Oud-voetballer Kenneth Perez: ‘Zodra het fluitje gaat, is het weer ieder voor zich’

Bezinning in het voetbal? Kenneth Perez, oud-speler van AZ, Ajax, PSV en FC Twente verwacht er niet te veel van. Neem alleen al de primitieve reacties na het besluit van voetbalbond KNVB, die onlangs de tickets voor Europees voetbal verdeelde en besloot om geen promotie- en degradatieregeling door te voeren dit seizoen.

Perez (45) heeft zich erover verbaasd, vertelt hij telefonisch. “Neem de directeur van ADO Den Haag, Mohammed Hamdi”, geeft de Deen als voorbeeld. “Die stond te vertellen dat dit de enige juiste beslissing is. Of Tadic, die per se de kampioensschaal wil hebben, omdat hij vindt dat hij een prijs heeft gewonnen. En Willem II stuurde ­video’s de wereld in met de tekst: Europa, here we come! Totaal krankzinnig.”

Natuurlijk, sport is emotie, haast Perez erbij te zeggen, en ook snapt hij de verbolgen reacties van FC Utrecht, dat nu Europees voetbal misloopt, en SC Cambuur en De Graafschap, die een rechtszaak hebben aangespannen om alsnog te promoveren, maar dan nog: “Als je in deze tijd, waarin de wereld in brand staat en iedereen praat over bezinning en saamhorigheid, zo ­reageert, dan is het bijna tragi­komisch om te zien. Ik vond het echt ongelofelijk.”

Hem werd ook iets duidelijk. “Onze premier, Mark Rutte, heeft duidelijk laten zien dat hij, ondanks dat hij een vervelende boodschap te vertellen had, beslissingen durft te nemen”, vindt Perez. “Als er harde, buitengewone beslissingen genomen moeten worden, dan zie je pas of iemand geschikt is voor zijn functie. Rutte is dat, maar wat de KNVB recent heeft laten zien? Totaal ongeschikt, lijkt het wel. Je kunt in ­ieder geval je vraagtekens plaatsen bij de mensen die het daar momenteel voor het zeggen hebben.”

Het is een illusie om te denken dat er veel gaat veranderen

Terugkomend op zijn punt: het meest heeft Perez zich gestoord aan de ‘minimale’ reacties na de besluitvorming van de KNVB. De Deen, ­tegenwoordig analist bij Fox Sports, wil maar aangeven: van zelfreflectie is (voorlopig nog) geen sprake in de voetballerij. “Het is een illusie om te denken dat er veel gaat veranderen”, stelt hij. “Zodra het fluitje straks gaat, dan is het weer ieder voor zich. Mensen hebben over het algemeen een kort geheugen.”

Of Perez zelf momenten van bezinning heeft gehad? “Misschien een uur”, lacht hij. “Dat ik dacht: wat heb ik toch eigenlijk een mooi leven. Een leven dat ik het liefst zo snel mogelijk terug wil hebben. Ik heb gevoetbald en werk nu voor een tv-station, waar iedereen gek van voetbal is en waarvoor ik elke week mooie, goede, spannende, slechte en heel slechte wedstrijden analyseer. Dat ritme, dat mis ik wel. Ik ben hier zo klaar mee.” Oude voetbalwedstrijden terugkijken? Hem maak je er niet blij mee. “We leven in het nu.”

In dat nu gaat het over voetballers die sinds de uitbraak van het ­coronavirus in toenemende mate depressieve gedachten en angstgevoelens hebben, becijferde de internationale spelersvakbond Fifpro. De sociale isolatie, het stilleggen van hun werkzame leven en twijfels over hun toekomst doen het mentale welzijn van voetballers geen goed. Er wordt een beroep gedaan op de onderlinge solidariteit. “De praktijk is helaas anders”, zei PEC Zwolle-aanvoerder Bram van Polen erover in Trouw. “De afgelopen jaren heb ik de voetbalwereld wel zien veranderen. Het is snel, hard en egoïstischer geworden.” Jonge voetballers zijn steeds meer met zichzelf bezig.

Wie twee ballen recht vooruit trapt, is op sociale media een ster

Perez herkent dat beeld wel. “Jongens zijn hun eigen brand geworden”, ziet hij. “Iemand die twee ­ballen recht vooruit kan trappen, is op sociale media al een ster. Aan die verheerlijking doen we allemaal mee. Uit het archief zie ik soms oude beelden van collega’s, zoals Arnold Bruggink en Ronald de Boer, waarbij de commentator een doelpunt gewoon ‘een goede goal’ noemt. Nu schreeuwt een commentator dat hij nog nooit zoiets heeft gezien en wordt het doelpunt miljoenen keren herhaald.”

