Met haar record op de Winterspelen laat Ireen Wüst zien wat haar zo bijzonder maakt

Een ontmoeting in de catacomben van het lege Thialf, precies een jaar geleden, helpt te begrijpen wie Ireen Wüst is en hoe groots de prestatie is die zij deze maandag op het olympische ijs van Peking heeft geleverd.

Op een wereldbekerwedstrijd had zij zojuist de derde tijd gereden op de 1500 meter, haar favoriete afstand. Winnen was voor de schaatsster met het gouden verleden allang geen zekerheid meer. Maar een heel seizoen zonder ook maar één zege, nationaal of internationaal, dat was sinds 2006 niet meer voorgekomen.

‘Zolang ik er maar in geloof’

Ze reageerde geïrriteerd op vragen daarover. Of zij zich zorgen maakte? “Ik heb er alle vertrouwen in”, antwoordde ze afgemeten, subtiel de nadruk leggend op het woordje ‘ik’. “Dat is het belangrijkste. Zolang ik er maar in geloof. Ik heb vaak genoeg laten zien dat ik wat extra’s kan geven als het erom gaat.”

Het tekent de sportvrouw die Wüst is. Zelfbewust, in staat om te pieken op het juiste moment en nooit de moed laten zakken. Een anekdote die haar ouders onlangs vertelden, is wat dat betreft veelzeggend. Toen haar vader tijdens de Elfstedentocht van 1997 80 kilometer voor de finish van het ijs stapte, was de tienjarige Wüst woest. Opgeven, dat doe je niet. Nooit.

Op 35-jarige leeftijd, zestien jaar na haar eerste olympische overwinning, won Wüst maandag de 1500 meter in Peking. De medaille is wereldnieuws. De Amerikaanse nieuwszender CNN, de Britse BBC, Al Jazeera uit het Midden-Oosten en The New York Times; allemaal zijn ze in de schaatshal langsgekomen voor de Nederlandse. Voor het eerst in de geschiedenis heeft een wintersporter op vijf verschillende Olympische Spelen individueel goud gewonnen.

Een gedurfde race

In de schaatshal van Peking reed Wüst maandag een race als in haar beste jaren. Gedurfd ook, met een razendsnelle eerste volle ronde. Als geen ander is zij in staat om op het moment dat het erom gaat alles los te laten. Om niet meer te denken aan de aanloop naar het toernooi, die niet perfect was. Of aan de Japanse favoriet Miho Takagi, die dit seizoen alle 1500 meters had gewonnen. Maar enkel te schaatsen, liefst harder dan ooit.

Ze klokte met 1.53,28 een olympisch record. Alle tegenstanders beten zich vervolgens stuk op die tijd. Na Turijn (2006), Vancouver (2010), Sotsji (2014) en Pyeongchang (2018) is Wüst weer de beste van de wereld. Een unieke prestatie die van een bijzondere mentale veerkracht getuigt.

Want Wüst heeft ook verdriet gekend, en tegenslagen. Nimmer hebben die haar honger naar succes verminderd. Wel is zij als mens veranderd. Zo onbevangen als de tiener uit het begin van haar carrière is ze niet meer. Tegelijkertijd is het plezier waarmee ze de laatste twee jaar haar rondjes rijdt opvallend. Volgens oud-kampioen en tv-analist Mark Tuitert koppelt ze het schaatsen niet meer aan haar identiteit als persoon.

Kracht putten uit tegenslagen

Privé is ze gelukkig met vriendin en collega Letitia de Jong. Ook het overlijden van hartsvriendin en voormalig ploeggenoot Paulien van Deutekom heeft daarbij een rol gespeeld. Wüst weet hoe relatief sportief succes kan zijn. Toch kan zij het nog steeds opbrengen om iedere dag weer alles te geven voor het schaatsen.

Wie zo’n geschiedenis achter zich heeft liggen, schrikt niet van een derde plek in Thialf of een periode zonder winst in een pre-olympisch seizoen. Dat is ook wat Wüst uitzonderlijk maakt: zij kan kracht putten uit tegenslagen. Het verklaart waarom ze het zo lang heeft volgehouden.

Op de ochtend van de wedstrijd in Peking zei Wüst dat ze er zin in had. Het voelde anders dan vier, acht en ook twaalf jaar geleden. Toen was ze de torenhoog favoriete geweest. Die druk was enorm en eigenlijk niet leuk. Nu had ze naar eigen zeggen niks te verliezen. Ze was een van de kanshebbers. Maar het bleek dat ze nog steeds alles te winnen had.

Lees ook:

Schaatskampioene Ireen Wüst doet dingen die eigenlijk niet kunnen

Ze is de succesvolste Nederlandse olympiër ooit en ook op haar vijfde Olympische Spelen is Ireen Wüst weer een medaillekandidaat. Hoe heeft zij het zo lang volgehouden? ‘Ze schuwt de weerstand niet.’