Feyenoord glansrijk naar de titel met Arne Slot als architect

Eindelijk mocht het. In blessuretijd van de wedstrijd zwaaide hij naar het Legioen dat zijn naam nog maar eens zong. En na het laatste fluitsignaal knuffelde trainer Arne Slot met zijn assistenten. Wekenlang had hij voorbarige euforie proberen te temperen. Hij wilde het voorbeeld geven aan zijn spelers: tot de buit binnen is moet iedereen geconcentreerd blijven. Maar toen de 24ste zege dit seizoen in de eredivisie een feit was, en Go Ahead Eagles in een zinderende Kuip was verslagen, was de ontlading groot, ook bij Slot.

De wijze waarop de zestiende titel werd binnengehaald, bijna stressloos, met aanvallend voetbal en als onbetwist de beste van de eredivisie, dwingt bij vriend en vijand respect af. Het gevolg is dat Feyenoord - twee jaar geleden financieel en sportief nog in een diep dal - een forse financiële impuls zal krijgen. De directe plaatsing voor de Champions League levert minimaal 30 miljoen euro op. Extra inkomsten zijn ook van de transfermarkt te verwachten. Aanvoerder Orkun Kökcü zal na zijn sterke seizoen waarschijnlijk als duurste Feyenoorder ooit worden verkocht.

Miljoenencontract

Maar wat doet Slot? “De officiële lezing is dat ik nog een contract voor twee jaar heb”, zei hij vooraf. Hij wilde eerst de titel binnenhalen en dan feestvieren. Feyenoord is met hem in gesprek. De club beseft dat zijn marktwaarde aanzienlijk is gestegen. Een langjarig miljoenencontract gloort. Die financiële sprong voorwaarts, zijn (bijna) heiligenstatus in Rotterdam en het vooruitzicht fors te mogen investeren in de spelersgroep maken het aantrekkelijk om te blijven, met zijn kinderen nog op de middelbare school.

Bij het knallen van de champagne wilde niemand zondag in de Kuip aan dat andere scenario denken: dat hij toch vertrekt. Kan hij een aanbieding van een grote club uit de Premier League weerstaan? Slot is ook eergevoelig en ambitieus en zal zich realiseren dat hij het ijzer moet smeden nu het heet is. Feyenoord kan voor hem een forse afkoopsom eisen, maar ook een periode van onzekerheid tegemoet gaan. Ajax bewees dit seizoen hoe snel succes kan verkruimelen als enkele sleutelfiguren wegvallen.

Perfectionistische dirigent

“Arne, Arne, we worden kampioen”, zongen de fans, ook zondag. Zelf bleef hij ook bij de snelle comfortabele 2-0 voorsprong aanwijzingen geven aan zijn spelers, als de veeleisende, perfectionistische dirigent die hij is. Na de prachtige 3-0 van Igor Paixao na rust riep Slot vanaf de zijlijn meteen Oussama Idrissi bij zich voor wat tactische opdrachten. Het kan altijd beter, nooit verzaken, is zijn motto.

Zelden is het succes van Feyenoord zo sterk aan de coach gebonden, misschien te vergelijken met de gouden jaren onder Ernst Happel en de stunt die Willem van Hanegem als coach in 1993 uithaalde. Qua dominantie van de trainer lijkt het huidige Feyenoord nog meer op het Ajax van Louis van Gaal in 1995. Slot smeedde zoals Van Gaal destijds een aanvallend collectief. In de filosofie van zowel Slot als Van Gaal wijkt alles voor het teambelang, want: het team maakt het individu sterker, niet andersom.

In de twee jaar dat hij bij Feyenoord werkt, ontketende Slot een stille revolutie binnen de club. Hij bracht alle faciliteiten op een hoger peil, bevorderde topsportdenken en transformeerde de hele begeleiding rond het elftal. Spelers roemen hem omdat hij ze prikkelt om zelf na te denken over voetbal.

Vader Arend was amateurtrainer

Verbaal en didactisch is Slot sterk. Dat laatste is niet verrassend. Moeder was onderwijzeres en vader was eerst docent en later directeur van de christelijke basisschool in Bergentheim. In dat Overijsselse kanaaldorp aan de Duitse grens was vader Arend ook amateurtrainer, waarbij de kleine Arne al graag luisterde naar zijn besprekingen.

Arne Slot groeide uit tot een bijna maniakale trainer voor wie Pep Guardiola het grote voorbeeld is. Hij gebruikt altijd beelden om spelers te laten zien wat hij bedoelt. Bijna alle spelers werden beter onder hem. Het beste voorbeeld is Orkun Kökcü. Die stond bekend als talentvol, maar was vooral gefixeerd op zichzelf en op balbezit. Na zijn komst confronteerde Slot hem met beelden van trainingen, om te laten zien waar Kökcü overal had verzaakt. Kökcü besefte dat hij veel fitter moest worden. Dit seizoen maakte Slot hem aanvoerder, een psychologisch sterke zet. Kökcü groeide uit tot de leider van het elftal.

Fysieke fitheid, scherpte, vertrouwen en een herkenbare speelstijl zijn voor Slot kanten van dezelfde medaille. Het levert een huzarenstuk op. Na de finaleplaats in de Conference League vorig jaar haalde Slot met een grotendeels vernieuwd elftal de kwartfinale van de Europa League en nu dus de landstitel, op eigen kracht, maar ook profiterend van de slepende crisis bij Ajax en wisselvalligheid van PSV.

Mix van goedkope spelers en eigen kweek

Zeker na de winterstop was Feyenoord een toonbeeld van stabiliteit. Slot had weinig WK-gangers en gebruikte de lange pauze om intensief door te trainen op zijn ‘spelprincipes’ en patronen. Het 4-3 verlies in september in Eindhoven bij PSV bleef de enige nederlaag. Feyenoord deed het met een groep die karakterologisch blijkbaar bij elkaar past, zonder echte vedetten. Het is een mix van relatief goedkope spelers die in allerlei windstreken werden gescout en eigen kweek als Geertruida, Bijlow, Hartman en Kökcü.

Dat elftal bezweek ook zondag niet onder de torenhoge druk, in het afgeladen stadion. Na de 2-0 bij rust, dankzij Idrissi en Giménez, krulde Paixao de bal in de kruising (3-0) waarna het feest in de deinende Kuip niet meer te stoppen was. Toen Kökcü na het laatste fluitsignaal zijn emoties even niet de baas was, eenzaam liggend op het veld, was de eerste die zich bij hem meldde Arne Slot.

Lees ook:

Slot bevrijdde Feyenoord van de geest van Dick Advocaat

Toen ik Dick Advocaat voor de camera zag, realiseerde ik me van hoever Feyenoord komt, schrijft John Graat in zijn column.