Het goud dat Chantalle Zijderveld wilde, voor het studentenleven wacht

Chantalle Zijderveld wil haar medaille bijna niet loslaten, kort nadat ze donderdag in het zwemstadion in Tokio gehuldigd is als paralympisch kampioene. De tranen lopen over de wangen, ook bij een knuffel met Lisa Kruger, land- en teamgenote, die als nummer twee op het podium staat. Als de ceremonie voorbij is, knijpt ze de gouden medaille bijna fijn.

Zijderveld en Kruger zijn donderdag twee van de vier Nederlandse medaillewinnaars op de tweede zwemdag van het paralympisch zwemtoernooi. Rogier Dorsman wint goud, en Liesette Bruinsma zilver. De uiterst succesvolle dag is het gevolg van talent, een juiste wedstrijdindeling, en van een beleidskeuze binnen de zwembond. Over dat laatste denkt Zijderveld geen moment als ze haar goud krijgt omgehangen. Alle emotie komt er uit. Want eindelijk heeft ze de medaille die ze al vijf jaar wilde.

In Rio ging het nog mis

Vijf jaar geleden in Rio ging het mis voor Zijderveld, die vrijwel vanaf haar debuut de beste op de 100 meter schoolslag. Haar ‘kindje’, zoals ze de afstand noemt. Zijderveld (20), die haar rechterhand mist, zwom die altijd al, ook toen ze nog geen paralympische sport deed. Dat kwam pas toen ze te vaak werd gediskwalificeerd omdat ze met twee handen moest aantikken. Daarna won ze alles in het parazwemmen in de SB9, de klasse met een minimale handicap. Op paralympisch goud na. Dat ging in 2016 verrassend naar Kruger (20), haar teamgenote tegen wie ze al vanaf haar twaalfde zwemt. Kruger is dertien dagen ouder dan Zijderveld.

Ze stuwden elkaar op, zei Kruger donderdag, ook al is zij binnen de sport van onderdeel gewisseld. Maar als er eens een sprintje schoolslag wordt gedaan, willen zij van elkaar winnen. “Dat maakt het ontzettend waardevol.” Zo waardevol, dat Zijderveld in een wereldrecord (1.10,99) naar goud zwemt, en Kruger met 1.13, 91 onbedreigd naar zilver. Nummer drie Keira Stephens uit Australië wordt op 6,6 seconden van Zijderveld derde.

Wie niet goed genoeg is, kan niet mee

Beide vrouwen maakten mee hoe de Nederlandse parazwemsport zich aan de top steeds meer ging specialiseren. Veel meer dan vijf jaar geleden, toen onder leiding van toenmalig bondscoach Mark Faber Nederland met een grote afvaardiging van negentien sporters naar Rio ging. Kwantiteit en kwaliteit gingen toen samen: er werden 21 medailles gewonnen, onder meer door jonge, talentvolle zwemmers als Zijderveld en Kruger, maar ook door Liesette Bruinsma in de S11 voor blinde zwemsters. Zij won in Rio vijf medailles, op haar zestiende.

Na de Spelen vertrok Faber naar de olympische sporters (wat in Tokio leidde tot twee keer zilver met Mark Kamminga) en werd Sander Nijhuis coach. De focus ging vooral op kwaliteit. Voor wie kans maakte op succes, werd alles gedaan. Wie niet goed genoeg was, kon niet mee. Nijhuis: “De sport professionaliseert zo hard, dat we blij zijn dat we die keus hebben gemaakt, ook al leidde die beslissing soms tot complexe situaties.”

Een parapopster in het zwembad

In Tokio is de ploeg met tien zwemmers aanwezig. Daarbij ook Rogier Dorsman, die donderdag tijdens zijn eerste Spelen goud won op de tweehonderd vrij in de S11 voor blinde zwemmers. Bruinsma werd tweede op de tweehonderd meter in de S11. Ze bleef wel ver achter de Amerikaanse Anastasia Pagonis, die met zeventien jaar en twee miljoen volgers op het populaire sociale platform TikTok als een parapopster door het zwembad liep.

Het programma verliest na Tokio wel een succesvolle telg. Zijderveld stopt na de Spelen met haar zwemcarrière, nog maar twintig jaar oud. Om, zoals ze zegt, een tweede jeugd te hebben. “Ik was twaalf toen ik naar mijn eerste toernooi ging. Dat betekent dat ik al negen jaar dit doe. Als je op je twintigste doorbreekt, dan valt negen jaar niet zo op. Maar eigenlijk is het heel veel. En als ik dan van mezelf merk dat ik soms genoeg krijg van het elke keer maar moeten, dan vind ik dat niet de eis die je als topsporter moet hebben.”

Om die reden wil ze nu studeren (accountancy), het andere leven in. “Ik had twee uur school in de week. De rest van de tijd zwom ik. Ik kon geen vrienden of vriendinnen maken. Ik heb bijna geen sociaal contact. Daarom wil ik nu het studentenleven meemaken.” Daar kan ze in ieder geval een goed verhaal vertellen over haar vele medailles, waaronder minimaal een keer goud.

Lees ook:

Het dilemma van de Paralympische Spelen: hoe zorg je voor gelijke kansen op een ongelijk speelveld?

Hoe creeër je gelijke kansen op een ongelijk speelveld? Met die vraag worstelt de organisatie van de Paralympische Spelen, die vandaag beginnen, al jaren. Wie niet geclassificeerd kan worden, blijft thuis.