Sancties
31 landen eisen duidelijkheid: Russische sporters niet welkom op de Spelen
Zeker 31 landen willen niet dat Russen mogen meedoen op de Olympische Spelen van Parijs. Zij hebben nogmaals bij het Internationaal Olympisch Comité aangedrongen op duidelijkheid.
In een gezamenlijk statement zeggen de merendeels westerse landen dat er snel duidelijkheid moet komen over de ‘neutrale status’ waaronder Russen en Belarussen mogelijk mee mogen doen in Parijs. Van een boycot van de Spelen is vooralsnog geen sprake.
Het IOC denkt erover Russen en Belarussen onder neutrale vlag te laten deelnemen, als ze de oorlog in Oekraïne niet actief steunen en niet in dienst zijn van de overheid. Volgens IOC-voorzitter Thomas Bach zijn de Olympische Spelen meer dan alleen sport: het is ook een vehikel voor wereldvrede en solidariteit. Aan dat standpunt houdt hij vooralsnog vast.
Het statement dat maandag naar buiten kwam, is een verklaring op basis van een bijeenkomst op 10 februari. Toen kwamen 35 merendeels westerse landen als Australië, de VS, Frankrijk en Nederland onder leiding van Groot-Brittannië samen voor een gesprek over de deelname van Russen en Belarussen. Het was een uniek tafereel: voor het eerst sinds de Koude Oorlog nam een groep landen op sportief-politiek vlak stelling tegen een ander land.
In dienst van de Russische overheid
Volgens de ondertekenaars is het zeer zorgwekkend dat atleten nauwe banden hebben met het Russische leger. “Het is niet te verklaren hoe sporters neutraal kunnen zijn als ze worden betaald door de overheden.” Een derde van de Russen die onder neutrale vlag in Tokio 2021 uitkwamen op de Spelen is in dienst van het Russische leger. In de brief staat: “Zolang deze onderwerpen niet zijn besproken, keuren we de terugkeer van Russische en Belarussische atleten in de sport af.”
De Oekraïense president Zelensky, die ook op de bijeenkomst van 10 februari sprak, noemde het plan van het IOC ‘een manifestatie van geweld’. Volgens hem zijn 228 sporters en coaches overleden als gevolg van de oorlog.
De Nederlandse politiek wil dat er geen Russische sporters in Parijs aanwezig zijn. Minister Conny Helder (langdurige zorg en sport) liet dat twee weken geleden nog weten aan de Tweede Kamer, daarmee gehoor gevend aan de wens van diezelfde Kamer. Sportkoepel NOC-NSF vindt juist dat ‘sporters hun sport moeten kunnen beoefenen, ongeacht de politieke situatie in het land van herkomst’.
Mensenrechten van sporters
De kans lijkt minimaal dat het protest succes heeft, ook omdat de gepubliceerde tekst niet rept over een boycot. Daarmee is de tekst zwakker dan de toon bij het gesprek op 10 februari, toen de Poolse delegatie tegen persbureau Reuters zei dat er wel een ‘overgrote meerderheid’ voor een boycot was. Volgens datzelfde persbureau is de VS nu tegen een boycot.
Het IOC reageerde dinsdag in een algemene verklaring, waarin ‘waardering voor de constructieve vragen’ werd uitgesproken. Wel wees het op het argument dat het IOC vaak gebruikt: dat VN-experts hebben geadviseerd om de mensenrechten van sporters uit Rusland en Belarus te respecteren.
Bij de meeste internationale sporten mogen Russen en Belarussen nu niet meedoen aan competities. Inmiddels wordt een sluiproute gecreëerd: Russische sporters kunnen zich via het Aziatische kwalificatiesysteem voor de Spelen plaatsen, in plaats van via de Europese competities. In Azië is minder verzet tegen de oorlog dan in westerse landen. Om die reden kunnen Russische turners en worstelaars op de Aziatische Spelen in september meedoen om daar de benodigde punten te behalen.
Lees ook:
Laat Russen maar veel goud winnen in Parijs ‘24
Ik worstel. Mijn ergernis is dat naar al die andere sportevenementen met Russen geen haan kraait. Lees de sportcolumn van John Graat.
