Is de piek van de populariteit van shorttrack schaatsen bereikt?

Kort na het grote en onverwachte succes van de ploeg op de Olympische Spelen in 2018 hoopten de Nederlandse shorttrackers dat hun sport zou profiteren van Sjinkie, Suzanne en Yara. Het best, zo stelde zilveren medaillewinnares Yara van Kerkhof, zou zijn dat Nederland ‘verliefd’ zou worden op haar sport. Is dat inmiddels vier jaar later gelukt?

Wie daarvoor een antwoord zoekt, moet dit weekend in Dordrecht niet letten op de lege tribunes. Als er geen coronamaatregelen zouden zijn, zou op bijna geen plek ter wereld de hal zo druk bezet zijn geweest als in de Optisport, waar de laatste wereldbekerwedstrijd van het shorttrackjaar vanaf donderdag wordt gereden.

De sport shorttrack heeft onmiskenbaar een plaats in de Nederlandse schaatswereld veroverd, in een golfbeweging die inmiddels al negen jaar duurt. Sinds 2012 is er om de paar jaar een wereldbekerwedstrijd in Dordrecht. Twee keer mocht de stad ook al het EK organiseren, en afgelopen jaar een uitgesteld WK, als gevolg van de coronapandemie. Sjinkie Knegt en Suzanne Schulting werden veelwinnaars en bekende Nederlanders.

De populariteit van het shorttrack steeg in de jaren, wat te zien is in de kijkcijfers. Keken in 2014 zo’n 483.000 mensen gemiddeld live naar shorttrack, in 2019 was het op het toppunt 719.000. Maar dat bleek vooralsnog wel een hoogtepunt. In 2019-2020 was het gemiddeld aantal kijkers 557.000, afgelopen seizoen 496.000, zo blijkt uit onderzoek van bureau Nielsen dat de KNSB elk jaar laat uitvoeren. Naar de WK in maart keken gemiddeld wel rond de 530.000 mensen.

Twintig uur op televisie

Er is sprake van stagnatie. Toch denkt Jeroen Kraaij, commercieel directeur van de KNSB, niet dat de piek voor shorttrack is bereikt. “Shorttrack is twintig uur op televisie geweest, waarvan bijna achttien uur live. Daar hebben ruim tien miljoen unieke Nederlanders naar gekeken. Dat is een heel mooi aantal. Er ontstaat een heel nieuwe groep, die nieuwe helden zoekt.”

Uit het jaarlijkse onderzoek blijkt namelijk dat shorttrack een nieuw kijkerspubliek aanspreekt. De grootste kijkdichtheid is bij de leeftijdscategorie zestien tot 29, zegt Kraaij. Daar wordt nu op ingespeeld door onder meer de schaatsers zelf (Schulting heeft 349.000 volgers op Instagram). Ook is besloten om een cameraploeg mee te laten lopen voor een populair Instagram- en TikTokkanaal van het Nederlands team.

Aan de andere kant blijft de langebaan een stuk populairder, met gemiddeld ongeveer een miljoen kijkers (verdeeld over alle leeftijdscategorieën). Kraaij: “De historie van het schaatsen zorgt voor een trouwe groep volgers bij het langebaanschaatsen. Die sport bestaat al veel langer, daar zijn de iconen als Sven en Ireen actief. Iemand als Schulting kan dat worden, maar staat nog niet vijftien jaar in de sport.”

Profileren

Is Schulting dan minder populair dan Sven Kramer? In haar geval niet. Zij heeft zichzelf op eigen kracht bijna uit de sport gereden. Maar dat geldt minder voor de shorttrackers die in haar schaduw staan. Bart van Schijndel, die als sportmarketeer de broers Melle en Jens van ’t Wout bijstaat: “De shorttracker sport niet individueel. Het team staat op één. Bij het langebaanschaatsen is het andersom. Daar zijn commerciële ploegen, met eenlingen die samen een team vormen. Dat maakt het moeilijk voor een shorttracker om zich te profileren.”

Bovendien zal het langebaanschaatsen de aandacht nog wel vast blijven houden. Sportmarketeer Van Schijndel: “In het shorttrack is veel concurrentie, vanuit Amerika, Azië, overal, en dus zijn er meerdere landen voor wie het commercieel interessant is. Als iets midden in de nacht plaatsvindt, is het logisch dat er minder mensen naar kijken. Langebaanschaatsen is ook een Nederlands feest, dat je heel goed voor de Nederlandse markt in beeld kan brengen. Dat is van groot belang.”

Het shorttrack als sport blijft zodoende wel hangen in de ontwikkeling. Toch denkt Van Kerkhof wel dat Nederlanders wel degelijk meer gevoelens hebben gekregen voor de shorttracksport, zo zegt ze in een online gesprek voorafgaand aan haar wedstrijd van dit weekend: “Als je ziet hoe snel ons Instagram-account nieuwe volgers krijgt, dan merk je wel dat mensen van ons willen weten. En laten we hopen dat ze bij de Spelen in China alleen maar over ons praten.”

Lees ook:

Suzanne Schulting oefent zelfs tijdens de wedstrijd ‘om een betere shorttracker te worden’

Shorttracken in de maanden voor de Spelen is niet alleen het halen van succes. Het gaat ook om kwalificatie. Nederland is goed op weg om met een maximaal aantal schaatsers in Peking te staan. En Suzanne Schulting is wederom zo goed, dat zij tijdens de wedstrijd nog kan trainen.