Herinneringen van Janet Malcolm, opgehangen aan familiekiekjes

Naam maakte de vorig jaar overleden Amerikaanse sterjournalist Janet Malcolm met wat je ook conflictstudies in kleine kring zou kunnen noemen: In het Freud Archief (1985) over geruzie tussen psychoanalytici over Freuds verleidingstheorie, in The journalist and the murderer (1990) over gretigheid in de journalistiek, en in The Silent Woman (1995) over de conflicten tussen de erven van Sylvia Plath en de Plath-biografen. Korte maar verhelderende studies die je te denken gaven over de ethiek van psychoanalytici, journalisten en biografen, maar ook over Malcolm zelf, een schrijver die in The journalist and the murderer waarschuwde voor journalisten die je vertrouwen winnen en dan met je verhaal aan de haal gaan, maar die als geen ander zelf met een verhaal aan de haal gaat, in positieve zin: wijs en scherp in duiding, meeslepend in opbouw, elegant in stijl.

Meer fragmentarisch, minder conflictgericht, maar even wijs, zowel weemoedig als nuchter, is haar zojuist postuum verschenen autobiografische Still Pictures. On photography and memory; de hoofdstukken opgehangen aan familiekiekjes, een kort ‘memoir’ dat wederom laat voelen wat een fantastisch observator ze is.

In losse essays roept ze de vervlogen wereld van haar Tsjechische opvoeding in New York op, als dochter van seculiere Joodse vluchtelingen (haar vader psychiater, haar moeder advocaat). Ook deze korte studie onthult, maar is in herinneringen zo beheerst gedoseerd dat je na lezing toch nog veel meer wil weten. Hopelijk is er een biografie in de maak.

Janet Malcolm
Still Pictures
On Photography and Memory
Granta; 155 blz. € 23,14