Yoga op het strand: ‘Aan het begin hebben mensen vaak nog veel gedachten, maar later komen ze dichter bij zichzelf’

De zee, de zee. In Berlijn miste Annelies Bakker de kust zo erg dat ze weer terugkwam naar Katwijk, waar ze opgroeide. Ze geeft nu yogales op haar favoriete plek, aan de zee.

Ook Willemieke Priester is van het water. Zij en haar man wonen in Rijnsburg. Nog geen zes kilometer van de Katwijkse boulevard, maar dat is toch anders dan de zee de hele dag kunnen zien. Daarom huren ze een strandhuisje pal onder de Katwijkse duinen, in een paar stappen zijn ze bij de zee.

Maar eerst een uurtje yoga, speciaal voor de huurders van het twintigtal traditionele houten strandhuisjes met veranda. Gisteren werden ze er nog eens op geattendeerd, een dame kwam langs met een flyer. Negen mensen hebben zich ingeschreven, zes komen er opdagen – met het oog op de grijze lucht nog een verrassend goede opkomst, zegt docente Bakker.

Er staat een straffe wind. Het groepje tijdelijke strandbewoonsters laat de zee even voor wat die is, vanuit hun huisje hebben ze er de hele dag al uitzicht op. Ze zoeken een windstil plekje op de strook zand achter de huisjes. “Het is leuk om mee te doen, voor de afwisseling, zo aan het strand”, verklaart Priester (63) haar aanwezigheid. Op de sportschool heeft ze wel oefeningen gedaan waarin wat yoga zat verweven, nu wil Priester een hele sessie meemaken.

Compliment

“Waarom niet?”, dacht Christa Noels (42) uit Leidschendam, toen ze de flyer las. Een vriendin van haar geeft yoga, zelf zit ze al langer te twijfelen of ze zich niet moet gaan oriënteren. Dat kan dan mooi deze midweek waarin ze met haar gezin in een huisje zit. Dochter Maud van tien is ook mee, zij krijgt na de les een compliment van de juffrouw dat ze zo goed mee doet.

De vrouwen strijken neer achter het huisje en het windscherm van Willemieke. Haar hond vlijt zich tegen haar aan, maar die moet naar binnen: ze heeft nu even ruimte en concentratie nodig.

“Proef de lucht, de zilte lucht …Hoe klinkt de zee, hoe ruikt de zee?”, zegt de 35-jarige yogadocent als de vrouwen op hun badlaken of kleedje liggen. Beginners als ze zijn, hebben ze geen yogamatjes. Het paar dat Bakker heeft meegenomen is voor twee Duitse vriendinnen, die al al een beetje ervaring hebben met yoga, maar dat nog nooit aan het strand hebben gedaan.

Het treft dat Bakker tien jaar in Berlijn heeft gewoond, ze kan de Duitse gasten in hun eigen taal aanwijzingen geven. De vrouwen draaien hun voeten naar binnen en buiten, op hun ademhaling nemen ze hun handen mee. “Je kunt het hierbij laten, als je wilt kun je je hoofd op het ritme van je adem afwisselend links en rechts meebewegen”, nodigt de yogadocente uit.

De oefeningen zijn zo te zien goed te doen, ze roepen weinig vragen op, hoogstens wat gelach over een hoofd dat in het zand terechtkomt in plaats van op de handdoek. Rustig loopt Bakker de deelnemers langs, hier verschuift ze een arm, daar legt ze haar hand op een holle of bolle rug. Alles zonder dat het pijn doet. Want dat, zegt de docente, is nooit een goed teken.

Slecht weer

In Berlijn organiseerde Annelies Bakker evenementen, ze deed daarnaast een yoga-opleiding. In coronatijd kwam ze terug naar de zee. Ze trof haar vaderland aan in de lockdown, alle yogascholen waren dicht. Maar Bakker denkt, zegt ze, ‘niet in limits maar in mogelijkheden.’ Ze combineerde haar liefde voor strand en passie voor yoga en zo werd haar bedrijf geboren: StrandhuisjesYoga. Dat werkt langs de hele Nederlandse kust. Op een tiental plaatsen geven gekwalificeerde docenten yogales aan huurders van strandhuisjes. Ervoor, erachter, aan de zee, wat ze willen. Ook met slecht weer is rekening gehouden: bij regen kan de docent vanaf de veranda instructies geven aan de mensen in het strandhuisje.

