Bij Kromowidjojo bleef naast de topsporter ook altijd de mens zichtbaar

Ook als Ranomi Kromowidjojo verloor, hield ze de uitstraling van een winnaar. Op de Olympische Spelen van Tokio, haar laatste grote wedstrijd in het vijftigmeterbad, miste ze het podium omdat ze niet haar beste tijd van het seizoen zwom. Ze accepteerde dat zonder naar excuses te zoeken, maar interessanter nog: de 31-jarige vrouw die gedurende haar carrière tientallen mondiale medailles won, leek er oprecht vrede mee te hebben.

Vier jaar doorbuffelen voor een vierde plaats? Ja, dat was het waard, vond zij. Sceptici zagen dat als een voorbode voor het afscheid dat zij uiteindelijk deze donderdag aankondigde. Maar dat was het niet. Daar in de catacomben van het Tokyo Aquatics Centre, waar ze de media te woord stond, oogde ze allerminst uitgeblust. Ze straalde kracht uit. De granny van het zwemmen, zoals ze zichzelf weleens noemde, behoorde nog altijd tot de wereldtop. Hoe mooi was dat?

‘Ik vond zwemmen gewoon leuk’

Natuurlijk hebben meer topsporters de neiging om het positieve te benadrukken, ook om het geloof in eigen kunnen niet te ondergraven. Maar bij Kromowidjojo voelde het anders, als een innerlijke overtuiging. Misschien wel omdat bij haar naast de topsporter ook altijd de mens zichtbaar bleef.

“Het ging mij nooit alleen om het sportieve succes. Ook groei als persoon was een drijfveer. Ik heb altijd het gevoel gehad dat er meer is dan topsport. Als ik terugga naar het begin, dan ben ik niet met zwemmen begonnen om kampioen te worden. Ik vond het gewoon leuk. Omdat ik er goed in bleek, ben ik uiteindelijk professional geworden. Dat besluit heb ik heel bewust genomen, gebaseerd op plezier. Ik vind dit leuk. Ook het afzien. Ook het terugknokken na tegenslagen. Zelfs als vijftienjarig meisje, toen ik mijn eerste medaille won op een internationaal toernooi, wist ik al dat topsport onderdeel is van een groter geheel.”

“Altijd ben ik neergezet als Ranomi de zwemster, of Ranomi de kampioene. Dat is wat jou definieert voor de buitenwacht. Ik wist: dit is niet wie ik alleen ben. Ik ben veel meer. Ik gebruik dit als opstapje. Dat heeft ook rust gegeven. Er is meer in het leven dan zwemmen. Daarom voelt dit nu ook niet als een afscheid. Ja, van de topsport misschien. Maar niet van presteren en uitdagingen.”

Geen moeilijke beslissing

Door de telefoon klinkt ze opgewekt als altijd. Nee, het was geen moeilijke beslissing om te stoppen met topzwemmen. Na de WK kortebaan afgelopen december in Abu Dhabi, waar Kromowidjojo nog twee keer wereldkampioen werd, heeft ze de tijd genomen om na te denken.

“Het voelt gewoon goed. Ik heb veel meer bereikt dat ik ooit had durven dromen. Letterlijk alle titels heb ik gewonnen. Vorige maand nog zwom ik een persoonlijk record en pakte ik goud. Ik ben dankbaar en blij dat ik het zo goed heb mogen afsluiten. Nu is het moment om aan iets nieuws te beginnen. Dankzij alle jaren topsport weet ik dat je tot veel meer in staat bent dan je zelf denkt, onder andere door de juiste gedachten toe te laten. Ik ben ervan overtuigd dat deze ervaringen mij nu ook gaan helpen om anderen te inspireren.”

