De Dakar Rally racet langs de cel van een strijdster voor het recht om auto te rijden

Saoedi-Arabië is het toneel van ronkende motoren en opwaaiende stofwolken: de Dakar Rally vindt er plaats. Aan de grote offroadrace ­nemen twaalf vrouwen deel, onder wie twee Saoedische. Opvallend, aangezien in datzelfde land zeker vier activisten vastzitten die hebben gestreden voor het recht van vrouwen om te rijden.

Activisten roepen op tot een boycot van de rally. “Vrouwenrechtenactivisten hebben jarenlang psychologische en fysieke martelingen in de gevangenis moeten doorstaan. Velen van hen zitten tot op de dag van vandaag in de gevangenis”, vertelt Lucy Rae, woordvoerster van mensenrechtenorganisatie Grant ­Liberty tegen de Britse krant The ­Guardian. “Het is belachelijk dat de Saoedische autoriteiten tegelijkertijd een motorsportevenement organiseren, mét vrouwelijke chauffeurs, terwijl de helden die hun recht om te rijden hebben verworven, wegkwijnen in de gevangenis.”

De Dakar Rally verhuisde in 2008 naar Zuid-Amerika na terroristische dreigingen in West-Afrika. ­Saoedi-Arabië werd vorig jaar het gastland. Het organiseren van de ­Dakar is onderdeel van de strategie van het koninkrijk om zich open te stellen voor de wereld en in 2030 minder afhankelijk te zijn van olie-inkomsten.

Mensenrechten

Van die openheid is in de oliestaat zelf nog weinig te merken. Zo wordt volgens Amnesty International een groot deel van de mensenrechten geschonden in het land. Volgens de mensenrechtenorganisatie is de vrijheid van meningsuiting er ernstig beperkt, worden er regel­matig executies en lijfstraffen uit­gevoerd, vinden er oneerlijke rechtszaken plaats en hebben vrouwen er veel minder rechten dan mannen. Vrouwen die zich verzetten tegen deze achterstelling, krijgen te maken met intimidatie en arrestaties.

Sinds 2018 zijn er wel enkele hervormingen doorgevoerd. Zo mogen vrouwen in drie stadions een voetbalwedstrijd bijwonen en mogen zij autorijden. Dat recht om te rijden is echter niet zonder slag of stoot verkregen. Dat hebben vrouwenrechtenactivisten Mayaa al-Zahrani, Nouf Abdulaziz al-Jeraiwi, Samar ­Badawi en Loujain al-Hathloul aan den lijve ondervonden. Zij zitten nu nog steeds in de gevangenis.

Laatstgenoemde is een van de prominentste activisten van Saoedi-Arabië. Hathloul werd ontvoerd en vastgehouden in 2018. Zij werd ­vorige maand veroordeeld tot vijf jaar en acht maanden gevangenisstraf, nadat ze schuldig was bevonden aan spionage en samenzwering tegen het koninkrijk. Twee jaar en tien maanden van de straf werden door de rechtbank opgeschort. Dat betekent dat de 31-jarige nog twee maanden in gevangenschap moet doorbrengen.

Voor Hathloul is de komst van de Dakar Rally extra cru. De Dakar-racers passeerden gisteren op een paar honderd meter van de Al-Ha’ir-gevangenis in Riyad, waar Hathloul wordt vastgehouden. Volgens Loujains zus, Lina-al-Hathloul, een schrijnend voorbeeld van de ‘witwaspraktijken van de reputatie en criminele activiteiten’ van Saoedi-Arabië. “Saoedi-Arabië heeft echte hervormingen nodig, echte mensenrechten, niet deze poppenkast.”

Toch zijn enkele deelnemende vrouwen een andere mening toegedaan. Zijn zien de rally juist als iets waar vrouwen sterker uitkomen. “Ik weet zeker dat het positief is om ­iedereen hier te laten zien dat vrouwen competitief en sterk kunnen zijn en ik ben blij om vrouwen hier te vertegenwoordigen”, zei de Spaanse motorrijdster Laia Sanz al voor voor de start tegen het Franse persbureau AFP.

Lees ook:

Saoedische vrouwenrechtenactiviste veroordeeld tot celstraf

Een Saoedische rechtbank die belast is met het behandelen van terrorismezaken heeft een prominente mensenrechtenactiviste uit het streng islamitische land veroordeeld tot een celstraf. Loujain al-Hathloul moet vijf jaar en acht maanden de gevangenis in.