Nieuwe bondscoach Arik Shivek eist basketbalrevolutie na onthutsend zwakke serie

Of Arik Shivek weet wanneer het Nederlands basketbalteam voor het laatst een interland heeft gewonnen? De nieuwe bondscoach – deze week tekent hij het contract tot het EK van 2025 bij de Nederlandse Basketball Bond (NBB) – moet het antwoord schuldig blijven. Dat de ploeg bezig is met een onthutsend zwakke reeks is hem uiteraard bekend, de laatste overwinning kan de 66-jarige Israëliër zich niet herinneren.

Het zijn cijfers voor een dwergstaat: maar liefst 23 opeenvolgende wedstrijden won Nederland niet. Op 29 november 2020, bijna drie jaar geleden, bleek Kroatië zwakker (65-57), daarna was het kommer en kwel, per nederlaag groeide het chagrijn in de ploeg. Tijdens het laatste EK ging de ploeg roemloos ten onder. Het kostte de Italiaanse bondscoach Maurizo Buscaglia zijn baan. Tijdelijk opvolger Radenko Varagic deed het niet beter.

De bond klopte een paar maanden geleden bij de ervaren Shivek aan. Een dinosauriër in het vak, gelauwerd vanwege zijn talentbegeleiding. De coach werd twee keer nationaal kampioen met Amsterdam, werkte tussen 2009 en 2014 als bondscoach voor Israël en behaalde prijzen met clubs in zijn thuisland en in België. De afgelopen jaren begeleidde hij tot tevredenheid van de NBB de opleidingsploeg van Nederland.

De sterren van morgen

Ondanks de resultaten wordt het Nederlandse basketbal door velen een rooskleurige toekomst voorspeld. Jesse Edwards en Yannick Kraag zijn de talenten van nu en de sterren van morgen. De nationale selectie staat op plek 45 van de wereldranglijst en moet op termijn minimaal 25 posities omhoog kunnen. Shivek kent de ambities, maar weigert zonder aansprekende resultaten in de polonaise mee te lopen.

“Ik ben realistisch en eerlijk”, zegt de gediplomeerd opleider. “Iedereen in Nederland heeft praatjes. Er moet eerst veel verbeteren. Verandering is niet genoeg, ik heb een revolutie nodig. Een revolutie die stapsgewijs tot stand wordt gebracht.”

Shivek verdiepte zich eerder in de opleidingscultuur van het Nederlandse basketbal en schreef daarover een masterplan. Leidend was volgens hem de filosofie van Johan Cruijff. “Net als hij geloof ik in de vrijheid van individuele spelers zolang ze maar bewegen tussen de grenzen van het systeem.”

Inspiratie vormden de jeugdopleidingen van voetbalclubs Ajax, AZ en Feyenoord. “Hoe is het mogelijk dat dit land domineert in grote sporten als voetbal, volleybal en handbal en tegelijkertijd zo ver is afgegleden in een sport als basketbal? Het gaat om dezelfde cultuur. Het zijn dezelfde mensen. Binnen de bond wijzen ze op het financiële aspect, ik geloof dat met weinig geld vooruitgang te boeken is.”

Het ontbreekt aan kunde

Shivek, die Amsterdam als zijn tweede thuis beschouwt, constateert over de hele breedte een tekort aan capabele trainers. Het ontbreekt in Nederland al jaren aan kunde en nog meer aan internationale ervaring. “Dat moet een topprioriteit zijn. Wanneer een land wil groeien, moet je coaches opleiden. Dat is het belangrijkste. Zij zijn de houvast en bieden de handvatten aan talenten.”

Voor Shivek tijdelijk terugkeert naar zijn geboorteland bekijkt hij de komende dagen de ontknoping in de play-offs voor het landskampioenschap. De leukste en interessantste periode van het seizoen, zegt hij. Groningen en Leiden staan na twee wedstrijden op gelijke hoogte.

Eerder vonden international Mo Kherrazi en assistent-bondscoach Koen van Gerwen dat de topploegen te veel Amerikanen opstelden. Het zou ten koste gaan van de Nederlandse inbreng en talentontwikkeling. Ook bij Leiden-Groningen waren in het laatste duel Amerikanen de bepalende en meest trefzekere spelers.

Shivek noemt de kwestie ‘the million-dollar question’: “Het ligt niet zwart-wit. Over het exacte aantal buitenlandse basketballers kunnen we discussiëren, maar de Amerikanen heb je gewoon nodig om het niveau op te krikken en om in Europa mee te doen. Anders hebben de Nederlandse clubs buiten de eigen landsgrenzen niets te zoeken.”

Of het Nederlands team dat de komende maanden wel heeft, valt te bezien. Een oefenwedstrijd tegen Israël is de eerste test, daarna een olympisch kwalificatietoernooi zonder al te hoge verwachtingen in Istanboel. Shivek benadert de wedstrijden tegen Zweden, België en Kroatië als serieuze trainingspartijen. Na 23 verliespartijen kan hij misschien ook niet anders. “Laten we eerst maar eens winnen voor we doelen stellen.”

Lees ook:
Nederlands basketbaltalent krijgt amper kans in eigen land

Basketballers met een Nederlands paspoort spelen vaak een bijrol in de eigen BNXT-competitie. Talent genoeg, zeggen international Mo Kherrazi en assistent-bondscoach Koen van Gerwen, maar ze krijgen geen kans.