werd lidnummer 2000 en een beetje. Mijn vrouw was iets later en was al lid 30.000. Maar toen Baudet zo begon te raaskallen over corona, hebben we opgezegd. Wegwezen hier, dachten we.”

Hoe dicht staan jullie nog bij de LPF van Pim Fortuyn?

“Ons partijprogramma is afgeleid van zijn boek De puinhopen van acht jaar paars, nu nog steeds. Er zijn lokaal natuurlijk wel verschillen. Breda heeft een iets ander programma dan wij. Verder verkopen wij nog steeds zijn vlaggen en boeken. Onlangs had ik nog drie bestellingen: Geertruidenberg, Gaanderen en Voorburg. Maar ik heb ook al eens vlaggen naar Amerika, Duitsland en België gestuurd. Ook na twintig jaar willen mensen ze hebben.”

Waar was u eigenlijk op 6 mei 2002?

“We keerden net met de kinderen terug van de Efteling. Toen we een vriendje van onze zoon thuisbrachten, rende zijn moeder naar buiten. Of we het al hadden gehoord. De rest van de avond is de televisie niet meer uit geweest en kwamen de tranen.”

Was u er bang voor dat het kon gebeuren?

“Nee, ik had nooit verwacht dat zoiets in Nederland zou voorvallen. Zelf werd ik er wel voorzichtiger door. Ik had thuis altijd de gordijnen open, maar ging de eerste tijd nooit met mijn rug naar het raam zitten. Nu weer wel, hoor. In verkiezingstijd heb ik ook altijd posters voor het raam en in de auto hangen. Ik ben nooit bedreigd.”

Had Nederland er anders uitgezien als Fortuyn nog had geleefd?

“Heel Europa. Als hij minister-president was geworden, denk ik dat er geen oorlog was geweest. Pim was een lefgozer en een visionair, hij wist het wel.”

Hoe had hij de Russische inval kunnen voorkomen?

“Dat weet ik niet, ik heb geen lijntje met hem. Ik heb hem zelfs nooit ontmoet. Maar ik denk wel dat Pim het slimmer had aangepakt. Hij zou Poetin hebben uitgenodigd om te praten over de Navo-troepen in Oost-Europa. Pas op, ik ben niet pro-Poetin, hè. Maar hij is wel uitgedaagd. Pim had het pragmatischer aangepakt. Wij hebben olie van de Russen nodig, zij geld van ons. Volgens mij had het zo ver niet hoeven komen.”

U bent oprichter, voorzitter, lijsttrekker en enig raadslid van een afdeling die jarenlang de enige LPF-fractie van Nederland was. U bént in feite de Lijst Pim Fortuyn, toch?

“Dat mag je zo wel zeggen. Mijn vrouw doet de ledenadministratie, samen doen we de merchandising. Ik doe eigenlijk alles. Eerlijk gezegd, wil ik er een beetje vanaf. Ik was blij dat ik een aantal jaren geen voorzitter was. Maar mijn opvolger stopte ermee en ondanks zeven of acht serieuze gesprekken lukte het niet om een ander te vinden. Toen moest ik het dus weer worden. We hebben trouwens wel een goede secretaris. En een hele goede penningmeester, maar die zit zes maanden per jaar in Canada. Dat betekent dat ik me met de dagelijkse beslommeringen bezighoud. Want ik ben ook vice-penningmeester.”

Moet er geen jong bloed bij?

“Bij de oprichting in 2004 vond ik al dat we een jonge vent als lijsttrekker moesten hebben. Maar we hadden niemand anders. Dat was lastig, want ik had keelkanker. Ik heb 38 bestralingen gehad, lag een halfjaar aan het infuus. In campagnetijd was het lastig dat ik moeilijk kon praten. Ik kan nu nog steeds de r niet uitspreken. Dat is best ironisch als je Rudy Reker heet. Maar het gaat nu goed met me.”

U bent een man van 78.

“Dat zeg jij. Ik vertel mijn leeftijd nooit. Maar goed, de partij rust op een gepensioneerde man. Ik wil de partij graag uitbreiden, het ledenaantal is nu al een hele tijd ongeveer gelijk.”

Hoeveel zijn het er?

“Te weinig. Het zal nooit meer lukken om een landelijke partij te worden.”

Wat als er iets met u gebeurt?

“Dan bellen ze de Dela op.”

Om de LPF ten grave te dragen?

“Nee, we hebben een aantal commissieleden die al jaren meelopen. En mijn vrouw weet heel veel. Er is wel een kern van mensen die weten hoe het zit, dus ik denk niet dat mijn dood het einde van de partij betekent. Maar voor de zekerheid ben ik wel zuinig op mijn gezondheid.”

Lees ook:
Pim Fortuyn is nog volop aanwezig op het Binnenhof, in de hoofden van de bewoners

Fortuyn mag dan nooit actief Kamerlid zijn geweest, noch minister-president - wat hij zei ooit te zullen worden, zijn verhaal is in de hoofden van de bewoners van het Binnenhof gekropen. Dat schrijft Bart Zuidervaart, chef van de redactie politiek.