Thialf is tegenwoordig ook een politieke arena

Gedurende mijn tienerjaren raakte ik verknocht aan schaatsen. Het was geen liefde op het eerste gezicht en het ging ook niet vanzelf, ik moest ervan leren houden zoals ze zeggen dat je moet leren houden van koffie, bier en spruitjes. Maar toen ik eenmaal bezeten was van het schaatsvirus, was ik ook meteen een superspreader. Ik vertelde iedereen over de gemoedelijkheid, het gunnen, de traditie, de warme chocolademelk met slagroom.

Zaterdag reed ik door verkiezingslandschap naar het noorden om dat weer eens te ervaren. Van ringwegen met posters van D66, PvdA en VVD, naar akkers met billboards van SGP en BBB. Er stonden omgekeerde vlaggen in de weilanden en mensen met omgekeerde vlaggen op hun wangen in de Sven Kramer-bocht. De stadionomroeper zei dat Thialf was uitverkocht. Hij bedoelde waarschijnlijk overboekt. We kennen allemaal de beelden van Japanse metro’s die zo overvol zijn dat mensen naar binnen worden gepropt. De Sven Kramer-bocht was zaterdag als zo’n metro, elk stukje ruimte gevuld met mens.

Oranje muts van een rookworstenmerk

Tijdens de pauzes met dweilorkest vroeg de omroeper om volstrekt onduidelijke reden aan het publiek om te wapperen met hun kartonnen klapper en vervolgens een polonaise te lopen. Twee rijen voor mij stond een man met omgekeerde vlaggen op zijn wangen. Hij had een oranje muts van een rookworstenmerk over zijn oren getrokken en riep terwijl Kjeld Nuis zijn kilometer reed iets onverstaanbaars naar Thomas Krol. Hij klapte voor iedereen – maar harder voor elke Nederlander – en ik vroeg me af waarom ik ook alweer naar Thialf was gegaan.

Een van die redenen diende zich een paar rondes later aan en heette Jordan Stolz, het 18-jarige Amerikaanse wonderkind dat dit weekend elk greintje hoop op Nederlands goud deed vervliegen. Het eindeloos fascinerende aan wonderkinderen is dat ze zelf ook niet weten waarom ze kunnen wat ze doen. Ik moest Stolz dit weekend zien rijden voordat iemand hem ervan zou proberen te overtuigen dat het nóg sneller kan. Door aan zijn techniek te schaven zal hij gaan denken, en uiteindelijk verkrampen. Ik heb het al zo vaak zien gebeuren.

Paradigma’s zijn altijd in beweging

Stolz’ overwinning op de kilometer was nog indrukwekkender dan zijn eerste WK-goud op vrijdag. Hij leek door de bochten te zweven, zo ontspannen en krachtig op hetzelfde moment, met de finesse van een gelouterde vedette. Hij kreeg een Amerikaanse vlag aangereikt, die hij ondersteboven om zijn schouders sloeg. “Kijk, een protest”, zei een jongen achter me. “Hebben jullie daar een stokje voor gestoken?” Thialf is tegenwoordig helaas ook een politieke arena.

Paradigma’s zijn altijd in beweging. Ze breken en verschuiven, soms abrupt als twee tektonische platen, andere keren als smeltende ijsschotsen in zee. Maar die verschuiving ervaren is van een heel andere orde. Hoe houd je evenwicht op een breuklijn? Ik vind het moeizaam, die verdeeldheid, het uiteendrijven, het balanceren met een been aan elke zijde. Aan de ene kant de sport waar ik zo van houd, aan de andere kant de verpolitisering van een schaatstempel. Dus probeer ik me alleen te focussen op Jordan Stolz, en hoe we zijn prestaties vooralsnog allemaal op dezelfde manier waarnemen. Het is mijn enige houvast.