Een Wit-Russische en een geboren Russin staan zaterdag in de finale van de Australian Open. Dat zorgt voor ongemak en is typerend voor de politieke discussie rond sporttoernooien.
De Australian Open blijft tot het eind politiek beladen, zeker het vrouwentoernooi. Aryna Sabalenka uit Wit-Rusland plaatste zich donderdag voor de eindstrijd. Ze zal Elena Rybakina aan de andere kant van het net treffen. Die komt sinds 2018 weliswaar uit voor Kazachstan, maar ze is geboren en getogen Russin. Rybakina won overtuigend van Victoria Azarenka (7-6, 6-3) en voorkwam daarmee dat de finale zaterdag een volledig Wit-Russisch onderonsje wordt.
Dat was nog pijnlijker geweest voor de organisatie in Melbourne. De oorlog in Oekraïne legde de afgelopen weken toch al een schaduw over veel partijen. In het tennis mogen spelers en speelsters uit Rusland en Wit-Rusland onder neutrale vlag blijven meedoen aan de grote toernooien. Alleen Wimbledon vaardigde vorig jaar een boycot uit, zoals die ook nog altijd van kracht is in veel teamsporten en in onder meer de atletiek, het zwemmen en het schaatsen.
Sabalenka: ‘De oorlog is niet mijn schuld’
Als Kazachse kon Rybakina afgelopen jaar Wimbledon winnen. In Londen werd ze herhaaldelijk geconfronteerd met haar Russische achtergrond. Eén keer barstte ze op een persconferentie in tranen uit. Ze verklaarde dat zij ook niets aan die oorlog in Oekraïne kan doen. Ze sprak de hoop uit dat die zo snel mogelijk is afgelopen. Ook in Melbourne verklaarde ze dat op vele vragen.
Die vragen waren er ook voor Sabalenka, die de Poolse Magda Linette versloeg (7-6, 6-2) en sinds de jaarwisseling al haar tien partijen zonder setverlies bleef. De Wit-Russin (24) verhuisde al op haar zestiende naar de Verenigde Staten en verklaarde vaker dat ze tegen de oorlog is. De vragen daarvoor vindt ze ‘nog steeds moeilijk’, zei ze woensdag. “Het is niet mijn schuld, ik heb er geen controle over. Als ik er iets aan kon doen, dan zou ik dat doen”, zei ze.
Op Melbourne Park waren dit jaar Russische vlaggen, T-shirts, spandoeken en andere steunbetuigingen aan het land van Vladimir Poetin verboden. Bij de wedstrijden van Russische en Wit-Russische spelers doken ze echter toch regelmatig op. Veiligheidsmensen grepen dan in. Ook bij de partijen van de Serviër Novak Djokovic waren er toeschouwers die hun steun aan Rusland lieten zien. Woensdag zat achter het bankje van Djokovic een man met een grote ‘Z’ op zijn shirt, wat in Rusland een teken is van steun voor de inval in Oekraïne. Vader Djokovic poseerde met supporters die de Russische vlag vasthielden; die beelden ging viraal op sociale media. Vier mensen werden ondervraagd door de politie vanwege hun pro-Russische ‘provocaties’ bij de partij van Djokovic tegen de Rus Roeblev.
Onder neutrale vlag en zonder volkslied
De Australian Open lijkt wat dit betreft een voorbode van wat de sportwereld te wachten staat tijdens de Olympische Zomerspelen van Parijs in 2024 en Winterspelen van Milaan en Cortina d’Ampezzo in 2026. Het IOC verklaarde woensdag dat atleten uit Rusland en Wit-Rusland bij die evenementen in principe welkom zijn, onder neutrale vlag en zonder volkslied. Het IOC vindt dat sporters niet geweigerd mogen worden op basis van hun paspoort. Russische vlaggen en uitingen zullen verboden zijn rond de olympische locaties. “De stem van het gezonde verstand is gehoord”, jubelde de president van het Russisch olympisch comité, Stanislav Pozdnyakov.
De Oekraïense president Volodymyr Zelensky deed afgelopen weken een beroep op IOC-president Thomas Bach en de Franse president Emmanuel Macron om Russen en Wit-Russen te weren van de aankomende Spelen. Vergeefs, zo lijkt nu. Om zich te kunnen kwalificeren voor de Spelen van Parijs 2024 zullen atleten en teams van Rusland en Wit-Rusland in september en oktober waarschijnlijk mee gaan doen aan de Aziatische Spelen in China, omdat ze in Europa bij veel evenementen waarschijnlijk niet welkom zijn.
Lees ook:
Het droomleven van een toptennisser is voor sommigen meer een nachtmerrie
De druk is groot en topsporters voelen zich al snel eenzaam. Zeker in de tenniswereld heerst veel neerslachtigheid. Langzaam maar zeker is het niet langer een taboe daarover te praten, zo blijkt ook uit de nieuwe Neflix-serie Break Point.
