‘LOUIS’ toont alle dimensies van Van Gaal, en zijn eeuwige streven naar bevestiging

Geertjan Lassche staat erom bekend dat hij in zijn documentaires mensen dicht op de huid zit. Voor de bioscoopfilm die hij maakte over Louis van Gaal, de trainer en de mens, was het vooraf de vraag of hij werkelijk kon doordringen tot een man die zich altijd bewust heel bewust is geweest van de camera.

Conclusie: ja, dat lukt, tegen het einde van LOUIS. Van Gaal krijgt met zijn vrouw Truus in een gesprek met een arts te horen dat hij aan prostaatkanker lijdt. Van Gaal oogt oud en moe. Hier is hij op zijn kwetsbaarst. Een paar scènes later zien we dat bekende gezicht, wat gezwollen, van bovenaf. Violen zwellen aan. De ogen zijn gesloten, dan weer open. Langzaam schuift hij een machine in voor bestralingen. Van Gaal gaf toestemming om het te filmen, omdat de kanker en de dood bij het leven horen, vindt hij.

Mannelijk hormoon temperen

Even later staat hij met Lassche weer op de golfbaan, dicht bij zijn huis in Portugal. Hij wil zijn ziekte ‘managen zoals een elftal’. Hij vertelt openhartig over de stevige bijwerkingen van de behandeling. “Ik heb ook nog een injectie gehad om het mannelijk hormoon te temperen. Mijn libido is totaal verdwenen.” Dan vraagt hij Lassche om verder te golfen. “Het wordt wel erg intiem zo.”

Drie jaar lang mocht Lassche Van Gaal volgen. Hij is er met de camera bij op momenten en plekken waar hij normaal geen media toelaat. Lassche, bekend van onder meer Brommers kiek’n, onthullende documentaires voor de EO en Frontberichten, won zijn vertrouwen. Van Gaal wilde op zijn beurt laten zien wie hij écht is.

Niemand in het Nederlandse voetbal is zo spraakmakend en roept zoveel controverse op. Zijn persoonlijkheid kent veel dimensies en die komen allemaal terug in LOUIS. Hij is arrogant, charmant, hard, gevoelig, streng, vertederend, narcistisch, maar ook een warm familiemens, een man om wie je ook kunt lachen én die zichzelf volledig kan wegcijferen voor – zoals hij zelf in de film zegt – “het doel waartoe hij op aarde is”: succes in voetbal.

Lassche filmde hem vaak thuis, waar zijn vrouw Truus ook veel aan het woord komt. Aan de hand van oude beelden, gesprekken en ontmoetingen tussen Van Gaal en mensen die belangrijk waren in bepaalde periodes vertelt Lassche zijn levensverhaal. Over een jongen ‘met een grote bek’ uit de Watergraafsmeer die al vroeg zijn vader verloor. Van Gaal treft onder meer Edgar Davids, Uli Hoeness, Arjen Robben en Wayne Rooney. Als hij een compliment krijgt, straalt hij. Of geeft hij een kus. Het tekent hem, altijd op zoek naar erkenning en bevestiging.

Spelers van Barcelona voelden zich ‘leeuwen in een kooi’

Cinematografisch is het gesprek met Frank en Ronald de Boer een vondst. Zij zitten op de achterbank, Van Gaal zit achter het stuur. Zo liftten de broertjes ooit als jonge spelers dagelijks met hem mee naar Ajax. En het wordt een pittige discussie die draait om de vraag waarom Van Gaal in zijn eerste periode als bondscoach faalde. Daar hebben de broers een mening over die hun oude coach totaal niet deelt. Zo komen ook de dieptepunten en schaduwkanten van Van Gaal aan bod. Luis Figo zegt tegen hem dat de spelers van Barcelona zich destijds bij hem als ‘leeuwen in een kooi’ voelden.

Van Gaal erkent zelf dat hij ‘niet de gemakkelijkste’ is. In zijn vak wilde hij zijn als Rinus Michels: eerlijk, gedisciplineerd, consequent. Privé zien we hem als een lieve opa die zijn kleindochter knuffelt. Een rode draad in de film is de dood. Die kwam met het overlijden van zijn vader al jong in zijn leven. Van zijn acht broers en zussen heeft hij er nog maar vier over. Het overlijden in 1994 van zijn eerste vrouw Fernanda op 39-jarige leeftijd was de grootste tegenslag in zijn leven. “Ik hoop zelf op een goeie manier dood te gaan en goed afscheid te kunnen nemen.”

Truus zag het niet zitten dat hij vorig jaar toch weer bondscoach werd. Oók omdat het WK in Qatar plaatsvindt. Hij deed het toch. In alle interlandperiodes in het najaar blijkt hij steeds in het ziekenhuis te zijn geweest, onder meer voor een nierbekkenontsteking. Zijn spelers wisten van niets.

‘Ongelooflijk dat die wegen in Nederland zo slecht zijn’

We zien hem liggen, in een ziekenhuisbed. En we zien hem in een rolstoel, in een busje, na de interland tegen Noorwegen waarin Oranje zich plaatste voor het WK. Hij heeft net daarvoor een heupbotje gebroken. Het is een ontroerend en hilarisch fragment. Als de chauffeur over een hobbel rijdt, kermt hij van de pijn. “Ongelooflijk dat die wegen in Nederland zo slecht zijn. Dat had ik helemaal niet door.”

Biedt LOUIS veel nieuwe inzichten? Dat niet. We kenden Van Gaal al goed, een man zonder dubbele bodem, recht door zee, en grenzeloos gedreven om de wereld telkens te laten zien wat die wereld al lang weet: dat Van Gaal een goede trainer is. LOUIS, vanaf donderdag in de bioscoop, is prachtig, en twee uur lang boeiend, vooral ook omdat het over Louis van Gaal gaat.

Lees ook:

Doorwerken na een kankerdiagnose: zal dit Van Gaal veranderen als coach?

Louis van Gaal (70) vertelde in de talkshow van Humberto Tan dat er in 2020 bij hem een agressieve vorm van prostaatkanker werd vastgesteld