Op het strand maakt de docent gebruik van de omgeving. Ze vraagt de deelnemers een torentje van zand te bouwen, breed genoeg om beide handen erop te zetten. “Voel ook de temperatuur van het zand. Is het nat? Is het droog. Maak het lekker stevig”, moedigt ze aan. De bergjes blijken breekbaar, maar geen nood: Bakker gebruikt groene yogablokken ter grootte van een baksteen. Die kunnen bij het zitten onder de billen gelegd worden, ze kunnen ook alternatief zijn voor de hoopjes zand.

Het liefst geeft Bakker de lessen in de ochtend of de avond, dan is het lekker rustig op het strand. Deze dag is ze wel heel vroeg uit de veren: de eerste twee klanten hebben een sessie om zeven uur besteld. Ze weet nooit vooraf wie zich hebben ingeschreven en tot haar verwondering komen deze vroege vogels met de auto op het strand.

De chauffeur, Lennart Zwaan (28), blijkt voor Logeren aan Zee te werken, dat strandhuisjes verhuurt. Hij doet dat vanuit Barcelona, en is nu met vakantie. Vriendin Laura van der Plas (27) is mondhygiëniste en heeft om tien over half negen haar eerste klant.

De twee hebben geluk: er is slecht weer voorspeld, maar in de prille ochtend gloort de zon boven de duinen. Ze willen de yoga dan ook zo dicht mogelijk bij het water, om optimaal te genieten van de ruisende zee, afgewisseld met krijsende meeuwen. Een spaarzame vroege wandelaar laat de hond uit, even verderop neemt een gezin een vroege duik.

De oefeningen rijgen zich onnadrukkelijk aan elkaar. Dat is de essentie van de TriYoga die Bakker geeft. Het idee is dat mensen daardoor in een soort meditatieve flow komen, zegt ze. “Aan het begin hebben mensen vaak nog veel gedachten, maar later komen ze dichter bij zichzelf.” Ze merkt dat yoga in vakantietijd kan helpen om de knop om te zetten van hard werken naar vrije tijd, om de drukte achter zich te laten en aandacht te hebben voor de omgeving, voor kleuren, geuren, voor natuur.

Zingeving

Zelf verbindt de docente yoga aan zingeving: “Ik denk dat yoga bijdraagt aan een groter bewustzijn van jezelf en je omgeving, zodat je oog krijgt voor wat belangrijk is en wat ruis. Wie ben ik, wat doe ik en wat kan ik bijdragen aan de wereld, daar draait het voor mij om.” Ze weet dat anderen yoga meer zien als sport en dat vindt ze ook goed: “Ik wil geen invulling geven voor een ander.”

Als de les is afgelopen, duiken de vrouwen snel hun huisjes in, vlagen van woorden als ontspannen en relaxed waaieren over het strand. En spiritueel? Nee, voor Willemieke Priester is yoga geen spirituele ervaring: “Ik ben christen, in de Bijbel gaat het veel over de zee en dat ervaar ik hier aan den lijve. Ik beschouw yoga als een oefening voor de spieren en het lichaam. Ik ga er geen diepere spirituele laag in zoeken.”

Christa Noels ziet ook niet meteen een spirituele connectie. Ze komt even terug op het eind van de les, toen de docente vroeg in een woord samen te vatten hoe de deelnemers zich op dat moment voelden. ‘Ontspanning’, dacht Noels. Op de veranda van haar strandhuisje zegt ze: “Ik werk veel achter een laptop, ik merk dat deze yoga ontspanning geeft. En je komt even tot jezelf. Is dat spiritualiteit?” Voor haar tienjarige dochter is dat een al te moeilijke vraag. Welk gevoel de yogales haar gaf, dat weet ze wel: “Rustig.”