Natuurlijk hebben de vier Olympische Spelen waaraan ze deelnam een speciaal plekje in haar hart. Dat toernooi is het hoogste podium en zwemmen is daar als mondiale sport een van de belangrijkste onderdelen. Niet voor niets krijgt Kromowidjojo vandaag via sociale media berichten vanuit de hele wereld. Ook Tokio is haar dierbaar. Daar is ze niet anders over gaan denken. Lachend: “De eerste interviews na een race zijn altijd puur”.

“Die paar honderdsten van een seconde die ik langzamer zwom dan de nummer drie bepalen de glorie die je krijgt. Maar ik weet dat het goed was. In 2008 won ik met het estafetteteam goud in Peking, in 2012 werd ik in Londen individueel tweemaal eerste. Negen jaar later haalde ik weliswaar net geen medaille, maar behoorde ik nog steeds tot de besten van de wereld.”

De waarde van een prestatie zit in de weg ernaartoe

Het is naar eigen zeggen typerend voor hoe Kromowidjojo met haar carrière is omgegaan. Nooit is zij woedend uit het bad weggelopen. Ook haar besluit om te stoppen is weloverwogen. In de voorbije weken heeft ze eerst haar hoofd leeggemaakt, na de hectiek van 2021. Daarna gaf ze haar gevoel de tijd. Tijdens dat proces heeft ze geen film in haar hoofd afgespeeld van datgene wat achter haar ligt. “Ik ben niet zo van het terugblikken. Liever houd ik me bezig met wat komen gaat.”

Kromowidjojo heeft het nooit leuk gevonden om zichzelf terug te zien op televisie. Nooit heeft zij races teruggekeken. Wat moet zij met beelden van een keerpunt tijdens een honderd meter of een finish? De waarde van een prestatie zit ’m volgens haar vooral in het kunnen vieren met dierbaren en de weg ernaartoe. “De reis was mooi.”

In de afgelopen zestien jaar veroverde de geboren Groningse in totaal maar liefst 87 medailles op WK’s, EK’s en Olympische Spelen. Op de 50 meter vrije slag kortebaan is ze nog altijd de wereldrecordhoudster met 22,93 seconden.

‘Ik wil de wereld een beetje mooier maken’

“De keuze om in 2008 naar Eindhoven te verhuizen en daar onder Jacco Verhaeren te gaan trainen is heel bepalend geweest. Onder zijn leiding won ik de 50 en 100 meter vrije slag tijdens de Spelen van Londen. Daarna was ik plotseling een BN’er. Ineens wilde iedereen wat van me. Die nasleep zorgde ervoor, in combinatie met het vertrek van Jacco naar Australië, dat ik heel erg met mezelf werd geconfronteerd. Wie ben ik nou? Wat wil ik? Dat moest ik in 2013-2014 uitvogelen en dat was een struggle. Maar die strijd maakte mij sterker.”

Evenwichtig en gehard; Kromowidjojo leerde leven met de oogkleppen die zij soms moest opzetten om 100 procent te kunnen geven voor een sportief doel, maar bleef in staat die ook weer af te zetten. Eén van de belangrijkste lessen die ze onderweg opdeed, is zich bewust worden van wat energie kost en wat energie geeft. Wie negatieve invloeden toelaat, wordt in de topsport meteen afgestraft.

Nu hoopt ze anderen te inspireren en te helpen met hun persoonlijke ontwikkeling. Ook wil ze een bijdrage leveren aan de bestrijding van armoede in Nederland. “Ik wil de wereld een beetje mooier maken. Ik hoop dat ze later op mijn uitvaart zullen zeggen: ‘Ranomi heeft veel meer gepresteerd dan goud winnen, zij heeft ook wat betekend voor anderen’.”

Lees ook:

‘Bejaarde’ Kromowidjojo is gewoon weer ’s werelds snelste

Met een wereldtijd pakte Ranomi Kromowidjojo in december de wereldtitel op de 50 meter vlinderslag. De ‘granny’ van het zwemmen gaf in Abu Dhabi iedereen het nakijken.