Oranje zwijnt in slotfase tegen stugge Noord-Ieren

Het kwam uiteindelijk weer dichterbij, om niet te zeggen dat het niet meer te missen is: het eerste eindtoernooi met Oranje sinds 2014. Na de daaropvolgende donkere periode kon het volk vanavond ook feesten in De Kuip, zij het niet volgens het gedachte scenario.

Oranje kon zich pas in de slotfase losrukken van Noord-Ierland, met nota bene alle drie de doelpunten in de laatste tien minuten (3-1). Bondsoach Koeman en zijn spelers leerden lessen, over voetbal vooral waarin het niet altijd kan vloeien, maar het zicht op het EK van volgend jaar was er (met 12 uit 5 tegen Noord-Ierland 12 uit 6) aan het eind van de avond niet minder riant om.

Dit was in het tijdvak en in de ontwikkeling van het nieuwe Oranje weer iets anders. Sinds de entree van bondscoach Koeman speelde Oranje tegen tal van goede ploegen, ploegen die ruimte laten, zelf ook iets ondernemen. In de kwalificatiepoule speelde Oranje ook tegen Wit-Rusland en Estland, zwakke broeders waarvan uiteraard eenvoudig werd gewonnen. De tegenstander van vanavond stelde zich schouder aan schouder op, en ging ongecompliceerd te werk.

Noord-Ierse trainers en spelers graven tactisch niet diep. Wat had coach O’Neill bedacht? Persoonlijke dekking op Frenkie de Jong. Zijn middenvelder McNair zocht bij voortduring de nabijheid van de Nederlandse spelmaker, de speler die voorheen bij Ajax en bij Oranje het spel liet vloeien. Zo heette het vaak, en niet ten onrechte natuurlijk.

Maar als de tegenstander hem ouderwets gaat dekken of afschermen, een gelegitimeerd middel, dan kan Frenkie de Jong er bij lopen als vorig seizoen toch ook vaak bij Ajax: zoekend, schuivend, zonder doortastendheid. Zo ging dat in de eerste helft, en een belangrijk deel van het stroeve spel was daarmee verklaard.

Tekenen van slinkende overtuiging

Koeman had zijn vaste formatie gehandhaafd, met de sobere De Roon naast Frenkie de Jong. Voor het vertrouwen was iets te zeggen: deze spelers brachten Oranje tot waar het is. Maar in een wedstrijd als die van vanavond blijkt dan dat het zo goed als gauw gedacht niet kan zijn. De Roon mocht van de Noord-Ieren vaker en vrijer aan de bal komen dan De Jong – een tactische meesterzet kon het niet genoemd worden, effectief was het lange tijd wel.

In de drukte van de Noord-Ierse verdediging kwam bovendien het gebrek aan finesse in de voorste lijn van Oranje aan het licht. Dit was iets anders dan wanneer, zoals vorige maand, zelf toch ook naar voren trekkende Duitsers gaten (moeten) laten vallen. Dan kan spits Depay in zijn element zijn. Nu was het druk, voor Bergwijn en Babel ook.

In zulke wedstrijden is het afwachten hoe lang de tegenstander zoiets kan volhouden – veel langer dan gehoopt. Na de eerste helft zonder kansen vertoonde Oranje hier en daar al de eerste tekenen van slinkende overtuiging. Dit was een leerzame fase voor coach en spelers: niet alles kan, ook al is de tegenstander minder, altijd maar naar wens verlopen.

Zouden ze hieruit komen, en hoe dan? Om mooi spel kon het niet meer gaan, alleen om het resultaat – dat hoort ook bij een leerproces. Halverwege de tweede helft ging Koeman dan toch over tot logische wissels: Van de Beek en Malen voor De Roon en Babel. Maar zie, na al voorafgaand geschutter van De Ligt en Blind kon Noord-Ierland plotseling toeslaan, met een kopbal van invaller Magennis, die De Ligt klopte (0-1).

In de drukte, waarin voordien altijd een voet in de weg had gestaan, kon Depay de bal even later dan toch in het doel prikken (1-1). Almaar dichter kwam Oranje bij het Noord-Ierse doel. Uitgerekend invaller Luuk de Jong prikte de bal er in extremis en onorthodox in (2-1), de daarvoor nog altijd door Koeman geselecteerde speler. Zo lachten toch weer coach en spelers, na nuttige lessen, dat wel – en zo zong na ook nog de 3-1 van Depay toch weer het volk.