Wielerrondes moeten zich in allerlei bochten wringen om aan stikstofregels te voldoen

Nederlandse wielerwedstrijden hebben in toenemende mate te maken met strengere stikstofeisen. Omdat ‘de koers’ een evenement is, zijn vergunningen noodzakelijk. En die zijn alleen te verkrijgen als er een stikstofrapport is opgesteld. In sommige gevallen blijkt uit zo’n rapport dat het parcours vanwege de uitstoot moet veranderen.

Dat was bijvoorbeeld zo voor de Acht van Westerveld, een wedstrijd in Drenthe. De ronde moest worden ingekort om niet in de buurt van Natura 2000-gebieden te komen. Bovendien reden er minder auto’s voor genodigden. En van de acht geplande matrixborden langs de weg werden er zes vervangen door vrijwilligers. Waarom? Omdat die matrixborden met een vrachtwagen zouden worden verplaatst.

Wie een wielerkoers wil organiseren, moet aanvragen indienen bij provincies, gemeenten en soms zelfs waterschappen. Bij start- en finishplaatsen moet een vergunning worden verkregen, bij passages tussenin is een verklaring nodig. Het belangrijkste punt is dat ook de koers de Natura 2000-gebieden in Nederland niet mag schaden. Zeker in Brabant, waar het zo slecht met de natuur gesteld is dat de teugels nog strakker zijn aangetrokken.

Aerius-systeem

De moeilijkheid van een wielerwedstrijd is dat gemeenten en provincies geregeld andere eisen hebben. Soms zijn meerdere stikstofstudies nodig volgens het veelbesproken Aerius-systeem, het rekenmodel waarmee wordt bepaald hoeveel stikstof op elke hectare beschermde natuur terechtkomt. Henk van Beusekom, manager wedstrijdsport bij de wielerunie KNWU, is dan ook stellig: “Het wielrennen is de meest hopeloze sport om nu iets in te organiseren. Juist omdat een wedstrijd een heel groot gebied beslaat.”

De hoeveelheid stikstof van de koers is overigens zeer minimaal. Bij de woensdag begonnen Olympia’s Tour bijvoorbeeld blijkt na bestudering van 27 emissiebronnen dat de enige extra belasting op de natuur het gebruik van aggregaten aan de finish is, aangevuld met de op- en afbouw daarvan. Dat zorgt voor zó weinig extra stikstof in de natuur dat de bijdrage van het evenement afgerond nul is.

Het probleem zit daarom eerder in de regelgeving dan in de uitstoot. Ook Van Beusekom ziet dat. “Stikstof komt in een lange lijst. Er komt al veel op organisaties af. Er zijn problemen met politiebegeleiding, een drukker wegennet, veiligheidsregels. En dan is het Aerius-systeem om stikstofuitstoot te berekenen, ook nog moeilijk te begrijpen.”

Het maken van routes duurt langer

Organisatoren moeten desondanks mee in de tijdsgeest, zegt Thijs Rondhuis, behalve initiatiefnemer van Olympia’s Tour ook van het EK, dat in september in Drenthe wordt gereden. Hij stuurt op verzoek de stikstofrapporten van beide wedstrijden en mailt erbij dat het maken van de routes langer duurt. Voor het EK werd bijvoorbeeld eerst zes weken met experts op acht locaties gekeken naar mogelijke implicaties van de koers voor de natuur. Het hele proces voor een vergunning duurde uiteindelijk drie maanden.

Martin de Kok van Libéma, het bedrijf dat onder meer de meerdaagse ZLM Tour in juni organiseert, gaat voor zijn koers ‘met de landkaart in de hand’ op onderzoek uit, om te kijken door welke gemeente wordt gereden en of er wegen langs natuurgebieden gaan. Voor de ZLM Tour zijn vooralsnog geen omleidingen nodig. Er is in de voorbereiding genoeg tijd om wegen te zoeken die niet langs Natura 2000-gebieden liggen, aldus De Kok. Een stikstofanalyse over de wedstrijd is nog niet gedaan. “Dat kost geld, en als het niet hoeft, dan doen we dat dus liever niet.”

Sommige koersen hebben nog geen stikstofrapport hoeven overleggen. Dat geldt voor de Amstel Gold Race, waar de finish in Vilt naast een Natura 2000-gebied ligt. Organisator Roy Packbier heeft niet uitgebreid met de gemeente Valkenburg gepraat over stikstofvereisten. “Er is ons wel gezegd dat er vanaf volgend jaar meer eisen komen. Daarom gaan we al voorsorteren. Een eigen stikstofrapport voor de Gold Race is iets waar we zeker over nadenken.”

In Drenthe heeft het stikstofrapport voor de Acht van Westerveld (en de Ronde van Drenthe een paar dagen later) veel geld gekost. De organisatie van de Acht van Westerveld moest ‘enkele duizenden euro’s’ betalen aan een extern bureau. Dat was niet begroot. Volgens Van Issum ‘is men momenteel bezig de begroting rond te krijgen’.

Lees ook:

Stikstofregels zitten theaterstuk in de weg: ‘Dit is Kafka in de polder’

Eindelijk zou deze zomer buiten in Drenthe Het Pauperparadijs weer te zien zijn. Nu is het geen corona, maar stikstofuitstoot die de theatermakers bedreigt. Een boer in de omgeving lijkt uitkomst te brengen.