Open brief
Religieuze organisaties roepen op: Stem voor het klimaat!
Een breed front van religieuze leiders roept hun achterban van miljoenen mensen op te stemmen op partijen die het klimaatprobleem grondig willen aanpakken. Ook sporen ze gelovigen aan duurzaam te leven.
“De toestand waarin de aarde verkeert, dwingt ons tot het nemen van verantwoordelijkheid. We slaan alarm, juist omdat we vertrouwen hebben in de toekomst”, schrijven twaalf vertegenwoordigers van religieuze organisaties in een open brief, die een initiatief is van de interreligieuze werkgroep Klimaat & Geloof.
Tot de ondertekenaars behoort Christien Crouwel, secretaris van de Raad van Kerken, het samenwerkingsverband van achttien kerken, waaronder de katholieke kerk en een groot aantal protestantse kerken. Ook de handtekeningen van bestuursleden van de Raad van Marokkaanse Moskeeën, de Islamitische Stichting Nederland, de Protestantse Theologische Universiteit en rabbijn Soetendorp staan onder de brief. Samen vertegenwoordigen zij zeker 6 miljoen mensen.
Politieke richting
De twaalf onthouden zich in de brief nadrukkelijk van een partijpolitiek stemadvies; niemand wil terug naar de tijd waarin kerken voorschreven wat hun leden moesten stemmen en partijpolitiek ligt gevoelig in religieuze organisaties met hun diverse achterban. Zonder partijen te noemen, geven de religieuze leiders wel een politieke richting aan. Hun uitgangspunt is dat er een serieus klimaatprobleem is dat aangepakt moet worden. Daarmee vallen zowel de PVV als Forum voor Democratie af; die zien het probleem niet of bagatelliseren dat.
De ondertekenaars schrijven te vertrouwen op de kiezers, “dat zij stemmen op politieke partijen die niet alleen lippendienst bewijzen aan het klimaat, maar gewetensvolle en pijnlijke keuzes durven maken”. Ze gaan ervan uit dat ze zich in hun persoonlijk leven aansluiten bij de ‘groeiende groep van mensen die bewuste keuzes maken als consument of producent’.
Welke partijen zich beperken tot lippendienst is ook in de verkiezingscampagne onderwerp van politiek debat. Afgezien van PVV en Forum erkennen alle partijen die nu in de Kamer zitten dat de zeespiegel stijgt en dat daartegen moet worden opgetreden. Linkse partijen zetten dat onderwerp hoger op hun politieke agenda dan VVD en CDA.
Groene gelovigen
De twaalf organisaties roepen op om donderdag mee te doen aan de wereldwijde klimaatactie van Green Faith, een internationale organisatie van groene gelovigen. Ze sporen ook hun achterban aan dit weekeinde actief te zijn bij het nationale klimaatalarm. Zondag wordt door het hele land een bonte verzameling van acties gehouden. Om 15.00 uur moet overal een minuut lang het ‘klimaatalarm’ afgaan, onder andere met kerkklokken. Deze actiedag is een initiatief van organisaties aan de linkerkant van het politieke spectrum, zoals Milieudefensie, Greenpeace, FNV en Extinction Rebellion, onder andere bekend van straatblokkades.
De interreligieuze Werkgroep Klimaat & Geloof maakt er een klimaatweekeinde van. Dat begint met het vrijdaggebed in moskeeën en sluit op zondag aan bij het Klimaatalarm. Er is dan ook een dienst van de Groene Kerken die op een livestream te volgen is.
Bernarduz Coemans (66). Woont in Nijmegen. Katholiek. Gepensioneerd. Vrijwilliger bij Klooster Sint Agatha. Stemt op Partij voor de Dieren.
