Spanje
Honderden paarden besmet met ‘verraderlijk’ paardenvirus: ‘De ernst is niet direct onderkend’
Paarden in Spanje zijn besmet geraakt met het rhinopneumonievirus. Die paarden zijn vervolgens op transport gegaan door heel Europa.
De paardensportwereld is in de ban van een grote uitbraak van het rhinopneumonievirus. Bij wedstrijden in Valencia zijn honderden paarden besmet geraakt en ook een aantal overleden. De internationale hippische federatie, de FEI, heeft 21 dierenartsen naar het gebied gestuurd om de zieke dieren te helpen.
Marianne Sloet is niet geschrokken van het nieuws uit Spanje. “Het is natuurlijk heel naar”, zegt de hoogleraar Inwendige Ziekten Paard aan de Universiteit Utrecht en sinds 2001 veterinair adviseur bij de Koninklijke Nederlandse Hippische Sportbond. “Maar het is een paardenvirus dat wij in Nederland al kennen sinds 1981. Hier hebben we elk jaar ook een paar uitbraken.”
Dat de uitbraak in Spanje de publiciteit haalt komt volgens Sloet door het grote aantal paarden dat er bij betrokken is. “Op het moment dat het virus rond ging is de ernst niet direct onderkend”, zegt ze. “Er zijn honderden paarden over heel Europa uitgewaaierd. Dat is iets wat bij een uitbraak op een bedrijf niet gebeurt en door de omvang van de wedstrijd krijg je een uitbraak van een orde die je je nauwelijks kunt voorstellen. Het is een uitzondering, al weet ik dat er tien jaar geleden in de VS ook een hele grote uitbraak is geweest.”
Zomaar van armoe laten doodgaan
Sloet omschrijft het virus als verraderlijk, omdat het zich in verschillende verschijningsvormen kan openbaren: verkoudheid, abortus of neurologie. Die laatste vorm, neurologie, is de ergste variant en die heeft deze week toegeslagen in Spanje. “Daar weten we nog niet genoeg van en het vervelende is dat vaccineren natuurlijk wel de infectiedruk verlaagt, maar niet echt helpt tegen de neurologische vorm en niet verstandig is in besmet milieu.”
“Neurologie is een woord voor zenuwverschijnselen”, legt Sloet uit. “De paarden die het een beetje hebben, gaan lopen als een dronken man. Paarden die het een beetje meer hebben, kunnen moeilijk opstaan en vaak niet meer zelf plassen. Paarden die het nog een beetje meer hebben, kunnen helemaal niet meer opstaan. Het virus veroorzaakt kleine bloedingen in het ruggenmerg en daardoor werken bepaalde zenuwen niet meer.”
In Spanje zijn naar verluidt inmiddels zes paarden bezweken. Sloet weet niet of die paarden zelf zijn overleden of dat ze zijn geëuthanaseerd. “Daar praat men meestal niet over. In tegenstelling tot mensen laten we paarden niet zomaar van armoe doodgaan, daar doen we als dat nodig is van te voren wat aan. Hier is het gebruikelijk dat een paard dat niets meer kan en achteruit gaat wordt geëuthanaseerd.”
Sloet schreef in 1979 haar afstudeerscriptie over het rhinopneumonievirus. Ze bezocht veel bedrijven waar uitbraken waren. “Het is voor de mensen verschrikkelijk. Het is ontzettend om te zien dat de paarden niet meer kunnen opstaan en hoe ze worstelen om overeind te komen. Behandelen is mogelijk maar is heel veel werk, 24 uur per etmaal. En als je het bedrijf dicht doet, geen paard erin en geen paard eruit, heb je niet zo’n groot probleem met verspreiding.”
Goed weggekomen
Dat probleem is er nu wel omdat honderden paarden na de uitbraak op transport zijn gegaan door heel Europa. De paarden die al enige tijd terug vanuit Spanje in Nederland zijn teruggekeerd hebben volgens hun ruiters geen symptomen. “Dat gaat gelukkig goed”, zegt ze. “We zijn er wel goed mee weggekomen. Ik heb begrepen dat ze in België en Frankrijk problemen hebben met paarden die waren teruggekomen. Dat is bij ons niet gebeurd.”
Er zijn nog wel Nederlandse paarden in Valencia. Daar kan men weinig anders doen dan de paarden nauwlettend in de gaten houden. Sloet: “Er zijn wel een paar preventieve maatregelen die je kunt nemen. Zoals het geven van ontstekingsremmers en aspirine waardoor de kans op bloedstolsels wat kleiner wordt. Er is echter niet een specifieke therapie tegen dit virus.”
Net als vorig jaar gaat er een streep door de Dutch Masters
Uit voorzorg tegen het rhinopneumonievirus heeft de internationale paardensportfederatie, de FEI, alle hippische evenementen in tien landen tot eind maart geschrapt. Een verstandige maatregel, vindt Rob Ehrens de bondscoach van de Nederlandse springruiters. “We moeten de puntjes op de i zetten. Even thuis blijven om te kijken of we het virus onder controle krijgen. Wanneer dat is, daar durf ik geen garantie op te geven.”
Een van de evenementen die door de maatregel van de FEI niet door kan gaan is de Dutch Masters, dat volgende week in Den Bosch gehouden zou worden. Vorig jaar ging er op het laatste moment een streep door het evenement, toen vanwege het coronavirus. “Het is nauwelijks te bevatten”, aldus Marcel Hunze, directeur van de Dutch Masters. “Helaas rest ons niets anders dan vooruit te kijken en te werken aan een volgende mooie editie.”
Lees ook:
Paardensport worstelt met kritiek: lijden de dieren niet?
De paardensport worstelt met de kritiek rond dierenwelzijn, maar op Jumping Amsterdam worden de teugels niet gevierd. ‘Als zij hard roepen, moeten wij dat ook.’