Het is veel individualistischer geworden, analyseert Perez. “Je ziet het terug in de saamhorigheid, in het iets voor elkaar willen doen en het sámen willen doen”, meent hij.

“There is no I in team, zegt oud-basketballer Michael Jordan. Daar geloof ik wel in. Als iedereen aan zichzelf denkt, dan verliest het team aan gevoel, aan kracht. De mooiste jaren die ik als voetballer heb gehad, waren de jaren waarin we een hecht team waren en we het met elkaar deden – zowel winnen als verliezen.”

Nee, dat zal niet snel veranderen. Als er al iets gaat veranderen, dan is het financieel, verwacht de 24-voudige Deense international. “En dat hoop ik ook”, voegt Perez er direct aan toe. “Want daarmee zorg je ervoor dat de clubs waar het geld niet op kon, eindelijk eens beleid gaan voeren en dat iemand als Vincent Janssen (voormalige speler van AZ, red.), die ooit voor twintig miljoen euro werd gekocht door Tottenham Hotspur, geen gokje is, maar gewoon een serieuze aankoop.”

Ajax heeft nu meer geld en doet meer miskopen dan ooit

En dat kan in het voordeel zijn van Nederlandse clubs, schetst Perez. “Ajax heeft Europees gezien veel minder geld te besteden dan de grote Spaanse en Engelse clubs, maar met creativiteit en inventiviteit hebben ze altijd mooie spelers voor weinig geld gevonden. En nu? Nu ze geld hebben, hebben ze meer miskopen dan ooit gedaan. Met minder geld word je innovatief en beter in het maken van keuzes. Misschien dat Nederland Europees gezien wat dichter bij kan komen nu.”

Die creativiteit, dat avontuurlijke bracht Perez in 1997 als 22-jarige naar Nederland. De voormalig aanvallende middenvelder kon zich naar hartelust uitleven bij eerstedivisionist MVV, waar – nota bene onder een oud-doelman, Frans Körver – de Hollandse School werd gepredikt. Het was aanvallen en gaan-met-die-banaan, zei Perez er eens over. Vermakelijk, maar soms ook een beetje naïef, al kan de Deen wel glimlachen om dat eigengereide in Nederlanders. “Je zag het ook weer terug in het eerste weekend van de lockdown, toen mensen massaal naar het strand en het bos gingen”, zegt Perez.

“Typisch Nederland. Zo van: niemand bepaalt wat ik ga doen.” Door de telefoon klinkt een vermakelijke schaterlach. Ook typisch Nederlands volgens Perez: de roep om duidelijkheid. “Veel voetbalclubs riepen: wij willen duidelijkheid, wij willen duidelijkheid”, herhaalt hij de kreet ietwat geïrriteerd. “Terwijl je geen duidelijkheid kunt krijgen, omdat we middenin een gezondheidscrisis zitten, waarin zelfs de virologen het niet weten. En maar blijven roepen.

Totdat ze hebben gezegd: nou, hier heb je duidelijkheid: tot 1 september geen voetbal. Veel te voorbarig, vond ik. Dat is zo fout aan het voetbal. Er komt nog zo veel nieuws naar buiten over het virus. In Denemarken, op de Universiteit van Aarhus, is bijvoorbeeld laatst een onderzoek verschenen, waaruit blijkt dat de kans op besmetting tijdens voetbalwedstrijden heel klein is, omdat je als voetballer ongeveer anderhalve minuut per wedstrijd binnen anderhalve meter van iemand komt.”

Wie zegt mij dat er over een maand niet heel
andere coronacijfers zijn?

Vervolgens: “Heeft de KNVB überhaupt wel een plan aangeboden aan de regering over hoe ze voetbalwedstrijden zonder publiek voor zich zien? Wie zegt mij dat er over een maand niet heel andere coronacijfers zijn? Dat we dan gewoon weer kunnen voetballen? Maar ja, wij wilden zo nodig duidelijkheid.”

Het onbehagen klinkt door in zijn stem. Kenneth Perez is er klaar mee. Hij verlangt naar voetbal. Naar mooie, goede, spannende, slechte en heel slechte wedstrijden in de ere­divisie.