Clubliefde: hou het gymzaaltje van Witmarsum open

‘Nederland is een multinational waar men in het grote het kleine niet meer kan zien’, schreef de Franse schrijver Michel Houellebecq. In het Friese dorp Witmarsum moet dit jaar de gymzaal van turnvereniging Volhard en Overwin sluiten. In omliggende dorpen verdwenen bibliotheken en de muzieklessen op school. Na de kaalslag in de overheidssubsidies voor sport en cultuur als gevolg van de bankencrisis is nu het echte afrekenen begonnen, las ik in de Volkskrant.

Joop Alberda deed er na de uitschakeling van de Nederlandse volleybalvrouwen op het OKT nog een schepje bovenop. “Ons gymnastiekonderwijs deugt niet en dat gaan we straks merken in de topsport.” Hij heeft gelijk, maar wat gaan we er aan doen?

Gymnastiek is een stiefkind van het basisonderwijs en beweegt niet mee met de digitalisering van de jeugdcultuur. Jongeren die soepel kunnen bewegen zijn in de minderheid en hebben hun fysieke kwaliteiten meestal niet ontwikkeld uit belangstelling voor een klassieke olympische sport. Niet cool.

Rees bij mij de vraag: waar is sport eigenlijk voor bedoeld? Om het geestelijk en fysiek welzijn van een individu in de maatschappij te bevorderen, zou ik zeggen. Welzijn is een nogal ouderwets woord en dus niet cool. Wie aan den lijve ondervindt dat een fit lijf en een opgeruimde geest bij uitstek samengaan, is vaak al wat ouder en kent zijn klassiekers. Met een ongezond bewegingsapparaat beperken wij onze overlevingskansen en jagen we de maatschappij op kosten. Cool of niet cool, mensen zijn dieren die samen moeten blijven bewegen om in leven te blijven. Al zijn er grenzen.

Topsport speelt zich af in het kielzog van breedtesport

Soms schaam ik me plaatsvervangend dood voor topsporters die maar blijven doorgaan. Van de week ging de Australian Open van start. Hoor ik Raemon Sluiter in een talkshow zeggen dat spelers en organisatie punten pakken en geld verdienen belangrijker vinden dan principes en hun eigen gezondheid. De zwaarste bosbranden ooit smeulen nog. Een miljard dieren zijn levend verbrand, iconische Australische diersoorten gedecimeerd, uitgestorven. Zoveel mensen verloren have en goed, hun leven. In een showtje vooraf vijf miljoen ophalen voor de slachtoffers, roetdeeltjes happen en daarna je punten pakken en je prijzengeld ophalen. Is het nou nooit genoeg?

Ik wandel met mijn hondje langs het riet en de waterbomen van het Twiske bij Amsterdam. Even afkoelen, frisse lucht happen. Probeer het grote in het kleine te zien. De kleine sportverenigingen zoals Volhard en Overwin die worden wegbezuinigd, gaan door mijn hoofd want robotica, kunstmatige intelligentie en infrastructuur bepalen onze toekomst, zeiden Wouter Bos en Eric Wiebes van Invest Nl. Met 1,7 miljard euro in de binnenzak van hun colbert. Ik denk aan de miljoenen vrijwilligers die de toekomst van het welzijn in ons land helpen zeker stellen.

Dertig jaar lang heb ik staan ballen in de talloze sportzaaltjes van Nederland waar toegewijd verenigingsleven op maandag de boel van het weekend opruimt. Waar op dinsdag meestal onbetaalde vrijwilligers lesgeven aan senioren. Waar op woensdag de jeugd terechtkan en ook de andere dagen van de week mensen komen opdraven. Uit clubliefde. Om de sportbeoefening van hun leden mogelijk te maken. Topsport speelt zich af in het kielzog van de breedtesport. Sluit de gymzaaltjes van Witmarsum en omstreken niet. Motiveer en stimuleer jongeren aan sport te doen. Innoveer je methodes, je programma’s. Het individuele en maatschappelijke nut van een bloeiende sportvereniging is ook van nu. Welzijn is meer dan sport maar sport zou altijd welzijn moeten zijn. Voor jong en oud. Supercool.

Lees ook:
Dom van Kiki Bertens, breken met Raemon Sluiter?

Raemon Sluiter gaf Kiki vertrouwen, staalde haar wil, liet haar over grenzen gaan die ze als speelster niet eerder had geslecht. Ze is nu aangekomen bij de grote paradox in de topsport.