Hadj
Pelgrims en reisbureaus boos nu de bedevaart naar Mekka plotseling anders moet
Een paar weken voor de hadj heeft de Saudische overheid besloten dat bedevaarten naar Mekka toch niet via reisbureaus geboekt mogen worden. Zowel pelgrims als reisbureaus zijn boos en verward.
Hij zou de reis die elke moslim eens in zijn leven hoort te verrichten eigenlijk drie jaar geleden al maken, vertelt Yucel Aydemir. De Utrechtse moskeebestuurder is nog nooit in Mekka geweest. Twee keer werd de reis vanwege corona uitgesteld, maar nu het dit jaar eindelijk kan, gooit de Saudische overheid roet in het eten. Tot grote ontsteltenis van Aydemir. “Het is onmenselijk.”
Duizenden pelgrimstochten die Nederlandse moslims hebben geboekt bij hadj-reisbureaus komen te vervallen. Tot dit jaar regelden deze bureaus de toegangsaanvragen voor pelgrims. Maar deze week maakte de Saudische overheid bekend dat dit niet meer de aangewezen route is. Terwijl de hadj al over een paar weken begint, dit jaar is die vanaf 7 tot 12 juli.
Gedupeerden
Boekingen die via een hadj-reisbureau waren gepland, bleken plots niet geldig. Pelgrims hebben daar tussen de 8500 en 12.500 euro voor betaald. Nu dienen pelgrims zelf een aanvraag voor deelname aan de hadj in te dienen via een website die verbonden is aan de Saudische overheid. Of er genoeg plaats is voor iedereen, is nog maar de vraag. Voor de toegangsbewijzen wordt een loting uitgeschreven.
Yucel Aydemir (53) is slechts één van de vele gedupeerden - jaarlijks vertrekken duizenden Nederlandse moslims naar Mekka. “Drie weken voor ik zou vertrekken, kreeg ik een e-mail dat de reis niet doorgaat.” De emotie is in zijn stem te horen. Sinds hij eind maart verheugd een ticket boekte bij een hadj-reisbureau, heeft hij er veel voor voorbereid: qua zijn werk en gezinsleven, en qua voorbereiding van de religieuze rituelen. Naast een mentale investering is de reis een financiële investering, zegt hij, waar veel moslims jarenlang voor sparen.
Aan het lot overgelaten
Het blijft onduidelijk waarom deze regels zo kort op de hadj zijn aangepast. De Saudische overheid heeft er geen toelichting over gegeven. “We zijn zonder vorm van enige communicatie aan ons lot overgelaten”, zegt Aydemir.
De afgelopen twee jaar liet Saudi-Arabië vanwege de pandemie alleen een beperkt aantal mensen uit eigen land toe. Vorig jaar liet het koninkrijk er slechts 60.000 toe, het jaar daarvoor nog 10.000 pelgrims minder. In 2019 trokken er nog 2,5 miljoen gelovigen naar Mekka. Hiervan kwamen er 1,8 miljoen uit het buitenland.
Nieuwe voorwaarden
Er gelden dit jaar nog andere nieuwe voorwaarden: in totaal mogen een miljoen mensen uit binnen- en buitenland meedoen aan de moslimbedevaart naar Mekka. Deelnemers mogen vanwege de pandemie niet ouder zijn dan 65 jaar, moeten volledig gevaccineerd zijn tegen het coronavirus en een negatieve coronatest kunnen laten zien.
De Saudische overheid adviseert pelgrims om terugbetaling aan te vragen bij reisbureaus. Maar deze bureaus komen hierdoor mogelijk in de financiële problemen. “De afgelopen twee jaar zijn moeilijke jaren geweest door corona. We waren net op adem en toen gebeurde dit”, vertelt directeur Abdellah Mrabet van Medina & Mekka Reizen uit Den Haag. Pas tien dagen geleden kreeg hij te horen dat zijn reizen niet door mochten gaan.
“Wij geven onze klanten hun geld terug, maar krijgen zelf geen enkele compensatie”, vertelt Mrabet. Zijn bedrijf maakte kosten voor het organiseren van hotels, vluchten, en de religieuze begeleiding. “De aanbetalingen die we hebben gedaan, krijgen we niet zomaar terug.”
‘Het is geen weekendje Ardennen’
Desalniettemin lijkt Mrabet vooral bezorgd om de gevolgen van de nieuwe regels voor de bedevaartgangers. Als zij zonder reisbureau op pad gaan in Mekka voorziet hij problemen. “Mensen kiezen voor service, begeleiding en een aanspreekpunt, iemand die hun taal spreekt”, vertelt Mrabet. Nu kunnen reisbureaus mensen niet meer begeleiden bij hun bedevaart. “Iemand die analfabeet is, hoe gaat die boeken? En wat als die daar is? Wie gaat hem of haar begeleiden?”
Ook Aydemir heeft weinig vertrouwen in de organisatie, en heeft zich daarom niet opgegeven bij het nieuwe Saudische platform. “Het is onduidelijk waar je terechtkomt, hoe het vervoer is geregeld en wie de begeleider is. Voor zo’n belangrijke, kostbare reis wil je wel alles goed geregeld hebben”, vertelt hij. “Het is geen weekendje naar de Ardennen.”
Lees ook:
De hadj is nog steeds niet afgelast. Wat nu?
Hadjreisbureaus en pelgrims verkeren al maanden in onzekerheid. Met nog anderhalve maand te gaan heeft Saudi-Arabië de hadj nog niet afgeblazen vanwege het coronavirus. Wat nu?
