Klimaatverandering bedreigt de skisporten. Nieuw onderzoek onder skiërs zelf laat zien dat het steeds gevaarlijker wordt om af te dalen.
Het kleine laagje sneeuw dat in de bergen ligt, wekt deze dagen nog de indruk dat de Olympische Spelen van Peking in een witte oase worden gehouden. Schijn bedriegt. De sneeuw op de piste is nep en de omliggende kale bergen kleuren slechts in meerdere tinten bruin. De afdaling voor de skiërs is een kunstmatige sliert op een troosteloze helling. Ook in China. Het is al lang geen opvallend beeld meer. En het is bovendien gevaarlijk.
Klimaatverandering zorgt ervoor dat het woord winter uit de Winterspelen verdwijnt. Uit nieuw onderzoek van de Universiteit van Waterloo in Canada onder 339 (voormalig) topskiërs en coaches, sporters die direct gevolgen van klimaatverandering ondervinden, blijkt bovendien dat de situatie voor sporters in de bergen ‘nog ernstiger is dan gedacht’. Vooral als het gaat om de eigen veiligheid.
Significant meer valpartijen
Liefst 94 procent van de ondervraagden ziet de gevolgen van klimaatverandering met eigen ogen. Warmere temperaturen, die nu al veel vaker voorkomen, zorgen voor slechte sneeuw, met als gevolg significant meer valpartijen. Meer gevaar dus, zeker voor atleten die met 160 kilometer per uur afdalen. Ook zorgen de temperaturen tot oververhitting bij sporters en tot skischoenen die uitzetten in warme temperaturen, wat in een afdaling voor minder controle kan zorgen hebben.
Bovendien is het gebrek aan natuursneeuw een groot probleem. Er moet altijd echte sneeuw zijn, ook naast de pistes, vinden de atleten. Robert Steiger, die als wetenschapper van de Universiteit van Innsbruck meehielp met het onderzoek: “Atleten die vallen, willen een veilige plek om tot stilstand te komen. Dat kan in sneeuw, niet op de rotsen naast de piste die niet met sneeuw zijn bedekt.”
Het onderzoek borduurt voort op bevindingen uit 2018, toen dezelfde groep wetenschappers bekeek hoeveel voormalige olympische gaststeden in de warmere toekomst nog de Spelen verantwoord zouden kunnen organiseren. Worden de klimaatdoelen van het Parijsakkoord gehaald, dat wil zeggen maximaal 2 graden opwarming, dan zijn dat er in 2080 nog acht van de 21. Wordt de aarde warmer, dan voldoet eind deze eeuw maar één voormalige olympische stad nog aan de vereisten.
De wetenschappers onderzochten dit in 2018 aan de hand van eigen veronderstelde parameters. Is er genoeg natuurlijke sneeuw in 2050, bijvoorbeeld. En is het er dan koud genoeg? Maar door informatie te vragen aan atleten die daadwerkelijk met de gevolgen van klimaatverandering te maken hebben, kwam een scherper beeld naar boven. “We hebben dezelfde klimaatgegevens als in 2018 onderzocht, en met de indicatoren die de atleten ons gaven bleken de gegevens veel negatiever te zijn”, zegt Steiger. “Dat was voor ons wel verrassend.”
Het Internationaal Olympisch Comité (IOC) heeft in de toewijzingsprocedure voor de Winterspelen opgenomen dat een organiserend land minimaal klimaatneutraal moet zijn. China pretendeert dat al te zijn, door onder meer in de ijshallen gebruik te maken van een milieuvriendelijke manier van koelen. Alle locaties maken volgens de Chinezen gebruik van groene energie.
Grens natuurgebied verlegd voor olympische afdalingen
De vraag is of dat genoeg is. Er is alleen al 223 miljoen ton aan water nodig om de kunstsneeuw te krijgen voor de olympische pistes in de bergen rondom de Chinese hoofdstad. Dat kost enorm veel energie. Bovendien is de grens van een officieel erkend natuurgebied verlegd om de afdalingen aan te leggen. “Er zit een limiet aan klimaat-risicomanagement”, waarschuwen de wetenschappers.
Het onderzoek is gedaan om klimaatverandering voor wintersport onder de aandacht te brengen. Vanuit de atleten klinkt die roep ook steeds meer, merkt Steiger. Een van hen is Mikaela Shiffrin (26), de komende weken een grote favoriet voor olympisch goud. Zij gaf in november aan dat ze overweegt te stoppen met haar sport, omdat ze bezorgd is over het klimaat. “Ik heb er problemen mee dat wij zo vaak moeten reizen. Het gaat niet over mij, maar over onze toekomst.”
Lees ook:
In de Chinese bergen voelt olympische bubbel veilig: ‘Over twintig jaar lachen we hierom’
Bij de Olympische Spelen in Peking staat gezondheid en dus veiligheid boven alles. Toch voelen de zeer strenge Chinese regels in de bergen gemoedelijk aan.
