WK afstanden
De druk lag bij Jutta Leerdam, maar ze bezwijkt niet en verovert haar tweede wereldtitel op de 1000 meter
De druk lag bij haar en niemand anders, meende Jutta Leerdam. Onder dat verwachtingspatroon bezweek ze zaterdag niet. Op de 1000 meter veroverde de schaatsster de wereldtitel, net als in 2020.
Jutta Leerdam kende bij de WK afstanden op de kilometer maar één tegenstandster: zichzelf. Als ze haar ik-persoon de baas zou zijn, kwam het goed. Die inschatting bleek juist. Ze triomfeerde op glorieuze wijze.
Met een ongekend machtsvertoon degradeerde Leerdam de andere concurrentes tot figurantes, waarbij ze hun statuur geweld aandeed. Brittany Bowe, de tweevoudig wereldkampioene die als vijfde eindigde, kreeg een geweldig pak slaag. Miho Takagi, de olympische heerseres een jaar geleden in Peking, werd eveneens haar plaats gewezen. En ook Antoinette Rijpma-de Jong, Europa’s beste allroundster en de verrassende winnares van het zilver, kwam er bij lange na niet aan te pas.
De bedwingster van de nummer drie Takagi moest als beste van de rest liefst 1,23 seconde op haar landgenote toegeven, een uitzonderlijk verschil op mondiaal niveau. De winnende tijd bedroeg 1.13,03; tweetiende tel boven het baanrecord dat Leerdam reeds eind december had genoteerd.
Suprematie sluit aan bij topseizoen
De suprematie sloot, zoals ze het zelf schetste, naadloos aan bij het topseizoen dat Leerdam beleeft. In de WK-aanloop was het in elke 1000 meter al raak geweest. Wereldbekerwedstrijden, EK- en NK-optredens, een kwalificatiemoment; niemand had aan haar kunnen tippen. En dus, zo had de Westlandse zichzelf vooraf ingeprent, ging het haar niet gebeuren dat ze de belangrijkste race van deze jaargang zou gaan verliezen. Ongeslagen blijven en na 2020 voor de tweede keer toeslaan, dat was het enige dat telde. No matter what, om haar eigen woorden aan te halen. “Het moest een bewijsmoment naar mezelf zijn.”
Het ambitieuze doel dat Leerdam najoeg, was haar in zekere zin ook opgedrongen. In appjes las ze dat het haar dag zou zijn en dat het móest gebeuren, in de gebiedende wijs inderdaad. En eenmaal in schaatstempel Thialf werd ze op het middenterrein van vele kanten gefilmd. “De focus lag echt op mij.”
Alle aandacht leidde Leerdam niet af - sterker, het bevestigde slechts haar eigen gevoel. De WK afstanden duurde tot zaterdag, al stond er nog een optreden op de 1500 meter voor zondag ingepland. Maar, in haar redenatie, zou het toernooi na de 1000 meter opnieuw beginnen. Als een extraatje gold dat, meer niet.
Bewuste afbakening les uit het verleden
Die bewuste afbakening, en fixatie, was een van de lessen die ze uit het verleden trok. Tot haar overstap naar Jumbo-Visma, vorige zomer, stond ze altijd ‘aan’. Dit seizoen vond ze daarentegen ook de ‘uit’-knop, zodat spanning en ontspanning elkaar afwisselden. Het is de verklaring voor haar constantheid, en het daaruit voortvloeiende rendement.
Hoe hongerig, en veeleisend, Leerdam ook naar het beoogde hoogtepunt toeleefde; helemaal gerust was ze niet op een goede afloop geweest. Nadat ze vrijdag, na de bronzen medaille op de 500 meter, zag dat de loting haar aan Kimi Goetz had gekoppeld, drongen zich tijdens de slaap angstvisioenen op. In die nachtmerries hinderde de Amerikaanse opponente haar bij de tweede kruising, net als eerder tijdens de Winterspelen. “Ze kwam met de kont voor me en dat kostte me de titel.”
Niet uit balans na nachtelijk woelen
Het liggen woelen bracht Leerdam niet uit balans. Dat in eerdere dagen “het universum me aan het testen was” brak haar evenmin op. “Ik dacht slechts: oké, kom maar door, kom maar door. Het kan er nog wel bij.”
Die wilskracht typeert Leerdam. Want hoewel ze van nature onzeker zegt te zijn, weet ze pessimistische bespiegelingen te pareren met positieve visualisaties. Zo ging het ook zaterdag. Leerdam zag zichzelf voor een uitzinnig thuispubliek een ereronde rijden, met de Nederlandse vlag om haar heen gedrapeerd. Het droomscript won het vervolgens van het doemscenario.
Dat de kloof met de rest zo groot was, verbaasde de kampioene. Maar dat maakt haar niet minder gretig. “Ik wil gewoon verder. Al hoop ik voor het schaatsen wel dat er extra concurrentie bij komt.”
Jordan Stolz ook een klasse apart op de 1000 meter mannen
Op de 1000 meter bij de mannen hield Jordan Stolz de Nederlander Thomas Krol van het goud af. De 18-jarige Amerikaan was met 1.07,11 in Thialf een klasse apart. Krol greep met 1.07,78 het zilver en Neder-Brit Cornelius Kersten verraste met brons. Kjeld Nuis eindigde als vierde, Hein Otterspeer werd zesde.
Voor Krol is het de tweede WK-medaille op de kilometer. In 2019 won hij ook zilver. Op de afgelopen twee edities van de WK afstanden werd Krol gediskwalificeerd op de 1000 meter. Dit seizoen kwam Krol in de wereldbeker maar één keer op het podium op de kilometer.
Drie Nederlandse medailles op de massastart
Marijke Groenewoud prolongeerde haar wereldtitel op de massastart. De 24-jarige Friezin nam in Thialf al vroeg een grote voorsprong en hield die in de race over zestien ronden knap vol. Ivanie Blondin uit Canada pakte het zilver, Irene Schouten moest zich verzoenen met plek drie.
Bij de mannen was er zilver voor Bart Hoolwerf. Hij legde het in een lange sprint af tegen olympisch kampioen Bart Swings. Hoolwerf kwam te breed uit de laatste bocht en kon de Belg niet meer achterhalen. Jorrit Bergsma eindigde als vijfde. Hij reed een groot deel van de zestien ronden in dienst van Hoolwerf.
Lees ook:
Jutta Leerdam ontpopt zich als rolmodel, in daad én woord
Jutta Leerdam is de succesvolste schaatser van het moment. Maar de Westlandse is méér dan een topsporter, onderstreepte zij tijdens het NK sprint dat een triomftocht werd. Met haar uitspraken ontpopt ze zich óók als rolmodel.
