‘Haal foie gras van het menu! Nu!’ schalt het door de megafoon

Mag de foie gras van het menu? Aardig vragen werkte niet. Tijd voor een luidruchtig bezoekje aan Rhenen.

De parkeervelden van het industrieterrein zijn verlaten. Ik heb gevoerde leren schoenen aangedaan, een extra trui. Inmiddels weet ik dat demonstreren vooral kleumen is zolang je niet mee schreeuwt. Ik wacht bij bushalte Tasveld. Iedereen die in Rhenen met Active for Justice wil demonstreren tegen foie gras, kon zich hier verzamelen. Traag passeert een politiebusje. Ik word getaxeerd, er volgt een dun glimlachje voor ze krachtig optrekken. Verderop verschijnt een zestal dat hier overduidelijk ook niet hoort. Vriendelijke gezichten en zachte stemmen begroeten me. Iedereen neemt een megafoon. “Hier.” Ik krijg een protestbord aangereikt met gruwelijke foto’s van gedwangvoerde ganzen.

“Nee dank je, ik demonstreer niet mee.”

“O.”

Ik voel me een beetje een ­indringer, iemand die het geheime wachtwoord niet weet.

“Je bent wel tegen foie gras toch?”

“Jaja, natuurlijk.”

Eigenlijk dacht ik dat foie gras allang verboden was. Maar in Nederland geldt alleen een productieverbod, importeren mag nog wel. In Frankrijk is het juist weer cultureel erfgoed. Om het foie gras te mogen noemen, is de driemaaldaagse dwangvoeding zelfs verplicht. Sinds een jaar spreekt Active for Justice restaurants die foie gras nog aanbieden direct aan. In Utrecht staat het inmiddels bijna nergens meer op de kaart. In Rhenen waren er blijkbaar vier restaurants die het op hun menu hadden. Drie verwijderden het na hun uitleg, alleen ’t Kalkoentje weigerde.

“Weten zij eigenlijk dat jullie komen?”

“Niet van ons.”

Het politiebusje passeert voor de vierde keer.

“En hoe weten zij het?”

“Die zullen ons online gevonden hebben. Net als jij.” Ik voel dat hun ogen aan mijn leren schoenen blijven hangen. “Ben je wel vegetariër?”

“Eh, ja.”

Ze luisteren niet

Er volgt een briefing. “Geen klanten lastigvallen en wegblijven van privéterrein.” Iemand doet een mondkapje voor, een ander gezicht verdwijnt onder een bivakmuts waardoor zelfs zijn zachte ogen intimiderend worden. “We hebben ’t Kalkoentje gebeld en gemaild om het aardig te vragen. Maar ze luisteren niet. Dus gaan we hen maar eens een vriendelijk bezoekje brengen.”

Maar in plaats van een vriendelijk bezoekje, krijgt restaurant ’t Kalkoentje een zespersoons storm op bezoek. “HAAL FOIE GRAS VAN HET MENU! NU!” schalt er door de megafoons tegen de gevel, afgewisseld met sirenes. Dat dissonant gegil is gekmakend. Haastig worden rolgordijntjes omlaaggetrokken, een zijdeur slaat dicht. “’t Kalkoentje moet zich kapot schamen!”

Ik verwacht steeds een kok met een rood hoofd en een riek. “Foie gras is dierenmishandeling! Het is jullie keus om dit op het menu te houden!”

Met lichtgebogen knieën het parkeerterrein over

Een opgedoft echtpaar draait hun wagen het parkeerterrein op. De restaurant-eigenaar snelt hen tegemoet en begeleidt ze excuserend naar de ingang. Nou, nou, zie je zijn gasten glimlachen. Een heuse demonstratie, dat is weer eens wat anders. De vrouw van het echtpaar zakt met haar naaldhakken in het grind, waardoor ze met lichtgebogen knieën als een ree over het parkeerterrein gaat. De eigenaar heeft zo te zien geen riek bij zich. “Meneer!”, roep ik, voordat hij de deur weer dichttrekt.

“Wegwezen!”

“Ik ben schrijver.” Dat voelt onwennig om te zeggen, omdat ik niet goed weet wat ik hier eigenlijk ben.

“O. Ik dacht door jouw mutsje. En die...” Hij gebaart naar mijn leren schoenen en grinnikt. “Ik dacht dat je bij hen hoorde.” Vervolgens overspoelt Nico Klaver me met zijn troef: overdadige, culinaire gastvrijheid. Terwijl hij spreekt, negeert hij het geschreeuw van de demonstranten.

“Wij binden bijvoorbeeld niks af.”

Ik heb niet meteen door dat het over sauzen gaat.

“En wij snijden ook zelf uit.”

“Pardon?”

“Complete fazanten, hele reeën komen hier binnen. Kwartels. Puur natuur.”

“Maar dus ook foie gras? Wat is daar zo lekker aan?”

“Ach jongen.” Het puntje van zijn tong benat zijn lippen. “Heb je dat nog nooit gegeten? Het is heerlijk. Net boter, een hapje zalf.” Nico kan alles op zo’n manier beschrijven dat ik als vegetariër een soort trek krijg in de meest afstotelijke ­gerechten.

“Hebt u geen moeite met dwangvoeren?”

“Zo ging dat vroeger. Gaat nu to-táál anders.” Ik snap meteen hoe hij bezorgde gasten geruststelt.

“Hoe dan?”

“Ja, goh. We halen het bij de groothandel. Maar het gaat totáál anders.”

“Zo’n ganzenlever wordt toch niet uit zichzelf tien keer zo groot?”

“Tja”, grinnikt Nico onder ons. “Die ganzen hebben natuurlijk wel een alcoholprobleem.”

“Maar als u weet dat het zoveel dierenleed kost. Waarom houdt u het toch op de kaart?”

“Goh.” Hij heft zijn handen om zichzelf onschuldig te maken. “Foie gras is toch niet verboden?”

Uitgestelde sigaretjes inhalen

“Dit was ons eerste bezoek, KALKOENTJE”, schalt er plots. De vlaggen worden weer rond hun stok gedraaid, de storm pakt weer in. “We blijven langskomen. Tot jullie dit dierenleed van jullie menu halen.”

“Was dit het?” vraagt Nico verbaasd aan mij.

Er gaat een raam op een kier.

De keukendeur zwaait open. Het personeel dat daar al die tijd blijkbaar was opgehokt, verdringt elkaar naar buiten om uitgestelde sigaretjes in te halen. “Nou.” Nico neemt afscheid. “Ik ga onze gasten maar eens een onvergetelijke avond bezorgen.” Ik stel me voor hoe dit protest binnen klonk. Zachte pianomuziek, geklingel van glazen, gedempte sirenes en geschreeuw, terwijl echtparen hapjes nemen van hun zalf.

Het zou mooi zijn als er nu een V van ganzen overvloog.