‘‘Er bestaat geen scheiding tussen religieus zijn en groen zijn voor mij. Ik beschouw de natuur niet enkel als natuur, maar beleef die ook als de schepping. Er is geen natuur zonder schepping en geen schepping zonder natuur. Maar religiebeleving is altijd vreselijk op de mens gericht geweest. Nog steeds dragen de meeste dominees en priesters een antropocentrisch wereldbeeld uit. Hierdoor is er weinig aandacht voor milieuproblematiek in christelijke groepen.
Ik kan dus alleen maar toejuichen dat religieuze leiders gelovigen nu aansporen om groen te stemmen. Dat hadden ze dertig à veertig jaar geleden al moeten doen, maar beter laat dan nooit. Het begint nu eindelijk een beetje door te dringen. Dat blijkt ook uit de encycliek Laudato Si’, waarin Paus Franciscus zich uitlaat over de milieuproblematiek.
Hoewel ik vind dat Partij voor de Dieren geen alomvattend programma heeft, stem ik er wel op. De partij heeft een heel belangrijk functie: het aanjagen van andere partijen om bewuster om te gaan met natuur en milieu. Ik stem voor dat tegenwicht.’’
Rianne ten Veen (47). Islamitisch. Woont in Veendam. Zzp’er voor duurzame interculturele projecten. Stemt op GroenLinks.
‘‘Iedereen heeft recht op een waardige plek op een leefbare planeet. Ik vind dat ik vanuit mijn geloof daar een steentje aan moet bijdragen. Ik geloof dat ik op de dag des oordeels ter verantwoording word geroepen. Dan wil ik eerlijk kunnen zeggen: ‘Ik heb gedaan wat ik kon’.
Een manier is om naar de stembus te stappen. Met GroenLinks heb je twee voor de prijs van één: de partij is zowel groen als sociaal. Duurzaamheid is belangrijk, maar iedereen moet hieraan kunnen meedoen, ook mensen die een minder dikke portemonnee hebben.
Dat religieuze leiders oproepen om groen te stemmen vind ik goed. Ik wil anderen niet vertellen op welke partij ze zouden moeten stemmen, maar ik raad iedereen aan om duurzaamheid mee te nemen in zijn of haar keuze. We hebben geen planeet B, dus wie duurzaamheid niet meeneemt in een beslissing doet zichzelf en met name de medemens tekort.’’
Robert ten Kate (27). Protestants. Woont in Eindhoven. Communicatieadviseur. Stemt op CDA.
‘‘Ik geloof in de gedachte dat je als mens te gast bent op deze wereld en de verantwoordelijkheid hebt om de wereld beter over te dragen naar de volgende generatie. Het geloof in de verbondenheid van rentmeesterschap en duurzaamheid: dat is wat mij aanspreekt in het CDA.
Dat principe staat onder druk. Aan de ene kant door mensen die denken dat er niets hoeft te gebeuren op het gebied van duurzaamheid, aan de andere kant door links-progressieve partijen die juist doorslaan en het realisme lijken te vergeten. Het CDA staat daar tussenin: je hebt de wereld te leen, maar je mag ook genieten van de wereld zoals je die hebt gekregen.
Ik ben het eens met de religieuze leiders dat je niet kan wegkijken van de huidige uitdaging op het gebied van klimaat en natuur. Maar ik vind wel: het is ieders eigen keuze om te beslissen op welke manier hij of zij dat wil doen.’’
Lees ook:
De PKN doet mee aan de klimaatmars: wordt de kerk een politieke club?
De doorlopende kerkdienst voor een uitgeprocedeerd Armeens gezin is nog maar net achter de rug, of de Protestantse Kerk in Nederland beweegt zich alweer op een politiek gevoelig terrein: het klimaatbeleid.“Dit zijn geen linkse of rechtse vragen, maar algemene kwesties", zegt scriba René de Reuver.
Klimaatactivisme als religie? Dit zijn de voors en tegens
Het klimaatactivisme vertoont soms religieuze trekken. De vraag is of dit noodzakelijk is om het grote publiek de ernst van de situatie te doen beseffen. En, gaan kerken soms niet te ver in hun strijd voor behoud van de schepping?
