Geen nieuwe wind bij de Atletiekunie, wel een verfrissend briesje

Bij zijn eerste publieke optreden zegt Vincent Kortbeek, de nieuwe technisch directeur van de Atletiekunie, te streven naar een transparante omgeving. Tijdens zijn officiële presentatie op nationaal sportcentrum Papendal blijkt even later echter dat een intern onderzoek naar grensoverschrijdend gedrag is afgerond en niet gedeeld met de buitenwereld.

Is er sprake (geweest) van een onveilig prestatieklimaat? Hoeveel sporters hebben omgangsvormen of incidenten als grensoverschrijdend ervaren? Er volgt geen concreet antwoord. Ook niet van zijn collega Pieke de Zwart, de algemeen directeur die als toehoorder in de zaal zit: “Wat de een grensoverschrijdend vindt, noemt een ander onaangepast gedrag of asociaal. Het is niet zwart-wit. Wel is duidelijk geworden dat coaches, bondsmedewerkers, maar ook atleten hierin stappen moeten maken.”

Kortbeek, drie maanden in functie: “Je kunt je afvragen in hoeverre alles naar buiten toe gedeeld moet worden als we wel zichtbaar voor atleten en coaches aan de slag zijn. Dat vind ik wezenlijker dan de resultaten van een onderzoek publiceren.”

Is geheimhouding verstandige keuze?

Het is de vraag of geheimhouding een verstandige keuze is. Helemaal omdat de medaillefabriek die de Nederlandse atletiek is geworden onder een vergrootglas ligt. Na de Olympische Spelen van Tokio klaagden atleten over de gang van zaken en in oktober verhaalden een aantal van hen in Trouw en NRC over harde omgangsvormen en ethische grenzen die overschreden werden.

Toch zegt het niets over de integriteit of intenties van Kortbeek. Het onderstreept eerder hoe ingewikkeld dit dossier is. De nieuwe sportieve baas verklaart anderhalf jaar voor de Spelen van Parijs geen grote koerswijziging door te voeren. Van een frisse wind is dus geen sprake, maar een verfrissend briesje waait er wel. Dat blijkt als hij toelicht hoe de bond dan ‘al wel zichtbaar voor atleten en coaches aan de slag’ is.

Atleten hebben meer inspraak gekregen. Er wordt actief naar hun feedback gevraagd. “Noem het een grootse intervisie waarmee we de atleten een stem geven.” Ook probeert hij de samenwerking ‘te stroomlijnen’ met de sporters en coaches die niet op Papendal zitten en zich lang achtergesteld hebben gevoeld. “Vanuit de technische staf staan we meer open voor gesprekken met hen.”

Meer vrouwen als coach

Verder heeft Kortbeek geluisterd naar de wens van de atleten om meer vrouwen als coach aan te stellen. Vooral op buitenlandse trips werden die gemist. Oud-atlete Susan Krumins is net begonnen als trainster. Een andere oud-atlete, Marjan Olyslager, zal Kortbeek ondersteunen op het veiligheidsdossier, of zoals de Atletiekunie het noemt: het toewerken naar ‘een toekomstbestendig prestatief topsportklimaat’.

Voor dat in 2021 gestarte traject heeft een externe regisseur zestig atleten en alle coaches ondervraagd. Dat onderzoek loopt nog en moet niet verward worden met het afgeronde interne onderzoek. Om het nog ingewikkelder te maken: hoogleraar Marjan Olfers legt voor haar grootschalige topsportonderzoek, dat de regering heeft geïnitieerd, momenteel ook atletiek onder de loep.

“Wij moeten een situatie creëren waarin sporters zich veilig genoeg voelen om zich naar een coach uit te spreken en coaches zich veilig genoeg voelen om dat in de organisatie te doen”, verklaart Kortbeek. “Ik denk dat we daarin al behoorlijk wat drempels hebben weggenomen.”

Hij is de opvolger van Ad Roskam, die samen met hoofdcoach Charles van Commenée door de atleten in Trouw en NRC als schuldige werd aangewezen voor de in hun ogen ontspoorde jacht op succes. Roskam zou Van Commenée te onvoorwaardelijk hebben gesteund. Kortbeek laat de vacature van hoofdcoach vacant.

Directeur heeft verleden in bobsleewereld

Na die publicaties spraken andere atleten openlijk juist hun steun uit voor het beleid van dat tweetal. Maar volgens de nieuwe technisch directeur, die een verleden heeft in de bobsleewereld, is er in de top van de Nederlandse atletiek geen scheidslijn ontstaan. “Er is niet een grote tweestrijd tussen verschillende kampen. Zo ervaar ik dat niet in ieder geval.”

Van Commenée noemde bij zijn vertrek de problematiek rond grensoverschrijdend gedrag een gevaar voor de topsport, omdat ambitie gelijkgesteld zou worden aan onveiligheid. Op de vraag of Kortbeek daar ook zo over denkt, volgt wederom een ontwijkend antwoord. “Waar het om gaat, is dat we met elkaar proberen op een menselijke manier topsport te bedrijven. Maar wat is humaan voor jou? En wat voor mij? Dat maakt dit zo’n moeilijk thema. Alleen als we het gesprek met elkaar voeren, kunnen we het met elkaar eens worden.” En met dat praten is de Atletiekunie in ieder geval begonnen. Intern dan.

Lees ook:

De schaduwkant van de Nederlandse atletieksuccessen: een verziekte sportcultuur

De Nederlandse atletiek floreert, maar de medailleoogst heeft een keerzijde. De afgelopen jaren was er op nationaal sportcentrum Papendal sprake van een topsportcultuur waarbij veel coaches en atleten zich niet veilig voelden.