Gezondheidsrisico’s
Hartstilstand en hersenschade doet debat over ‘gewelddadig’ American football oplaaien
Een schrijnend incident leidt tot een nieuwe discussie over het bestaansrecht van American football. Artritis, dementie en ander hersenletsel: voor spelers in de hoogste profcompetitie NFL zijn de gezondheidsrisico’s enorm.
Na opnieuw zeer ernstig blessureleed ligt in de Verenigde Staten het American football weer onder een vergrootglas. Tijdschrift Time werpt zelfs de vraag op of de NFL, de hoogste profcompetitie, nog toekomst heeft: ‘Kunnen we deze sport nog met goed fatsoen blijven omarmen?’
Aanleiding is de hartstilstand van de 24-jarige Damar Hamlin vorige week. De footballspeler van Buffalo Bills kreeg een harde tackle te verduren in het duel met Cincinnati Bengals en bleef daarna roerloos op het veld liggen. Na een reanimatie ter plekke, vergelijkbaar met de situatie van de Deen Christian Eriksen tijdens het EK voetbal anderhalf jaar geleden, werd Hamlin overgebracht naar het ziekenhuis. Zijn situatie is inmiddels stabiel. Rond NFL-wedstrijden werd in alle stadions stilgestaan bij het voorval , met steunbetuigingen op billboards, op T-shirts van coaches en spelers bij de warming-up, en op borden en spandoeken van supporters.
Verward en gedesoriënteerd
Discussies over de gezondheid van spelers keren elk seizoen terug in de NFL. Een week voor Hamlin op het veld ineenzakte, liep Tua Tagovailoa, quarterback van Miami Dolphins, voor de tweede keer een hersenschudding op na een tackle. Hij maakte de wedstrijd af, maar leek verward en gedesoriënteerd. Naderhand bleek hij zich slechts delen uit de wedstrijd te herinneren.
Volgens coach Zac Taylor van de Cincinnati Bengals zijn het “de risico’s van het vak”. Zijn uitspraak zette kwaad bloed bij onder anderen Chris Nowinski, een Amerikaanse neurowetenschapper die zich veelvuldig mengt in de discussie over de veiligheid van de sport. In een opiniestuk in The New York Times wees hij op de gevaren. American football is in zijn ogen een gewelddadige sport.
De hartstilstand van Hamlin was een incident, maar dat neemt niet weg dat footballspelers voortdurend worden blootgesteld aan gevaren. De afgelopen jaren zijn zeker tien voormalig spelers op jonge leeftijd gestorven aan een hartaandoening, stelt Nowinski. Prof of amateur, de risico’s gelden voor iedereen. Zo krijgen jeugdspelers per seizoen gemiddeld 389 stoten tegen het hoofd.
Meest schrikbarend zijn de onderzoeken naar hersenletsel. In 2006 maakte voormalig NFL-speler Andre Waters een eind zijn leven. Hij leed aan de progressieve hersenziekte CTE. De ziekte kan onder andere leiden tot geheugenverlies, depressie en zelfmoordgedachten. De oorzaak ligt in traumatisch hersenletsel.
Tien keer zoveel kans op dementie
Uit cijfers van het CTE Center in Boston blijkt dat de ziekte is vastgesteld bij ruim 90 procent van een groep van driehonderd onderzochte voormalig NFL-spelers. Op een leeftijd van 50 jaar of ouder hebben zij tien keer zoveel kans op dementie, in vergelijking met de gemiddelde bevolking. In Trouw vertelde afgelopen weekend oud-rugbyer Mike Geurtsen nog over zijn sportersdementie, een andere naam voor CTE. De ziekte komt in veel harde contactsporten voor.
Het Amerikaanse Congres riep in 2009 al Roger Goodell, baas van de NFL, ter verantwoording. Spelregels werden daarna aangescherpt. Botsingen van helm tegen helm waren al verboden, net als tackles van achteren en op nekhoogte. Door de wijzigingen daalde het aantal hersenschuddingen, maar incidenten volledig uitbannen lukte niet.
Tackles en blocks verboden
Over hoe het verder moet met de sport verschillen de meningen. Door de vele gevaren verliest American football aan populariteit bij kinderen en hun ouders. Nowinski noemt wedstrijden tussen scholen waarin tackles en blocks verboden zijn als voorbeeld voor de toekomst. Dit Flag football wordt steeds meer gespeeld.
Het lijkt vooralsnog onwaarschijnlijk dat de NFL overgaat op deze variant. De commerciële waarde van de competitie is enorm. Naar een willekeurig duel kijken gemiddeld 17 miljoen mensen. Amerika kijkt nu alweer reikhalzend uit naar 12 februari als de Super Bowl op het programma staat, jaarlijks goed voor meer dan honderd miljoen kijkers.
Lees ook:
Oud-rugbyer Mike Geurtsen heeft sportersdementie: ‘Een wedstrijd die je niet kunt winnen’
In een serie artikelen verkent Trouw de fysieke prijs die soms betaald wordt voor sportief succes. Dit keer: oud-rugbyer Mike Geurtsen. ‘Na een klap weet je bij God niet wat er precies in je lijf gebeurt.’
