China is op dit WK zichtbaarder dan ooit

Zaterdag om zes minuten over half zes sprong ik op van mijn kruk, handen gebald in de lucht, mijn vier vrienden en de rest van de kroeg waren me een fractie voor. Ik keek niet naar de formidabele voorzet van Blind en hoe Dumfries de bal daarna in het net volleerde, maar was afgeleid door de lichtblauwe reclameborden met witte tekens rondom het veld. ‘Wanda’, stond er, een bedrijf dat ik tot die dag niet kende.

De Wanda Group is een Chinees conglomeraat dat zich sinds de oprichting in 1988 voornamelijk heeft beziggehouden met vastgoedontwikkeling. Een paar jaar na de oprichting werd het bedrijf volgens The New York Times een van de eerste aandeelhouders van de Communistische Partij en investeerde het in de professio­nalisering van het voetbal in China. Wanda besloot vervolgens in 2016 onder aanvoering van Philippe Blatter – de neef van de corrupte oud-Fifa-baas Sepp Blatter – een van de hoofdsponsors van de wereldvoetbalbond te worden.

Sponsorhofleverancier

Het was perfect getimed. Sponsors uit het mondiale noorden trokken zich terug vanwege allerlei corruptieschandalen, de voetbalbond ging bijna ten onder, en Wanda werd binnengehaald als een van de verlossers. Sindsdien leek er geen rem op Chinese investeringen in de Fifa: tijdens het WK in Rusland schoven Chinese sponsors bijna 800 miljoen euro in de portemonnee van de Fifa, dit WK zijn Chinese bedrijven met 1,3 miljard euro sponsorhofleveranier van het wereldkampioenschap.

Waarom wordt een land dat nog nooit een WK-doelpunt maakte hoofdsponsor van de Fifa? President Xi Jinping droomt ervan dat zijn land een voetbalgrootmacht wordt. Uiterlijk in 2050 moet China het WK een keer hebben georganiseerd én wereldkampioen zijn, zei hij meermaals. Maar dat wil nog niet écht lukken. Het herenteam staat momenteel op de 79ste plek op de Fifa-wereldranglijst, ingeklemd tussen Georgië en Honduras. Zolang China geen voetbalnatie is, probeert het land te schitteren in afwezigheid, door reclameborden met logo’s van Wanda, Vivo, Hisense en Mengniu. Stuk voor stuk bedrijven die in meer of mindere mate gelieerd zijn aan Xi’s Communistische Partij.

WK voetbal naar Peking

Maar China wil meer dan dat. Voetbal werd voor het land een geopolitiek wapen, een mogelijkheid om de superioriteit van het land te verspreiden over de rest van de wereld, het mondiale noorden af te troeven, een prestigekwestie. De Fifa is financieel inmiddels zo afhankelijk van China dat het beleid van de wereldvoetbalbond beïnvloed zou kunnen worden, met als ultiem doel het WK voetbal naar Peking te halen. Daarvoor moet China dan nog wel een meerderheid van de Fifa-leden overtuigen, en daar is het land al geruime tijd mee bezig: in Afrika en Zuid-Amerika bouwen de Chinezen kosteloos spiksplinternieuwe ­stadions.

Als voetbalfan weet je dit WK bijna niet meer waar je kijken moet. Overal is het mis, zelfs de reclameborden worden misbruikt in een machtsspel. Aanstaande vrijdag, tijdens de kwartfinale van Oranje tegen Argentinië, staan er 22 miljonairs op een veld dat wordt omringd met Chinese propaganda. Er was nooit een land zo aanwezig op een WK zonder aanwezig te zijn. Dat zouden we net zo problematisch moeten vinden als alle misstanden in het gastland. Denk daar maar eens over na, als u vrijdag van uw kruk opveert.