Scandinavische bonden stellen Fifa harde eisen over Qatar, KNVB kiest ‘andere strategie’

De voetbalbonden van Noorwegen, Zweden en Denemarken hebben de brede onvrede in hun land over het WK voetbal volgend jaar in Qatar deze week vertaald in pittige, openbare brieven aan Fifa-president Gianni Infantino. Ze vragen de Fifa om meer te doen om de nog altijd slechte mensenrechtensituatie in Qatar te verbeteren. De wereldvoetbalbond zou vooral meer druk op de autoriteiten in het oliestaatje moeten uitoefenen.

De bonden uit Noord-Europa refereren aan hun gezamenlijk bezoek aan Qatar in 2016 en 2019 toen ze ‘kritische dialogen’ hebben gevoerd met het organisatiecomité en de autoriteiten. Volgens de voorzitters en secretaris-generaals van de drie bonden zijn er sindsdien op papier weliswaar hervormingen doorgevoerd maar schort het in de praktijk aan de naleving. ‘Het is tijd voor de Fifa en de voetbalwereld om acuut en concreet actie te ondernemen’, staat in de Zweedse brief.

De Denen vragen om een ‘grondig en onafhankelijk onderzoek’ naar het grote aantal arbeidsmigranten dat bij werkzaamheden voor het toernooi is overleden. Alle drie de bonden vragen de Fifa garanties dat mensen die straks in hotels, restaurants en het transport voor supporters, voetballers en hun begeleiders werken fatsoenlijk worden betaald en goed worden behandeld.

Aandacht voor slechte positie van homoseksuelen en vrouwen in Qatar

De Noorse bond wil ook dat de Fifa de vrijheid van meningsuiting en die van journalisten tijdens het WK garandeert. Ook willen de Noren meer aandacht voor de slechte positie van homoseksuelen en vrouwen in het land. In de brief wordt geëist dat spelers en fans straks statements mogen uitdragen. In Noorwegen riepen eerder voetbalfans en clubs op tot een boycot van het WK. De Noorse bond zegt blij te zijn met dat debat en neemt op een buitengewoon congres op 20 juni een besluit over een eventuele boycot.

Mensenrechtenorganisaties als Amnesty International en Human Right Watch riepen de voetbalwereld eerder op om meer druk uit te oefenen op de Fifa; die zou haar invloed op de Qatarese overheid meer moeten gebruiken. Onlangs vroegen ook 300 Nederlandse profvoetballers via de vakbond VVCS om een soortgelijke actie van de KNVB richting de Fifa.

De KNVB zal echter niet overgaan tot het versturen van een soortgelijke brief, zegt secretaris-generaal Gijs de Jong. Hij noemde de Zweedse bond eerder ‘een voorbeeld’ voor de wijze waarop die al jaren omgaat met het WK in Qatar. Maar de KNVB ziet volgens De Jong meer in direct overleg met de Fifa.

KNVB: Ons standpunt is duidelijk

“Ieder vogeltje zingt zoals het gebekt is”, zegt De Jong. “Wij hebben in maart in een digitaal overleg met de Fifa al ons standpunt duidelijk gemaakt. Wij hebben toen al vergelijkbare dingen gezegd. Op 18 april hebben Just Spee (voorzitter KNVB, red.) en ik in een call met Infantino en Mattias Grafström van de Fifa nog eens aangegeven hoe wij in dit debat staan. Ons doel is dat er iets verandert in Qatar. Dat proberen we samen met de Fifa te bereiken.”

De drie noordelijke bonden vragen in hun brieven om een bijeenkomst met de Fifa op korte termijn. Volgens De Jong komt die er op 10 mei. Amnesty International Nederland is ‘teleurgesteld’ dat de KNVB het voorbeeld van de drie bonden niet volgt. Amnesty riep de KNVB al op 17 november 2020 voor het eerst op zich meer uit te spreken richting Fifa.

Niet de Fifa voor het hoofd stoten

“We hebben rond interlands in maart de eerste reactie gezien, met die shirtjes, dat was leuk en aardig, maar niet voldoende”, zegt Ruud Bosgraaf van Amnesty. “Wij hadden graag een publieke verklaring gezien zoals die noordelijke bonden nu scherp hebben gedaan. Het lijkt er toch op dat de KNVB het machtige orgaan van de Fifa niet te veel voor het hoofd wil stoten. Die drie andere bonden bewijzen dat die angst nergens voor nodig is.”

Dat verwijt noemt De Jong ‘totale flauwekul’. “Wij hebben onze eigen strategie. Wij hoeven niet per se een brief te publiceren. Wij zijn niet tegen de Fifa. Er wordt nu af en toe gedaan alsof de Fifa een monster is waar je tegen moet vechten. Wij zijn gewoon lid van die organisatie. Wij kiezen er niet voor om een brief te sturen maar om actief mee te denken.”

Lees ook:
Honderden profvoetballers uit Nederland nemen stelling tegen Qatar

Profvoetballers in Nederland nemen stelling tegen de slechte arbeidsomstandigheden in Qatar, waar over 588 dagen het WK wordt gehouden.