Pausbezoek
Zuid-Soedan ziet paus als laatste redmiddel voor vrede
De inwoners van Zuid-Soedan kijken uit naar het bezoek van paus Franciscus later deze week. Misschien kan hij voor vrede zorgen.
Het wordt wel de Oecumenische Pelgrimage van de Vrede genoemd. Paus Franciscus bezoekt vanaf vrijdag Zuid-Soedan, een land waar het door gewelddadige botsingen tussen politieke rivalen nog altijd onrustig is.
De paus reist samen met de anglicaanse aartsbisschop Justin Welby van Canterbury en de presbyteraanse predikant Iain Greenshields, moderator van de Algemene Vergadering van de Kerk van Schotland. Dat de paus door hen wordt vergezeld heeft te maken met het koloniale verleden van Soedan dat in 1898 onder Brits gezag kwam. Het merendeel van de inwoners van Zuid-Soedan is christen.
In verscheidenheid willen Franciscus, Welby en Greenshields opkomen voor vrede in een land waar juist de verscheidenheid voor veel ellende zorgt.
Dinsdag vertrekt de paus eerst naar de Democratische Republiek Congo, vrijdag vliegt hij dan door naar de Zuid-Soedanese hoofdstad Juba, waar Welby en Greenshields zich bij hem voegen. Eigenlijk zouden de drie kerkleiders al in juli van het vorig jaar deze reis al maken, maar dat bezoek werd geannuleerd vanwege de knieklachten van Franciscus.
Burgeroorlog
Zuid-Soedan wordt wel de jongste natie ter wereld genoemd. Het werd in 2011 onafhankelijk, maar twee jaar later ging het mis. President Salva Kiir en zijn vicepresident Riek Machar, die de twee grootste bevolkingsgroepen Dinka en Nuer vertegenwoordigen, bliezen oude vijandschappen nieuw leven in.
Een burgeroorlog was het gevolg. In 2018 werd er een vredesakkoord getekend, maar toen waren er al 400.000 doden gevallen. Aan de strijd om de macht is nooit echt een einde gekomen, dat geldt ook voor het onderlinge geweld.
De kerken in Zuid-Soedan bleven er alles aan doen om de strijdende partijen op hun verantwoordelijkheid te wijzen. Franciscus droeg zijn steentje bij door in 2019 de politieke leiders van het land uit te nodigen voor een soort spirituele retraite in het Vaticaan. “Ik vraag u als een broeder de vrede te bewaren”, zei de paus bij die gelegenheid. “Los uw problemen op.”
Schoenen kussen
Om zijn pleidooi kracht bij te zetten ging Franciscus letterlijk op de knieën om de schoenen te kussen van de Zuid-Soedanese leiders. Die waren zo verbouwereerd dat ze niet wisten hoe ze moesten reageren.
Veel mensen in Zuid-Soedan zien de paus als een soort laatste redmiddel om vrede in hun land tot stand te brengen, zegt Hilde van der Draai van vredesorganisatie Pax. “Er wordt in het land enorm naar het bezoek uitgekeken. Veel inwoners slaan dezer dagen de handen ineen om te bidden en te smeken dat dit bezoek ergens toe zal leiden en dat er in de gebieden waar zij wonen vrede komt.”
Pax werkt in Zuid-Soedan op lokaal niveau veel samen met kerkelijke leiders om vrede tot stand te brengen. “Bij lokale conflicten vraagt de bevolking kerkleiders om te bemiddelen. De paus is zo’n bemiddelaar op nationaal en internationaal niveau.”
Een paar dagen voor de aankomst van de paus in Zuid-Soedan is er al een eerste resultaat van zijn bezoek. Maandag werd bekend dat de oppositiepartijen die het vredesverdrag toentertijd niet hebben getekend met president Kiir en de paus om de tafel gaan. Van der Draai: “Dat alleen al geeft de unieke positie van de paus aan. Kiir heeft veel respect voor hem.”
Gebedsdienst
Donderdag 2 februari organiseert Pax in samenwerking met de Raad van Kerken en het IKV in Den Haag een speciale gebedsdienst voor het welslagen van het bezoek van de paus aan Zuid-Soedan. Voorgangers zijn Hans van den Hende (bisschop van Rotterdam), canon Michael Roden (anglicaanse pastoor van Den Haag) en Christien Crouwel (algemeen secretaris van de Raad van Kerken).
Lees ook:
‘Hoe gek of hoe moeilijk het ook wordt: Zuid-Soedan is ons thuis’
Op papier lijkt Zuid-Soedan geen fijne plek. De voedselcrisis in het land wordt na jaren van burgeroorlog verhevigd door vernietigende overstromingen. Maar er is genoeg om trots op te zijn, benadrukt hulpverlener Joseph Kayi, die gelooft dat zijn land er dankzij die trots bovenop kan komen.
