De vlag valt en corona lijkt vergeten in de Tour, de koers overheerst

Met een witte vlag zwaaide Christian Prudhomme zaterdagmiddag uit het dak van zijn sponsor-Skoda in de oude binnenstad van Nice 176 renners op gang. De verlate Tour de France was officieel begonnen. Het wordt een Tour waarin elke dag de laatste kan zijn, zo bleek na twee dagen rijden Niet alleen vanwege het coronavirus, maar ook vanwege de race zelf. Na één dag waren al drie renners door flinke valpartijen uit de wedstrijd.

Prudhomme kon zwaaien met schone handen. Want ook de Tourdirecteur moest eraan geloven: hij kreeg handgel opgespoten van een vrijwilliger met mondkap en een grote tank aan hygiënemateriaal op de rug. Het was een van de veiligheidsmaatregelen die gelden voor allen die bij de Tour betrokken zijn.

Mede door die maatregelen kon Prudhomme zaterdag handenwrijvend vaststellen dat de Tour daadwerkelijk is begonnen, tegen alle verwachtingen in en in de wetenschap dat meer dan een dag vooruitkijken lastig is, zeker nu het aantal coronagevallen in Frankrijk dit weekend piekte naar ongeveer zevenduizend nieuwe gevallen. Het is een Tour in aangepaste, gekrompen vorm, met beperkingen voor fans, media en staf. “Het is geen ‘huis clos’ (een gesloten huis, red.), maar het scheelt niet veel”, zei burgemeester Christian Estrosi zondag op het kleine podium in het traditionele ‘village départ’. “Maar het is nodig om het beeld van Frankrijk te behouden.”

Twee dagen Tour in één standplaats bracht wel enigszins orde in de chaos. Aan de Côte d’Azur werd een modus gevonden waarin de Tourbubbel, bestaande uit renners en staf, relatief gesloten bleef. Er werd afstand gehouden van publiek en pers en alleen vip’s werden toegelaten tot de finishzone. Prins Albert van Monaco kon zelfs ‘gewoon’ zonder afstandsregels de koers volgen.

Voor het publiek was minder geregeld. Er werd geadviseerd om thuis te blijven, maar desondanks was het druk in de stad. De angst voor het onzichtbare virus ging bovendien snel over in haast, zeker wanneer moest worden gewacht bij een smalle oversteekplaats. Er werd ook (voor)gedrongen, zeker toen de reclamekaravaan (die is teruggebracht van 160 tot 100 wagens) voorbijkwam, maar ook op de momenten dat de renners passeerden. Dat gebeurde overigens niet alleen onder de fans, maar ook door de aanwezige pers.

Er werd hard gevallen, met gevolgen

In de wedstrijd werd zaterdagochtend nog een aanpassing gedaan. De Franse overheid schrapte zaterdagochtend nog de beslissing van organisator UCI om een ploeg pas bij twee positief geteste renners naar huis te sturen, in plaats van bij twee positieve testen binnen een ploeg. Gezondheid staat nu toch weer boven sportieve prestaties, al wordt pas op de rustdag opnieuw getest. Tussendoor houden de teamdokters het personeel in de gaten.

Zo ging het eerst vooral over gezondheid in Nice. Het is een wankel fundament, maar het was goed genoeg om een grote ronde te beginnen. En zo kon het vanaf Prudhommes vlagsignaal over de koers zelf gaan – en vooral over dat andere onderwerp dat de gemoederen de afgelopen weken bezighield: veiligheid.

Door hevige regenval werd het in het grillige achterland van Nice levensgevaarlijk, voornamelijk doordat de druppels zich mengden met het vuil dat zich daar in weken van droogte had verzameld. Er werd hard gevallen, met gevolgen. Wout Poels brak een rib, de Belg Philippe Gilbert een knieschijf, de Spanjaard Rafael Valls een dijbeen en de Duitser John Degenkolb kwam buiten de tijd binnen. Bij Groupama-FDJ vielen zeven van de acht renners.

Gecontroleerde neutralisatie

Uiteindelijk werd door die renners zelf besloten tot een gecontroleerde neutralisatie. Een zeldzaam verschijnsel van eensgezindheid in de wielersport, aangewakkerd door de vele ongelukken de afgelopen weken. Alleen Astana probeerde zich te onttrekken aan de solidariteit door juist in hoog tempo af te dalen. Kopman López gleed vervolgens hard tegen een parkeerbord. “Lekker voor ze”, vond Tom Dumoulin na afloop.

De Noor Alexander Kristoff was in een massasprint de eerste winnaar, voor wereldkampioen Mads Pedersen en Cees Bol. Kristoff gaf na afloop al aan dat hij slechts één dag in de gele trui zou rijden. Zondag werden al de eerste twee zware beklimmingen van deze Tour verreden, iets wat op de Col de Turini, zo’n tachtig kilometer voor de finish, te veel was voor de sprinter.

Het was zondag uiteindelijk de dag van Julian Alaphilippe, de Fransman die vorig jaar harten stal door twee weken in de gele trui te rijden. Hij won door een aanval op de laatste klim van de dag en versloeg Marc Hirschi en Adam Yates. De tranen van hem waren voor zijn vader, die in juni overleed. Maar het was ook emotie van een Fransman, in een Franse wedstrijd die doorgaat ondanks de omstandigheden. Het was een scenario waar Prudhomme vooraf meteen voor had getekend, in een Tour die ‘juist nu’ dat chauvinisme nodig heeft.

Lees ook:

De Tour is te groot om nog te stoppen

Lees deze reportage van vrijdag, toen Nice zich klaarmaakte voor de Tour. In code rood, dat wel. Er is kritiek, maar ‘de Tour is te groot om af te blazen’.