Een Tour zonder zwarte Afrikaanse renner is een ‘verontrustende stap terug’

Het was een uiting van frustratie, toch wel. Maar ook een van teleurstelling. Nicholas Dlamini plaatste vorige week op zijn sociale media een eigen verhaal. Reflections, heette het. Hij vertelde hoe hij zijn eigen Tourdebuut vorig jaar had beleefd, maar hij plaatste ook een kanttekening: er is dit jaar geen enkele zwarte Afrikaanse wielrenner actief. En dat is, zo zei hij later in een interview met Cycling Weekly, ‘een verontrustende stap terug’.

Vorig jaar was Dlamini de enige zwarte wielrenner in de Tour, het jaar daarvoor was Kévin Reza uit Guadeloupe de enige zwarte renner. Dlamini wilde vorig jaar een rolmodel zijn voor de jeugd. Hij kreeg talloze berichten van kinderen na zijn Tourdeelname, en zeker ook toen hij na een zware dag in de Alpen buiten tijd binnenkwam. “Mijn verhaal veranderde het wielrennen van ‘buitenlandse sport’ naar iets gelijk met rugby en cricket. Het bood mensen een droom, dat fietsen iets is voor iedereen.”

Dat er nu niemand is in de Tour, is wat hem betreft een verontrustende tegenslag. De diversiteit heeft een stap terug gedaan, stelde Dlamini, die nog niet wilde reageren op een verzoek van Trouw. 88 procent van het peloton dat aan de start stond in Kopenhagen kwam uit West-Europa. De deelnemers werden aangevuld met Amerikanen, Canadezen, een Nieuw-Zeelander en enkele Australiërs. Drie Colombianen ook, twee Zuid-Afrikanen en de in Kenia geboren Brit Chris Froome.

Afrikaanse profploeg Qhubeka kreeg de financiering niet rond

Het Afrikaanse wielrennen wordt nu gerepresenteerd door Biniam Girmay, maar die rijdt geen Tour. Girmay werd na winst in Gent-Wevelgem en een rit in de Giro in eigen land een echt grote ster. Maar zijn snelle opkomst verbloemt toch wel de infrastructuur die er op dit moment is voor Afrikaanse wielrenners. De enige profploeg die daadwerkelijk als doel heeft om Afrikaanse renners in het profpeloton te krijgen, Qhubeka, kreeg vorig jaar de financiering niet rond om op het hoogste niveau door te gaan.

Bovendien heeft het talentenprogramma van de UCI niet perfect gewerkt de laatste jaren, zegt Aike Visbeek, de sportief manager van Girmay bij Intermarché-Wanty-Gobert. “Door corona heeft dat een aantal jaar vrijwel stilgestaan. Dat helpt niet mee in de ontwikkeling.”

Visbeek heeft zelf wel enigszins zicht op nieuwe talenten in Afrika. Bij de ploeg is zeker plaats voor talenten. “Dat is wel het criterium. We scouten op talent. En de lijntjes zijn wat dat betreft misschien wat korter bij ons. Renners zien dat ze makkelijk bij ons kunnen aankloppen.”

De gemeenschap in Rwanda trainen

Verschillende profteams hebben zelf hun eigen programma in verschillende delen van het Afrikaanse continent. Een daarvan is Israël-Premier Tech. Zij hebben in Bugesera in Rwanda een klein terrein van een halve vierkante kilometer speciaal ingericht waar trainers en mechaniekers van de ploeg de gemeenschap trainen.

Tsadok Yecheskeli is de initiator van het project. Hij zegt dat het doel is om vanuit de profploeg iets te betekenen voor een land waar het fietsen nog veel meer ontwikkeld kan worden. Het is nog een test, zegt hij. “Waarom dit wel werkt? Omdat wij bezig zijn met de gemeenschap. Het kan niet zo zijn dat wij alles regelen, van fietsen tot geld. Maar dat moet ook vanuit de mensen zelf komen. En ik denk dat dat op dit moment gebeurt.”

Tegelijkertijd is het de hoop dat later jonge renners eventueel kunnen doorstromen. Maar vooralsnog heeft ook dit project een langetermijnblik, met het oog op onder meer het wereldkampioenschap van 2025 in Rwanda als eerste stip. Zij die het snelste progressie maken, zijn vooralsnog de jonge meiden van de ploeg.

Dlamini zei in zijn artikel wel dat er nog steeds mooie tijden aankomen. Hij rijdt nog steeds bij Qhubeka, dat op een lager niveau toch nog altijd Afrikaanse renners een kans biedt in het peloton. “Er is veel niveau hier, met een groep jonge talenten. Zij komen eraan, en ik doe er alles aan om nog een keer de Tour te rijden.”

Lees ook:

Nicholas Dlamini reed, ver buiten de tijd, de etappe uit om kinderen in townships te inspireren. ‘Afstappen was geen optie’

Nicholas Dlamini moet de Tour verlaten, nadat hij zondag veel te laat over de finish kwam. Toch haalde hij die finish. Om de Tour te eren, en om een voorbeeld te zijn voor kinderen in de townships van Zuid-Afrika.

Biniam Girmay bewijst dat ook Afrikaanse wielrenners de top kunnen bereiken

Biniam Girmay won zondag als eerste zwarte Afrikaanse wielrenner een klassieker. Is dit de doorbraak voor het Afrikaanse wielrennen?