Lees dat boek van Sacha Bronwasser en ontdek of u, net als ik, een genderbias hebt

Een van de leuke dingen van lezen is het feit dat je als lezer autonoom bent en daarom altijd gelijk hebt. Tenzij je – en dat is een belangrijk voorbehoud – niet goed leest. Zoals ik bijvoorbeeld.

In mijn recensie vorige week over de roman Luister van Sacha Bronwasser vertelde ik over de charismatische en nogal manipulatieve fotografiedocent Flo, die student Marie gebruikt (misbruikt) voor een kunstproject. Marie is de ik-persoon, ze vertelt jaren later haar verhaal aan Flo, de ‘jij’.

Kennelijk had ik niet goed gelezen

In mijn hoofd werd Flo meteen een man. Ik werd er door de auteur fijntjes op gewezen dat dat niet klopte: Flo was een vrouw. Kennelijk had ik niet goed gelezen. Ik schrok ervan. Een dominante docent die macht misbruikt moet wel een man zijn… heb ik een joekel van een genderbias?

Ik pakte het boek er weer bij en stelde vast dat Bronwasser het geslacht van Flo lang in het midden laat, ze laat iets in het hoofd van de lezer ontstaan. Dat is altijd goed, behalve als het niet klopt natuurlijk. Een schrijver kan daarmee spelen.

In De verschrikkelijke jaren tachtig (bekend van de tv-serie) van Tim Kamps wordt in het laatste hoofdstuk onthuld dat de verteller een meisje is. In Totaal door het dolle heen van Karen Joy Fowler ontdek je pas heel laat dat het verdwenen zusje van de jonge verteller een aap is! Het maakt in beide gevallen dat je jouw lezing van het boek moet herzien.

Het stáát er gewoon

Bij Bronwasser is geen onthulling van die proporties. Het stáát er gewoon, op verschillende plaatsen in de tekst, al is dat voor het eerst op pagina 99, als er een ‘lange vrouw aan de bar’ zit. Blijkbaar moet de auteur met een mokerslag á la Kamps of Fowler aankomen om een reeds ontstaan beeld in het hoofd van de lezer omver te werpen.

Van deze lezer tenminste, waarvan akte, en waarvoor excuses. Lees dat boek en ontdek hoe het er in uw eigen hoofd aan toegaat!