De Boer moet in klimaat van scepsis zijn eigen koers gaan varen

Als het aan de echtgenote van Foppe de Haan ligt, laat Frank de Boer cosmetisch iets doen aan de frons van zijn wenkbrauwen. De borstels kruipen naar elkaar toe als De Boer op het veld iets ziet wat hem niet zint. Thuis op de bank in Friesland legt De Haan haar dan uit dat die boosaardige frons een vertekend beeld geeft. “Frank is gewoon een prima man. Toen ik coach van Jong Oranje was, kwam hij als ambassadeur van de KNVB een paar dagen langs. Hij trainde gewoon mee, lekker met die jongens. Die vonden dat fantastisch. Dat is het mooie van Frank: hij houdt écht van voetbal. Dat hebben voetballers wel in de gaten. Nu ook bij Oranje. Hij zal gewoon even de goede toon moeten vinden.”

Weinig avontuurlijke bondscoach

Aan de aanstelling van De Boer ging in de media een bijna traditionele kampenstrijd vooraf. Via diverse kanalen werden voorkeurskandidaten naar voren geschoven, van Louis van Gaal tot Henk ten Cate. Ronduit zuinig waren de reacties toen de KNVB koos voor De Boer. De kern van de kritiek: de bond had voor de gemakkelijkste weg gekozen, de oren te veel laten hangen naar de spelers en een weinig avontuurlijke bondscoach aangesteld, laat staan een groot vernieuwer. De Boer zou niet de inspirator zijn die het Nederlands elftal naar het noodzakelijke hogere niveau zal brengen. Bleef hij daar zelf zo stoïcijns onder als het lijkt? “Niemand vindt het fijn om kritiek te krijgen. Zoals ik Frank als voetballer kende, had hij daar wel moeite mee”, zegt Pierre van Hooijdonk.

In dat klimaat van scepsis begon hij maandag in Zeist aan zijn klus, om twee dagen later een zinloos oefenpotje tegen Mexico te moeten afwerken. De Boer maakte dat duel volledig ondergeschikt aan de Nations League en wilde ook waken voor overbelasting van de internationals. Met een alternatieve opstelling kwam Oranje vervolgens tot zeer matig spel met veel slordigheden en kwetsbaarheden achterin. De Haan: “Veel van die jongens hadden nog nooit met elkaar gevoetbald. Als je Frenkie de Jong niet op het middenveld hebt, ontbreekt de chemie tussen de linies. Iedereen deed zijn ding, meer op zichzelf.”

Aan elkaar wennen

Heeft De Boer er dan goed aan gedaan zo aan zijn baan als bondscoach te beginnen? “Ik had het niet gedaan”, zegt De Haan. “Ik had gekozen voor een team met jongens die altijd spelen. Die moeten ook weer aan elkaar wennen. Laat ze drie kwartier of een uur samen spelen. Juist omdat je bij een nationaal elftal de spelers al zo weinig bij elkaar hebt.”

Van Hooijdonk schaart zich juist volledig achter de eerste besluiten van De Boer. “Ik had dat ook gedaan, en Koeman en Van Gaal ook. Vooraf wist je al: de mensen moeten blij zijn dat ze voor deze wedstrijd geen kaartje kunnen kopen. Een bondscoach heeft ook een verantwoordelijkheid naar de clubs. Iedereen had een gemankeerde voorbereiding en elke speler is anders belastbaar. Nu moeten ze ook nog eens drie wedstrijden in de week met het nationaal team spelen. Dan kun je er de klok op gelijk zetten dat dat fout gaat”, zegt Van Hooijdonk.

De komende uitduels in de Nations League zijn veel meer een eerste tentamen voor De Boer. Bosnië-Herzegovina (zondag, 18.00 uur) heeft een stugge ploeg met Miralem Pjanic als vedette. Hij ging deze zomer voor 60 miljoen euro van Juventus naar Barcelona. Bosnië beleefde donderdagavond wel een domper. Deelname aan het EK ging in rook op door de strafschoppen na het playoff-duel met Noord-Ierland (1-1) slechter te nemen. Na het treffen op de Balkan reist Nederland door naar Bergamo, waar Italië woensdag wacht; begin september verloor Oranje nog kansloos van de Italianen (0-1).

Niet heel riant krediet

Slechte resultaten de komende dagen in Zuid-Europa zouden meteen gevolgen hebben voor de langere termijn (WK-loting), maar ze zullen het niet heel riante krediet dat De Boer kreeg bij zijn start al wat aantasten. Van Hooijdonk: “Dit zijn wel een paar serieuze potten”. De Haan: “Als hij drie keer verliest, wordt de boel weer op zijn kop gezet, ongetwijfeld. Maar Frank overleeft dat wel hoor. Hij is realistisch genoeg.”

Wie de bondscoach ook is, hij is afhankelijk van de kwaliteit van zijn groep. Veel spelers staan nu bij grote clubs onder contract, maar ze begonnen moeizaam aan het seizoen. Depay en Van de Beek waren daar woensdag de beste voorbeelden van. Volgens De Haan moet het tijdperk-Koeman met terugwerkende kracht niet geïdealiseerd worden. Koeman verloor vier van de twintig wedstrijden en had over geluk niet te klagen. “Aan veel van die wedstrijden mankeerde wel het nodige hoor. Ze konden het dan in het laatste kwartier nog rechtbreien, maar de verwachtingen kwamen op een niveau dat nog niet reëel was. Daar heeft De Boer ook last van. Als hij nu verliest komt er nog meer negativisme rond zijn persoon los. Hij moet zorgen dat hij zichzelf blijf, zich weinig van de buitenwereld aantrekken en met zijn spelers een goede band opbouwen.”

Van Hooijdonk adviseert ook dat De Boer vooral zijn eigen koers moet gaan varen. “Als je Koopmeiners bij de selectie haalt, hoef je Strootman niet meer te selecteren. Ik snap Franks loyaliteit naar Koeman, maar hij moet zo snel mogelijk zijn eigen groep gaan samenstellen.”

Lees ook:

Oranje kent valse start onder Frank de Boer: 0-1

Het Nederlands elftal begint aan het tijdperk met bondscoach Frank de Boer met een nederlaag in een vriendschappelijk duel met Mexico: 0-1.

Frank de Boer na verlies in debuutinterland: ‘Ik kom wel in een mooi rijtje’

Frank de Boer was na zijn vuurdoop als bondscoach ‘teleurgesteld’. Met een knipoog: “Ik hoor wel dat ik nu in een mooi rijtje kom te staan, al had ik liever gewonnen.” Ook voorganger Ronald Koeman en Louis van Gaal in zijn tweede periode begonnen met een nederlaag aan hun termijn met het Nederlands elftal.