Chelsea is dankzij jeugdopleiding het Ajax van Engeland

Chelsea beleefde in 2021, met winst in de Champions League, een waar topjaar. En de club behaalde dat succes met een selectie vol zelfopgeleide spelers: Trevoh Chalobah, Reece James, Mason Mount, Callum Hudson-Odoi en Ruben Loftus-Cheek. Zondag, op boxing day, stonden de eerste vier ook daadwerkelijk opnieuw in de basis. Alleen Loftus-Cheek moest geblesseerd afhaken. Wat ooit een poenerige koopclub leek te worden, nadat de Russische miljardair Roman Abramovitsj haar in 2003 overnam, groeide uit tot een voetbalorganisatie met de beste jeugdopleiding van Engeland. Ja, volgens velen de beste ter wereld momenteel zelfs.

Want kijk maar naar de resultaten: zo wist Chelsea onder-18 sinds 2010 negen keer de FA Cup voor jeugdteams te winnen. Tussen 2014 en 2018 werd datzelfde onder-18-team ook vijf keer op rij landskampioen. En van de laatste zes finales van de Uefa Youth League, de Champions League voor jeugdelftallen, speelde Chelsea er vier en won het er twee. Geen andere club deed haar dat na.

Chelsea is ook topleverancier voor andere Engelse clubs

En niet alleen in het eerste van de Champions League-winnaar van dit jaar breken de jeugdproducten van Cobham, zoals het jeugdcomplex van Chelsea heet, veelvuldig door. Net als bij Ajax in Nederland komen spelers van Chelsea’s academie minstens even vaak bij andere clubs terecht. Nketiah bij Arsenal, Livramento en Broja bij Southampton, Gilmour bij Norwich, Guéhi en Gallagher bij Crystal Palace, Lamptey bij Brighton, Nederlander Aké bij Manchester City, Rice bij West Ham, Bertrand bij Leicester, Cork en Gudmundsson bij Burnley, Bate bij Leeds. En ga zo maar door.

Niet voor niets stelde de Britse voetbaljournalist Jonathan Liew onlangs dat Chelsea met zijn academie de afgelopen jaren niet alleen zijn eigen team heeft opgebouwd, ‘maar ook de elftallen van alle andere clubs’. “Ze staan niet alleen hoog in de Premier League, ze koloniseren de hele competitie.”

Volgens Sudip Majumder zijn er meerdere oorzaken aan te wijzen voor het succes van Cobham. Hij schrijft over de club op het populaire Chelsea-weblog ‘We Ain’t Got No History’. Zo zijn er natuurlijk de vele miljoenen die in de academie zijn gepompt door Abramovitsj, waardoor de faciliteiten van wereldklasse zijn. Maar ook is het op Cobham bijvoorbeeld gebruikelijk om de beste jeugdspelers in te delen bij een leeftijdcategorie die eigenlijk eentje te hoog is. Zo wennen talenten al vroeg aan een situatie waarin zij grote fysieke weerstand ondervinden. En dan is er nog het omvangrijke uitleensysteem, waarbij jeugdspelers direct na de academie worden verhuurd aan andere clubs, totdat zij daar hebben bewezen klaar te zijn voor het niveau van het eerste elftal van Chelsea zelf. Mount bijvoorbeeld werd in seizoen 2017/2018 bij Vitesse gestald om ervaring op te doen.

Frank Lampard liet de nodige jeugdspelers doorstromen

Toch was er een transferverbod voor nodig om de potentie van de jeugdacademie volledig tot uiting te laten komen. Lang braken er weinig spelers bij de club door. Maar toen Chelsea in 2019 voor straf tijdelijk geen spelers van buiten mocht aantrekken, moest het opeens op zijn eigen aanwas leunen. De coach van dat moment, Frank Lampard, zelf opgeleid op Cobham, liet de nodige spelers doorstromen. Zijn opvolger Thomas Tuchel zette dat beleid daarna voort.

Volgens oud-voetballer Rio Ferdinand is dit cruciaal geweest voor het vertrouwen van aanstormende talenten. “Zij zien nu een duidelijke route naar het eerste”, legde hij onlangs uit. “Zij denken niet langer: het is Chelsea, de club is te groot, ik krijg toch geen kans.” Nee, wie talent heeft vecht bij Chelsea nu vol voor zijn kans. Majumder is er blij mee. “De jeugdopleiding bespaart de club veel geld aan transfers. En zelf opgeleide spelers hebben natuurlijk een speciale plek in het hart van de fans”, zegt hij.

Eigen jeugd is volgens hem in de toekomst dan ook niet meer weg te denken uit het eerste elftal. Zeker nu er, net als bijvoorbeeld bij Ajax, qua speelstijl een rode draad door alle teams loopt. Die stijl is volgens Majumder vergelijkbaar met die van La Masia, de jeugdopleiding van Barcelona, en die bij Ajax. “De filosofie achter de academie van Chelsea is om technisch goede en veelzijdige spelers op te leiden die op meerdere posities kunnen spelen.” De jeugdteams hanteren, net als het eerste elftal sinds de Italiaan Antonio Conte dat als trainer in 2016 introduceerde, een 3-4-3-systeem. “Dit alles geeft extra vertrouwen aan de fans. Die weten dat de club, met deze jeugdopleiding, in veilige handen is.”

Lees ook: De Premier League bekommert zich niet om mensenrechten, blijkt uit de overname van Newcastle United

Mensenrechtenorganisaties hebben de overname van Newcastle United door een Saudisch-geleid consortium scherp veroordeeld. Maar in Newcastle wordt die kritiek overstemd door deblijdschap van de supporters.