Turnbond zet beschuldigde trainers (een beetje) aan de kant, in het zicht van de Spelen

Nee, het feit dat de Europese topper Eythora Thorsdottir niet meegaat naar de EK turnen, maandag bekendgemaakt, heeft niets te maken met de moeizame afgelopen maanden. Zij verzette zich van alle topturnsters het meeste tegen de getroffen maatregelen als gevolg van de misbruikaffaire in de turnsport, zoals het verplichte centraal trainen. Volgens technisch directeur Mark Meijer van de KNGU komt Thorsdottir volgende week niet in actie in Bazel vanwege een ‘pittige val’, een medische reden dus.

Het zegt veel over de turnsport van dit moment dat ook sportief nieuws met een maatschappelijke bril wordt bekeken. Het grensoverschrijdend gedrag dat deze zomer in volle omvang bekend werd, nadat tientallen oud-turnsters mishandelingen door hun trainers meldden, beïnvloedt het huidige topsportbeleid.

Sanne en Lieke Wevers, Naomi Visser en Tisha Volleman zijn aangewezen voor de ploeg. Nog één keer kunnen ze op de EK begeleid worden door hun eigen trainers. Daarna neemt een nieuwe coachstaf het op de Olympische Spelen over. De verrassende samenstelling daarvan is ook een direct gevolg van de zware ballast waaronder de gymsport gebukt gaat. Vijf vragen over Team NL, het vlaggenschip van een sport in crisis.

1. Betekent de nieuwe coachstaf een streep onder het verleden?

Een halve streep. Amper drieënhalve maand voor de Olympische Spelen hebben de huidige topturnsters te horen gekregen dat hun eigen trainers niet mee mogen naar Tokio. De coachstaf in Japan bestaat uit Bram van Bokhoven, José van der Veen en Aimee Boorman.

De mannen die in de zomer nog de scepter zwaaiden, zijn op een zijspoor beland: Gerben Wiersma, Vincent Wevers, Patrick Kiens, Wolther Kooistra, Nico Zijp en Frank Louter. Tegen al deze trainers zijn beschuldigingen geuit.

Maar de turnsters mogen in de aanloop naar de Spelen wel gewoon onder leiding van hun eigen coaches blijven trainen. Ook zijn zij er op de EK nog bij.

2. Waarom is deze beslissing nu genomen?

Al maandenlang lopen er onderzoeken bij het Instituut Sportrechtspraak (ISR) naar de trainers van de turnsters. Eerder gaf Marieke van der Plas, directeur van de KNGU, aan dat er geen sancties mogelijk zijn hangende een onderzoek. Collega Meijer benadrukt nu dat de turnbond met dit besluit geen voorschot neemt op eventuele uitspraken van het ISR. Hij stelt dat er vijftien weken voor de Spelen duidelijkheid nodig is. “Door alles wat er speelt in de gymsport heerst er onzekerheid. Wij weten niet wanneer er een uitspraak komt. Ik blijf weg van de waarheid, die moet nog blijken. Ik neem deze beslissing niet op basis van schuldig of onschuldig. Maar omdat er in dit olympische programma nu duidelijkheid moet zijn.”

3. Wat zegt dit besluit over de turnbond?

In het verleden heeft de KNGU verwijten gekregen dat er niet daadkrachtig werd opgetreden. Aanvankelijk werd in de zomer het hele topsportprogramma stilgelegd, omdat de geloofwaardigheid van de sport volgens de directie op het spel stond. Maar dat besluit werd snel weer teruggedraaid. Daarna regeerde lang een afwachtende houding. Maar de laatste tijd hakt de bond steeds meer lastige knopen door. De samenwerking met Louter en Kiens (de coach van Thorsdottir) werd stopgezet, omdat zij niet wilden meewerken aan de beoogde cultuurverandering. Nu is de keuze voor Boorman in de coachstaf ook een duidelijk signaal welke kant de bond op wil.

4. Waarom is de keuze voor Aimee Boorman saillant?

De Amerikaanse Aimee Boorman is niet zomaar een beschikbare coach van topniveau. De vrouw achter de beste turnster van de wereld, meervoudig olympisch kampioene Simone Biles, staat bekend om haar atypische want menselijke aanpak. Bij een recent bezoek aan Nederland zei zij in een interview met Trouw: “In onze sport is er te lang de nadruk gelegd op gehoorzaamheid. Hoeveel kampioenen hebben we verloren door te hard te pushen?”

Haar aanstelling als assistent-bondscoach is een duidelijk signaal vanuit de KNGU. Meijer: “Zij past in de filosofie die wij voor de toekomst voor ogen hebben. Je gaat nu niet een trainer uit het Oostblok aantrekken.”

5. Accepteert de familie Wevers deze beslissing?

Het meest in het oog springende gevolg van dit nieuwe begeleidingsteam is dat de in opspraak geraakte coach Vincent Wevers niet naar Tokio mag en dat zijn dochter Sanne dus zonder hem moet proberen haar olympische titel op de balk te prolongeren. Meijer: “Zij hebben jarenlang ergens samen naartoe gewerkt en dan is dit, om het zacht uit te drukken, een heftige boodschap. Je kunt je voorstellen dat dit eerst verwerkt moet worden.”

Door zowel de oude als de nieuwe coachstaf mee te nemen naar de EK hoopt de bond de overdracht van kennis zo soepel mogelijk te laten verlopen. Bondscoach Van Bokhoven: “Onze strategie is zo dicht mogelijk blijven bij wat de sporters gewend zijn”.

Of Vincent Wevers akkoord gaat met dit besluit, laat Meijer in het midden: “Dit is onze keuze, onze beslissing. Wat de gevolgen zijn, zullen we zien.”

Lees ook:

Simone Biles’ coach doet het anders: ‘Hoeveel kampioenen hebben we verloren door te hard te pushen?’

De succescoach achter Simone Biles, Aimee Boorman, is in Nederland om te praten over de cultuuromslag in het turnen. ‘In onze sport is er te lang nadruk gelegd op gehoorzaamheid.’