Topatleten storten ter aarde, spugen en huilen: eindelijk weer 42 kilometer lang kapot gaan op de marathon van Amsterdam

Na de finishlijn in het Olympisch Stadion krijgt sportief geluk een nieuw gezicht. Gebukt tegen de dranghekken leegt Hiskel Tewelde zijn maag. De atleet uit Eritrea is zojuist als vijfde geëindigd in de marathon van Amsterdam. Twee meter verderop ligt de Ethiopische winnaar Tamirat Tola op de grond – letterlijk gevloerd. Een andere collega wordt per rolstoel afgevoerd. Topatleten storten ter aarde, spugen en huilen. Maar ze lachen ook, want zij hebben de lange coronapauze overleefd.

Sifan Hassan aanschouwt het met een mengeling van bewondering en vrees. Zij heeft immers de ambitie uitgesproken om over een jaar of drie de overstap te wagen van de baanatletiek naar de weg. Ruim twintig minuten lang heeft ze bij de start staan klappen voor al die lopers die aan hun 42 kilometers begonnen. De marathon is traditiegetrouw het gecombineerde feestje van top- en breedtesporters. Nu ziet ze dat de man met de hamer geen onderscheid maakt. De kunst van diepgaan verstaat ook Hassan, getuige haar olympische titels in Tokio. “Maar dit is een ander soort vermoeidheid”, zegt ze. “Deze afstand is ook zo lang. Ik heb nog nooit overgegeven na een wedstrijd.”

De deelnemers op deze vroege zondagmorgen zijn gretig. Na al die races die vanwege de pandemie werden afgelast, is dit eindelijk weer een mogelijkheid om te laten zien wat ze waard zijn. Dat realiseert zeker Tola zich. Hij zou eigenlijk in Tokio lopen, maar daar ging een streep door de editie van 2021. Amsterdam bood een welkom alternatief. Hij klokt 2.03,39.

Nieuwe carbonschoenen

Ook Angela Tanui stond elders ingeschreven. Door visumproblemen kon zij echter niet naar Boston. “Ik ben zo dankbaar dat ik hier mocht komen”, blijft ze op de persconferentie na afloop herhalen. De Keniaanse finisht in 2.17,57. Het zijn ongekende tijden. Op Nederlandse bodem is niet eerder zo hard gelopen door een man en een vrouw.

Emoties overmannen ook Khalid Choukoud, wanneer hij als 22ste van het veld en als eerste Nederlander over de eindstreep komt. Met 2.10,25 pakt hij de nationale titel, voor het eerst sinds 2016. “Dit betekent echt veel voor mij. Hiermee laat ik zien dat ik na Abdi (Nageeye, die niet deelnam in Amsterdam - red.) de beste atleet in Nederland ben. Dat geeft vertrouwen.” Een groeiende groep landgenoten is tot snelle tijden in staat, mede dankzij de nieuwe carbonschoenen, al moeten concurrenten Michel Butter en Björn Koreman deze uitputtingsslag vroegtijdig staken.

Voor de 35-jarige Choukoud is 2021 zijn beste jaar ooit. Hoewel hij tijdens de olympische race van Sapporo met darmklachten moet uitstappen, loopt hij in Siena en nu in Amsterdam zijn snelste marathons ooit. “De coronaperiode was mentaal zwaar, maar heeft me sportief veel gebracht. Ik denk dat mijn lichaam de rust echt nodig had.”

Noodgedwongen fulltime werken

Financieel was het wel een lastige tijd. “Wij marathonlopers moeten het hebben van deze wedstrijden, anders hebben we geen inkomsten. Ik krijg geen ondersteuning van de Atletiekunie en heb ook niet de A-status van NOC-NSF.” Choukoud bleef echter doortrainen, in de overtuiging dat er weer kansen zouden komen.

Atletenmanager Valentijn Trouw, verantwoordelijk voor het eliteveld in de hoofdstad, weet dat er door corona internationaal heel wat atleten eerder met sportpensioen zijn gegaan. “De absolute toppers redden zich wel. Die hebben doorlopende contracten en kunnen op eerdere verdiensten teren. Wereldwijd zijn dat er een stuk of veertig, vijftig. Ook de jonkies hebben hun focus behouden, omdat zij voelen dat ze met wat geduld wel een toekomst hebben. Het is de groep daar tussenin die het ’t moeilijkst heeft gehad.”

De kersverse Nederlands kampioen bij de vrouwen, Ruth van der Meijden, is noodgedwongen fulltime gaan werken. “Er kwamen geen financiën meer binnen.” Maar net als Choukoud heeft de periode zonder wedstrijden haar ook iets goeds gebracht. Ze heeft gemerkt dat ‘extra afleiding’, zoals zij haar baan als labsupporter bij Nutricia omschrijft, haar eerder sneller dan langzamer maakt. “Ik ben vaak moe, omdat ik minder rust. Maar misschien is het juist wel goed om in de vermoeidheid te trainen?”

Na 2 uur, 29 minuten en 55 seconden finisht ze. Met bebloede enkels; ze was haar sokken vergeten. Als ze haar schoenen uitdoet en op blote voeten wegloopt, moet ze uitwijken voor een plas met spuug.

Lees ook:

Van Somalië, via Syrië naar Oldebroek: het bijzondere succesverhaal van Abdi Nageeye

Niet iedere olympische medaille is hetzelfde. Die van marathonloper Abdi Nageeye ging de wereld over. Het was een zilveren bekroning voor veel meer dan alleen die 42 kilometer van Tokio.